زندگینامه علمی
آیت‌الله سید محسن خرازی در سال 1316 هجری شمسی در تهران در خانواده‌ای مذهبی و مورد علاقه مردم متدیّن و علمای بزرگ تهران به دنیا آمد، پدرش حاج سید مهدی خرازی نام داشت و اصل و نسب آنها اصفهانی است كه به تهران مهاجرت كرده‌اند و از سادات گرامی اصفهان و تهران بوده‌اند و نسب آنها به امام سجاد (ع) و امام حسن مجتبی (ع) می‌رسیده است. آیت‌الله سید محسن خرازی دروس دوران ابتدایی را در تهران در مجتمع فرهنگی برهان فرا گرفت و سپس تحت تربیت و آموزش آقا شیخ محمد حسین زاهد قرار گرفت. او كه در مسجد امین الدوله تهران ونیز در مسجد جامع تهران نماز می‌گزارد، به تربیت نوجوانان می‌پرداخت و تأثیر عمیقی در دل آنان می‌نهاد. با درگذشت او، استاد خرازی به بازار تهران رفت و مدتی به كسب و كار پرداخت، امّا به زودی بازار را رها كرد و به حوزه درسی آیت‌الله مجتهدی پای نهاد و بسیار مورد عنایت و علاقه او قرار گرفت. با فراگیری دروس مقدماتی، عزم سفر به حوزه علمیه قم كرد تا در محضر استادان مبرّز و برجسته آن حوزه، تحصیلات خود را تكمیل كند؛ البته در این باره نباید نقش سفارشهای آیت‌الله رفیعی (ره) را نادیده انگاشت. این گونه بود كه به همراه آیت‌الله رضا استادی در سال 1336 به قم آمد و با او در یك جا سكونت گزید و به تحصیل پرداخت. در قم باقیماندة دروس ادبیات را به پایان رسانید و سپس به فراگیری دروس دورة سطح در زمینه‌های فقه و اصول، فلسفه و كلام پرداخت و از سال 1341 به بعد، به درس خارج بزرگان و آیات عظام مشرف شد. در طی این سالها از دروس اخلاق استادان مهذّب و باتقوای حوزه نیز بهره‌های فراوان می‌برد. آیت‌الله خرازی در سالیان تحصیل خود، محضر استادان و علمای فراوانی را درك كرد او كه در تهران تحت عنایت آقا شیخ محمدحسین زاهد قرار داشت، پس از ارتحال او به نزد آیت‌الله مجتهدی رفت و همواره مورد محبت او قرار می‌گرفت. در قم نیز باقیمانده دروس مقدمات را نزد آیت‌الله فشاركی آموخت و در درس شرح لمعه آیت‌الله شیخ محمد تقی ستوده شركت می‌كرد. رسائل را نزد آیت‌الله شیخ مصطفی اعتمادی و آیت الله حاج شیخ محمد شاه آبادی و مكاسب را نزد آیت الله میرزا علی مشكینی و كفایة الاصول را نزد آقایان آیت‌الله حاج سید محمد باقر سلطانی و حاج شیخ محمد شاه‌آبادی و حاج شیخ علی تنكابنی فلسفی فرا گرفت. همچنین برای آموختن فلسفه، كلام و عقاید به نزد آیت‌الله شیخ محمد شاه‌آبادی می‌رفت و استفاده فراوانی برد. او از سال 1341 به بعد در درس خارج عالمانی چون آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی(ره)، آیت‌الله العظمی سید محمد محقق داماد(ره)، آیت‌الله العظمی سید حسن فرید اراكی (ره) شركت كرد و در درس خارج آیت‌الله العظمی شیخ محمد علی اراكی (ره) تا اواخر عمر ایشان حضور داشت. آیت‌الله خرازی در سالهای فراگیری سطوح با حضرات آیات و حجج اسلام محمد حسن ممدوحی، غلامحسین حقانی، سید مجتبی زنجانی، سید جمال الدین دین پرور مصاحبت و مباحثه داشت و در حال فراگیری دروس خارج با حضرات آیات آقایان استادی و مصلحی و غلامرضا سلطانی مباحثه می‌نمود و با حضرات آیات مظاهری، مصباح و سید محمد خامنه‌ای رابطه دوستی داشت، امّا دوستی كه از آغاز تاكنون در كنار او بوده آیت‌الله رضا استادی است. آیت‌الله محسن خرازی در عرصه‌های علمی و فرهنگی، خدمات بسیاری را به انجام رسانده است. از مهم‌ترین خدمات او در این عرصه، تأسیسس «مؤسسه در راه حق» بود. در آن روزگار مسیحیت توانسته بود با ابزارهای موجود با محصلان دبیرستانی مسلمان ارتباط برقرار كند و آنان را به مسیر گمراهی و ضلالت بكشاند. رژیم پهلوی نیز خود به گونه‌ای از تشكیلات مسیحیت حمایت می‌كرد و نسبت به موضع‌گیریهای حوزه علمیه، حساسیت خاصی نشان می‌داد. در سال 1343 هجری شمسی آیت‌الله خرازی با توجه به اهمیت مبارزه با افكار انحرافی مسیحی و نیز نظر به ضرورت ایجاد تشكیلات منسجمی برای مبارزة همیشگی با افكار التقاطی مؤسسه در راه حق را بنیان نهاد. این مؤسسه ضمن برقراری ارتباط با جوانان، به حل شبهات و مشكلات آنان می‌پرداخت و اصول اعتقادی را با سبك نوین مطرح كرده آنان را با مبانی و مبادی علوم اسلامی و اصول تشیع آشنا می‌ساخت. در ثمردهی این مؤسسه تلاش با اخلاص و بی چشمداشتِ مادیِ بزرگانی همچون آیت‌الله استادی، آیت‌الله مصباح یزدی، آیت‌الله مظاهری و آیت‌الله سلطانی را نباید از یاد برد. این مؤسسه بعدها در چند قالب مشغول به كار شد كه مسؤولیت بخش آموزش به عهده آیت‌الله مصباح یزدی، مسؤولیت بخش پژوهش به عهدة حضرات آیات مظاهری، استادی، مصلحی و سلطانی و نیز مسؤولیت بخش معارف به عهده برخی از فضلا و استادان حوزه نهاده شد. این موسسه در آن زمان مورد علاقه و عنایت امام خمینی(ره) و دیگر مراجع و هم اكنون نیز مورد عنایت و حمایت مقام معظم رهبری و دیگر مراجع تقلید است و با جدّیت تمام به راه خود كه شناساندن اسلام واقعی به جوانان و مبارزه با تحریف و التقاط و انحراف است می‌پردازد. از دیگر فعالیتهای آیت‌الله خرازی در این عرصه، همكاری با مجمع فقهی اهل بیت، دربارة مسائل جدید فقهی است كه این همكاری تا هم اكنون نیز ادامه دارد. آیت‌الله خرازی از سالهای تحصیل دورة سطح به تدریس نیز می‌پرداخته و از حدود 20 سال پیش تاكنون به تدریس خارج فقه و اصول برای طلاب نیز اشتغال داشته است. آیت‌الله خرازی تاكنون كتابها و رساله‌های گوناگونی نگاشته است. آیت‌الله سید محسن خرازی در پیش و پس از انقلاب اسلامی حامی انقلاب بوده و همواره بر رهبری امام خمینی (ره) و پس از او مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأكید دارد. شركت در پاره‌ای از تظاهرات و تماس با برخی از مراجع تقلید آن زمان برای آزادی گروهی از زندانیان كه جانشان در خطر بود از فعالیتهای مهم ایشان در سالهای پیش از انقلاب است. او در سال 1359 به دعوت اعضاء جامعة مدرسین حوزه علمیه قم به عضویت آن نهاد درآمد و تاكنون در پیشرفت حوزه علمیه، نقش بسزایی را ایفا كرده است. همچنین با پیشنهاد جامعه مدرسین به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در دورة دوم و سوم از استان تهران درآمد. آیت‌الله سید محسن خرازی هم اكنون در قم حضور دارد و به تدریس و تربیت طلاب مستعد و جوان می‌پردازد.
منبع : www.andishvaran.com