شايد برادران به اين نكته توجه داشته باشند، آنچه كه الان متفكران ايرانى در باب مسائل اسلامى بحث كرده‌اند - معارف كلى اسلامى، مثل تفكرات مرحوم شهيد مطهرى - به مراتب عميقتر و قويتر است از آنچه كه متفكران روشنفكر معروف دنيا، از اخوان المسلمين، سيّد قطب، رشيد رضا، عبده و ديگران مطرح كرده‌اند. تفكرات مرحوم طباطبايى و مرحوم مطهرى - اين متفكران شيعه - در زمينه‌هاى اجتماعى و مباحث عمومى اسلام، عميقتر از همه است؛ مباحث تخصصى، مثل فقه و عرفان و فلسفه و اينها كه جاى خود دارد. نبايد اين‌گونه باشد كه ما در باب مسائل شيعه، ناگهان بحثى را ارايه كنيم كه بحث سبك و كم‌مايه و رقيقى باشد؛ بحث خيلى عميقى نباشد. اين كار ممكن است به جاى جذب، موجب دفع بشود. پس، نكته‌ى اول اين است كه هدف از اين اجتماع بايستى دايماً مورد نظر باشد.

بيانات در ديدار با اعضاى ستاد برگزارى كنفرانس جهانى اهل‌بيت(ع) 26/01/1369


مناسبتهاى امروز، مناسبتهاى مهم و قابل تأمل و توجهى براى ملت ماست؛ هم شما حضار عزيزى كه تشريف داريد، همه جزو گروهها و قشرهاى مؤثر در جامعه‌ى اسلامى و در سازندگى انقلابى كشور اسلامى هستيد. لازم است تشكر و ارادت خودم را به برادران و خواهران معلم - اين قشر زحمتكش و صديق - و همچنين به برادران و خواهران كارگر - اين قشر زحمتكش و خدوم - و همچنين به برادرانى كه در عقيدتى، سياسى نهاد مقدس سپاه پاسداران، به وظايف مهم خودشان مشغول هستند و نيز به دانشجويان و دانش‌آموزان و مسؤولان حاضر در جلسه، مخصوصاً آنها كه با نام و ياد برجسته‌ى امروز، يعنى شهيد بزرگوار و فراموش‌نشدنى انقلاب (شهيد مطهرى) رابطه‌ى ويژه‌يى دارند - يعنى محصلان و طلاب مدرسه‌ى عالى و مدارس شهيد مطهرى - عرض كنم.

در ابتدا، يك جمله در باب اين شهيد بزرگوار بگويم؛ چون مسأله‌ى عالم متفكر فيلسوف يگانه‌ى ما - مرحوم آيةاللَّه مطهرى (رضوان‌اللَّه تعالى عليه) - مسأله‌ى يك ياد خشك و خالى نيست كه كسى زحمتى مى‌كشد و از دنيا مى‌رود، يا زحمتى مى‌كشد و شهيد مى‌شود و ما لازم است كه از او ياد كنيم و شكرانه‌ى زحمات او را بداريم؛ بلكه مسأله، مسأله‌ى يك جريان فكرى در جامعه‌ى ماست كه هرچه مى‌گذرد، برجستگى بيشترى پيدا مى‌كند.

در زمان حيات آن شهيد، كسانى كه او را مى‌شناختند، زياد نبودند و كسانى كه به عمق برجستگى و نورانيت فكرى او آشنا بودند، باز هم كمتر بودند؛ اما امروز در محيط ذهنى انقلاب، جريان فكرى شهيد مطهرى، جريان ممتازى است. اين كتابها و مباحث و گفتارهايى كه آن عالم دلسوز و مؤيد من عنداللَّه، به آنها پرداخته است - چه مباحث اجتماعى، چه مباحث فكرى، چه مباحث عمومى و چه مباحث فلسفى خاص - يكايك آنها، براى جامعه لازم و حياتى است. البته از اين كتابها، همه نمى‌توانند استفاده كنند - سطح خاصى دارد - اما مى‌شود كارى كرد كه از اين مطالب، همه‌ى جامعه و جوانان ما استفاده كنند.

بايد روى افكار شهيد مطهرى، كار فكرى بشود. يعنى جمعى اهل تحقيق و علاقه‌مند به كار علمى، بنشينند و نظرات و تفكرات شهيد مطهرى را در ابواب مختلف استخراج كنند. مثلاً از مجموع آثار ايشان، نظر آن شهيد را در باب وجود، در باب انسان، در باب اختيار، در باب عدالت، در باب تاريخ، در باب قضا و قدر، در باب عرفان و درباره‌ى موضوعات بى‌شمار و متنوعى كه ايشان در مباحثشان مطرح كرده‌اند، استخراج كنند. اگر نظرات مختلفى در طول زمان داشته‌اند، مثلاً در يك دوره در مسأله‌يى، اين نظر را داشته و سپس در چند سال بعد، نظر ايشان تغيير كرده، آن را در اين كتاب مشخص كنند و روى آن كار نمايند. اين، راه گسترش و پيشرفت و شكوفايى فكرى جامعه بر مبناى آثار شهيد مطهرى است كه اميدواريم اين كار انجام بگيرد و در وضع كنونى، همه‌ى قشرها مسؤوليت خودشان را در قبال اين حركت عظيمى كه جامعه‌ى ما به آن سرگرم است، پيدا كنند و آن را بخوبى انجام دهند.


سخنرانى در ديدار با گروه كثيرى از معلمان و مسؤولان امور فرهنگى كشور و جمعى از كارگران، به مناسبت روز معلم و روز جهانى كارگر
12/02/1369

در ابتدا به همه‌ى برادران و خواهران عزيز، كارگران و معلمان و دانشجويان و دانش‌آموزان و مسؤولان خوش‌آمد عرض مى‌كنم و از پروردگار عالم براى همه‌ى شما عزيزان - كه دلها و بازوها و دستها و مغزهاى جامعه‌ى اسلامى هستيد - بركت و تفضل مسألت مى‌كنم.

امروز و فردا، جزو روزهاى مهم و آموزنده و پُرمحتوا در نظام جمهورى اسلامى عزيز ماست و مربوط به كارگران و معلمان - دو قشر بسيار مؤثر و البته زحمتكش و عالى‌قدر - است. قبلاً لازم است كه ياد شهيد هميشه‌زنده‌ى انقلابمان، آيةاللَّه شهيد مطهرى را - كه امام فرمودند حاصل عمر مباركشان است - گرامى بداريم و عرض كنيم كه شهيد مطهرى(رضوان‌اللَّه‌عليه) چشمه‌ى فياض و جوشانى بود. اگر ما به خاطر شهادت ايشان متأسفيم - در حالى كه شهادت خلعت ذى‌قيمتى است كه خداى متعال بر تن خاصان مى‌پوشاند و آن بزرگوار با شهادت، به مقامات عالى و معنوى كه همه مشتاق آن هستند، عروج كرد - علت آن است كه اين چشمه مى‌توانست بركات جديدى را به عالم اسلام ارزانى كند. هر يك ساعت و يك روز از عمر با بركت كسى مثل آن شهيد بزرگوار، براى امت اسلام و يكايك مردم مسلمان، داراى فايده است، و براى او حسنه.

البته آثار آن بزرگوار، مثل ياد او زنده است. كتابهاى شهيد مطهرى، قابل مردن و قابل تمام شدن نيست. مبادا كسى خيال كند كه ما از بعد از انقلاب تا حالا، كه مرتب كتابهاى شهيد مطهرى را طبع و منتشر مى‌كنيم، تكرارى است. نه، در سخن حق و در كلام حكمت، تكرار نيست. هنوز جامعه و نسل جوان و جامعه‌ى فرهنگى و علمى ما، به دانستن همان مطالبى كه آن بزرگوار از زبان و قلمش فيضان كرد و در اختيار امت اسلام گذاشت، محتاجند.

بله، چه بهتر كه مطهرى‌هايى، مغزهايى، زبانها و قلمهاى پُرفيضى غير از مطهرى هم داشته باشيم - كه ان‌شاءاللَّه اميدواريم داشته باشيم - اما آنچه كه كهنه نمى‌شود، معارف و حقايقى است كه هنوز جامعه‌ى ما محتاج دانستن و تكرار كردن و از بر كردن آنهاست، و آن همان محتواى كتابهاى شهيد مطهرى است. مبادا وسوسه‌ى خناسان و زمزمه‌ى دشمنان - كه با فكر شهيد مطهرى مخالف بودند و به همين جهت هم او را از دست ما گرفتند - موجب شود كه كتابهاى آن بزرگوار از رواج بيفتد؛ كه البته نخواهد افتاد. دلها و ذهنهاى مشتاق نخواهند گذاشت كه اين مطالب عميق و عريق، از دست و ذهنيت جامعه خارج بشود.

سخنرانى در ديدار با گروه كثيرى از كارگران و معلمان سراسر كشور، به مناسبت روز جهانى كارگر و روز معلم
11/02/1370

ايدئولوژي اسلامي بدون هيچ گرايش انحرافي (مصاحبه با مقام معظم رهبری)
مرحوم استاد شهيد مطهري با صراحت ايدئولوژي اسلامي متکي به متون اسلامي و بدون هيچ گرايش به چپ و راست مطرح مي نمود.
مرحوم شهيد مطهري از اول حساسيت عجيبي روي تفکر التقاطي داشت و آن وقت که همه با تفکرات التقاطي برخوردهاي سطحي داشتند او با کمال سختگيري روي جا به جاي اين تفکر مي ايستاد و آن را مردود مي شمرد که در اين زمينه نمونه هاي بي شماري از ايشان به ياد دارم. در همان جلسه اي که گفتم قرار شده بود که شرکت کنندگان هر کدام که آمادگي دارند متني را به عنوان زمينه جهان بيني اسلام تهيه کنند. چند نفر متني تهيه کردند از جمله آن چند نفر يکي من بودم. در اين متن ويژگيهاي انديشه اسلامي را ذکر کرده بودم : انديشه اسلامي ، ضد استعماري، ضد استبدادي و در آخر اضافه کرده بودم انديشه اسلامي ضدالحادي است. يادم نمي رود که ايشان از اين قسمت خيلي خوششان آمده بود و بارها به خود من گفتند که اين نکته ضدالحادي نکته دقيق و بسيار ظريفي بود که شما مطرح کرديد زيرا هر انديشه اي هر فصلي از فصول جهان بيني که اندک گرايش به زمينه هاي تفکر الحادي داشته باشد جزء جهان بيني اسلامي نيست.

قراره سه شنبه 27 مهر،رهبر انقلاب آیت الله خامنه ای به شهر قم تشریف فرما بشوند به همین مناسبت در تکمیل بحث دوستان نظرات ایشان درباره شهید مطهری را تقدیم به دوستان می کنم

‌أ- خودم را شاگرد استاد می دانم
یکی از مسائلی که خود آقا به آن اشاره می کنند، این است که خودشان را شاگرد استاد مطهری می دانند در حالی که نزد ایشان درس هم نخوانده بودند. بعد در ادامه تصریح می کنند که در واقع یکی از عناصری که بنیه اصلی فکر اسلامی من را پایه گذاری کرده است، سخنرانی ها و آثار ایشان بوده است. در اینجا باید تصریح کنم آن شاگردی که ایشان می فرمایند، مربوط به همان آثار استاد است که در ابتدا به آن اشاره کردم. البته این تزکیه ی نفس و خلوص ایشان را هم می رساند و البته تواضع، اخلاص و شکسته نفسی ایشان را هم نباید فراموش کرد. حتی دیده شده که بسیاری از افراد، از آثار شهید مطهری استفاده می کنند، ولی اسم استاد را هم نمی آورند، چرا که می گویند پرستیژ علمی مان به هم می خورد.

‌ب- سخنرانی همــــــــــــــراه با تفکر
یادم می آید یک بار خدمت آقا بودیم و بحث شهید مطهری مطرح شد. ایشان فرمودند که به خاطر دارم که شهید مطهری می گفتند من هر وقت سخنرانی دارم، امکان ندارد که روی سخنرانی ام یکی دو ساعت فکر نکنم، ولی بر خلاف آن یکی دیگر از آقایان می گفتند که گاهی حتی بدون فکر و تأمل و مطالعه سخنرانی می کنم. می گفتند این را خود آن فرد بارها به من گفته بودند که من حتی مطالعه نکرده و با استفاده از فرآورده های ذهنی ام چیزی می گویم، اما شهید مطهری تصریح داشت که من تا دو سه ساعت فکر نکنم، سخنرانی نمی کنم.

‌ج- مصداق واقعی آیه قــــــرآن
خاطره ی دیگری را خود آقا راجع به یکی از برخوردهاشان با استاد مطهری مطرح می کردند. ایشان می گفتند عده ای از دانشجویان یکی از دانشگاه ها تابلویی درست کرده بودند و این آیه ی شریفه ی «الذین یُبَلّغون رسالات اللَّه و یَخْشَوْنَهُ و لا یخشون احداً الاّ اللَّه» را با خط خوش نستعلیق روی آن نوشته بودند و به استاد شهید تقدیم کرده بودند. یک روز در منزل ایشان دیدم که این تابلو را گذاشته اند روی طاقچه. تعریف کردم از تابلو و این آیه. ایشان گفتند بله این را دانشجوها برای من فرستادند، ولی من خجالت می کشم این را بگذارم روی طاقچه، چون شاید در آن اشاره ای به این باشد که می خواستند من را مصداق این آیه بدانند. ایشان تواضع می کرد و می گفت من مصداق این آیه نیستم، اما قطعاً ایشان مصداق این آیه بود.

‌د- آثـــار استاد مغفول مانده است
تأکید بر کار فکری بیشتر روی آثار استاد و همچنین استفاده از آن در حوزه و دانشگاه همیشه مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است. متأسفانه با اینکه خود آقا بسیار بر این مسئله تأکید دارند، خیلی ها دل سوزی و اهتمامی از خود نشان نمی دهند. بنده در برخی کتاب های دانشگاهی و حوزوی دیده ام که آثار شهید مطهری در حاشیه قرار گرفته، در حالی که باید در متن قرار بگیرد. فعالیت هایی مثل همایش حکمت مطهر و ... نیز حرکت های بسیار خوب و پسندیده ای است، اما کافی نیست.
مثلاً یکی از سخنانی که آقا فرمودند، این بود که اگر آثار شهید مطهری ترجمه شود تحولی عظیم در غرب به وجود می آید. این سخن باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. یک آلمانی مسیحی به منزل ما آمده بود و می گفت من می خواهم رساله ی دکتری ام را درباره ی استاد مطهری بنویسم. ایشان می گفت من در حال انتقال هستم و از نظر روحی به هم ریخته ام و می خواهم مسلمان بشوم. آنجا تأکید داشتند که چرا این قدر آثار شهید مطهری کم به زبان آلمانی ترجمه شده است و از این بابت بسیار ناراحت بود. لذاست که مسئولین و دست اندرکاران فرهنگی و آموزشی کشور باید بیش از پیش به این مسئله توجه کنند.
‌ه- راز شهـــــــادت استــــــــاد
بعد از شهادت پدر که چندین بار با خانواده خدمت آقا رسیدیم، ایشان دائماً تأکید می کردند که خلأ ایشان برای ما کاملاً محسوس است. بر این مسئله هم تصریح داشتند که ای کاش ایشان بودند و ما می توانستیم کارهای مؤثرتر و بیشتری انجام دهیم. در عین حال معتقد بودند که شهادت ایشان برکات بسیاری هم داشته است. در واقع با این که شهادت ایشان بسیار دردناک بود، ولی باعث شد تا هم افکار و اندیشه های ایشان بیشتر شکوفا و شناخته شود و هم بسیاری از افراد که تهمت به ایشان می زدند، برای همیشه خاموش شوند.
آقا همیشه به مادر من گوشزد می کردند که در شهادت ایشان یک سرّی هست و شما مطمئن باشید که برکاتی به دنبال آن بوده است. هیچ وقت فراموش نمی کنم که دائماً مادر را دلداری می دادند که می دانم نبود ایشان برای شما سخت است، ولی انشاءالله برای خانواده برکات می آورد و به شما درجه بدهد و عزیز باشید و عزت شما هم افزوده و افزوده تر شود. مادرم هم در اینجا چشم هایش پر از اشک می شد و می گفتند همین که ما خدمت شما می آییم، الهام می گیریم و آرامش پیدا می کنیم. آقا به مادر می گفتند شما کجا سخنرانی دارید؟ ایشان می گفتند گاهی اوقات خانم ها به منزل ما می آیند و برای شان صحبت می کنم. می فرمودند این خیلی خوب است که چراغ منزل را روشن نگه دارید.

منبع : سایت آیت الله خامنه ای