۞ مقدمه

 از آنجا که به اعتقاد نگارنده ، شهید مطهری رحمةالله یکی از بزرگترین متخصصان علوم اسلامی در عصر حاضر است که با جامعیت علمی و عملی ای که داشت در بسیاری از دانش های اسلامی و مباحث دینی متخصص و صاحب نظر بوده است،به جد بر این باور است که اولاً با تاسف فراوان شخصیت بی نظیر آن شهید فرزانه آن گونه که باید شناخته نشده و علی رغم اقبال فراوان جامعه به آثار فراوان و پر بار و سرشار از معنویت آن شهید بزرگوار و آشنایی اجمالی و مختصری که عموم مردم با زندگی و حیات پر ثمر ایشان دارند، ولی هنوز که نزدیک به سه دهه از شهادت خون بار وی می گذرد آنچنان که شایسته آن شهید سعید است شأن و شخصیت ایشان جایگاه واقعی خویش را در مرکز حوزه و محافل دانشگاهی پیدا نکرده است.

ثانیاً مباحثی که استاد در آثار فراوان خود مطرح فرموده، علاوه بر تنوع و تکثیر در موضوعات ، از آنچنان عمق وژرفایی برخوردار است که حتی امروز هم که شاید حدود نیم قرن از نگارش برخی از آثارش می گذرد ، همچنان با طراوت و جدید، و بعضاً ابتکاری و تازه هست که گویا همین دیروز برای حل مشکل امروز جامعه ما به نگارش در آمده است.

شاید برخی این عقیده را حمل بر غلو و مبالغه نمایند، ولی از آنجا که نگارنده سال هاست که آثارش استاد را از زوایای مختلف و موضوعات متعدد مورد بررسی قرار داده است با اعتقاد راسخ بر این عقیده پا می فشرد و به جد بر این باور است که حتی اگر کتابهای استاد در دانشگاهها تدریس ، شود، علمی استاد در بسیار از موضوعات تدوین شود ، کاری است بسیار شایسته که جای چنین مباحثی متاسفانه فعلاً خالی است. واگر گفته شود در رشته های الهیات ، گرایش با عنوان"مطهری پژوهی " باید تاسیس شود، یا لااقل آرا و اندیشه های ناب و بکر و بدیع اساتید بزرگوار ایشان همچون امام خمینی و علامه طباطبایی است. باید در دوره های کارشناسی ارشد رشته های الهیات مورد بحث و بررسی و احیاناً نقد ونظر قرار گیرد سخنی به گزاف گفته نشده است.

از آنجا که نگارنده به شدت بحت تاثیر اندیشه های این سه بزرگوار در دوران معاصر یعنی امام خمینی رحمة الله علیه و شهید مطهری رحمة الله علیه قرار دارد سعی نموده است بیشترین تلاشهای علمی خویش را در بحث و پژوهش پیرامون زندگی و حیات طیبه این بزرگواران و نیز بررسی دیدگاه های قرآنی و حدیثی آنان مصروف دارد که حاصل این تلاشها، نگارش مقالات متعدد و کتبی چند در این زمینه بوده است.

بر مبنای چنین تفکر ی است که با قاطعیت تمام بر این باور است که باید دانشکده های الهیات ؛ رشته ها یا گرایش هایی تحت عناوین:«خمینی پژوهی، المیزان پژوهی و مطهری پژوهی و...» دایر شود، تا علاوه بر آرا و اندیشه های اجتماعی این دانشمندان ، پاره ای افکار و عقاید قرآنی و حدیثی آنان نیز مورد بحث قرار گیرد و دیدگاههای اصلاحی این بزرگواران مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته به صورت دستورالعمل هایی به جامعه جوان امروز و نسل حاضر معرفی گردد.

یکی از مباحثی  که در آثار استاد شهید مطهری قابل بحث و پی گیری است ، موضوع این مقاله، یعنی«سیمای نورانی و ملکوتی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آل وسلم» ازنگاه آن شهید فرزانه است؛ که نه تنها از جنبه علمی و نظری مورد بحث فراوان ایشان بوده است؛ بلکه از جهات عملی نیز به شدت مورد توجه ایشان بوده و در زندگی شخصی استاد نیز تاثیر بسیاری داشته است.

نگارنده بسیار علاقه مند بوده و هست که به بهانه سال جاری که از سوی رهبر فرزانه انقلاب به نام پیامبر اعظم صلی الله علیه و آل وسلم نامگذاری شده ، از این زاویه به بررسی آثار فراوان استاد بپردازد که اگر چه تا کنون موفق به انجام کامل آن نشده است؛ ولی در نظر دارد این بحث را در یک طرح گسترده تر دیگری به انجام برساند ، که تحت عنوان سیمای پیامبر اعظم صلی الله علیه و آل وسلم درقرآن و حدیث با همت و حمایت معاونت محترم پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد در دست اقدام دارد و در نظر است تا به خواست خدای متعال علاوه بر معرفی شخصیت نورانی پیامبرصلی الله علیه و آل وسلم  در قرآن و حدیث ، از اندیشه های تاریخ نگاران سده های نخستین اسلام، نظیر طبری، یعقوبی، مسعودی وغیره نیز استفاده کند و آرا بزرگان معاصر همچون امام خمینی، علامه طباطبایی و شهید مطهری راکه در بسیاری موارد ،فصل الخطاب پاره ای منازعات است در این طرح بیاورد.

آنچه درمجال کنونی مد نظر است بررسی اجمالی دیدگاه شهیدمطهری در این زمینه است که شاید صرفاً فتح یابی در بحث مورد نظر باشد، تا پژوهشگران علاقمند به تحقیقات عمیق تر و گسترده تری در این باره بپردازند.

۞مطهری و سیره نبوی:

شاید بسیار از مشتاقان آثار فراوان استاد، و نیز برخی علاقه مندان شخصیت بزرگوار شهید مطهری، با مشاهده عنوان فوق ، بلافاصله کتاب کوچک و کم حجم اما بسیار عمیق و پر محتوای ایشان یعنی"سیری در سیره ی نبوی" دا در ذهن تداعی کنند و فوراً چنین داوری نمایند که استاد هر چه را که می خواسته در این زمینه مطرح نماید در این کتاب مذکور آورده است؛ به گونه ای که گویا دردیگر آثارش در این باره مطلبی بیان نفرموده است. در حالیکه واقعیت خلاف این دیدگاه است و ایشان در آثار و نوشته های خویش اعم از آنها که به صورت سخنرانی القاء شده ،یا آنهایی که به صورت یادداشت یا دست نوشته ها و حواشی و پاورقی هایی که مرقوم فرموده و به تدریج در حال انتشار است؛ مباحث بسیار را در این زمینه مطرح نموده که گرد آوری و تدوین همه آن مباحث قطعاً بر یک جلد کتاب پرحجم و قطور بالغ خواهد شد، که نگارنده امیدوار است به انجام چنین اقدامی موفق شود. چرا که معتقد است جمع آوری و دسته بندی و تنظیم درست این مطالب و عرضه مطلوب آن به نسل حاضر یکی از بهترین اقدامات در زمینه معرفی شخصیت پیامبر بزرگوار اسلام است؛ که با تاسف فراوان مورد هجوم همه جانبه ی دشمنان قسم خورده آن پیامبر رحمت و پیام آور صلح و دوستی قرار گرفته است.

استاد شهید شاید با پیش بینی چنین روزهایی ، یکی از فعالیت های مهم علمی خویش را معرفی چهره تابناک پیامبرصلی الله علیه و آل وسلم و بررسی سیره ی رفتاری آن حضرت قرار داد و چنانکه خود به یکی از دوستان و همفکرانش گفته بود، چندین هزار فیش در این زمینه تهیه کرده بود.

استادعلامه ، محمد رضا حکیمی که از دوستان نزدیک و همشهری استاد شهید است و سالهای سال با استاد همفکر و همراه بوده است، درمقاله مفصلی که در معرفی ابعاد متعدد شخصیت شهید مطهری فراهم نموده و ذیل عنوان"آفاق برون حوزه ای شهید مطهری" منتشر شده در این باره می نویسد:"تا آنجا که به یاد دارم می فرمود:«من درباره زندگی و سیره پیامبرصلی الله علیه و آل وسلم چند هزار فیش و یادداشت جمع کرده ام...»"

از آنجا که استاد مطهری ، به پیامبرصلی الله علیه و آل وسلم اکرم عاشقانه ارادت داشت و به شدت تحت تاثیر جاذبه معنوی شخصیت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آل وسلم قرار داشت،بر این باور بود که:

" اگر کسی بخواهد زندگانی پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم را مورد مطالعه قرار دهد ، باید تمام دوره های این زندگانی را مورد دقت و تحلیل قرار دهد . سراسر زندگانی پیامبر اعجاز و تربیت است و باید همه در ارتباط با هم موورد مطالعه قرار گیرد. زندگانی پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم 63سال است و این 63 سال یک واحد است. من اگر موفق شوم، زندگی پیامبر را زیر عنوان "63سال" خواهم نوشت."

اگر چه با تاسف فراوان ، استاد موفق نشد تا اثر جاودانه ی را که می خواست درباره عظمت شخصیت پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم ذیل عنوان «63 سال» تدوین کند،به نگارش در آورد؛ ولی باید خدا را شاکر بود که بسیاری ازمباحث مربوطه به این موضوع در آثار فراوان استاد مطرح شده است، به ویژه در کتاب ارزشمند . و باقی دست نوشته ها و یادداشتهای استاد به همت والای "شورای نظارت بر نشر آثار شهید مطهری" که زیر نظر مستقیم فرزند برومند استاد یعنی دکتر علی مطهری اداره می شود، درحال انتشار است؛ که برای این عزیزان در ادامه مسیر پرثمری که در پیش گرفته اند از خدای متعال توفیق روز افزون وموقعیت های چشمگیر را آرزو داریم.

به هر صورت یکی از مهمترین زمینه های پژوهش استاد به بررسی شخصیت پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم و معرفی سیره و رفتار آن حضرت مربوط می شود که مطالب بسیار مباحث متنوع زیادی را شامل می گردد، که بی اغراق بعضاً نو و ابتکاری هستند و تنها از فردی همانند شهید مطهری انجام چنین نو آوری هایی بر می آید.

استاد درمقدمه کتاب«سیری در سیره ی نبوی» می فرمایند:"چند سال پیش من فکر کردم که در زمینه سیره ی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم کتابی بنویسم به همین سبکی که عرض خواهد کرد.مقدار زیادی یادداشت تهیه کردم ، ولی هرچه جلو تر رفتم ، دیدم مثل این است که دارم وارد دریایی می شوم که به تدریج عمیق تر می شود. البته صرف نظر نکردم ومی دانم که نمی توانم ادعا کنم که می توانم سیره پیغمبر را بنویسم ولی«ما لا یدرک کله لا یترک کله» بالاخره تصمیم دارم به حول و قوه الهی روزی چیزی در این زمینه بنویسم تا بعد دیگران بیایند بهترش را بنویسند."

چنانکه اشاره شد، اگر چه متاسفانه چنین خواست، صورت عملی به خود نگرفت و شب پرستاران کور دل به استاد اجازه ندادند تا آنچه را که علاقه مند بود به انجام برساند؛ ولی همان گونه که ناشر این اثر وعده می دهد، جای بسی خوشبختی است که "درباره سیره ی نبوی یادداشت های زیادی از ایشان موجود است و این یادداشتهای به فضل خدا، جهت استفاده محققین در سلسله یادداشتهای استاد منتشر خواهد شد."

ما نیز امیدوار و بی صبرانه در انتظاریم تا شورای محترم نظارت بر نشر آثار شهید مطهری و عده ای را که سالها پیش داده است به انجام برساند و اگر چه یادداشتهایی را که بر اساس حروف الفبا به وسیله استاد تنظیم شده بود، در هفت مجله منتشر ساخت و ظاهراً جداول یادداشتهای موضوعی استاد را هم انتشار داده است، اما با توجه به اهمیت موضوع پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم در حال حاضر ، و نامگذاری امسال به نام مبارک پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم و نیز توطئه های رنگارنگ ومتعدد دشمنان اسلام و پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم امید می رود شورای نظارت بر نشر آثار استاد، این بخش از یادداشت های ایشان را در اولویت دستور کار خویش قرار دهد و در سال جاری به مشتقان و علاقه مندان ارائه نمایند.

لازم به یاد آوری است که فهرست کاملی از مباحث و موضوعات "سیری در سیره ی نبوی و رسول اکرم  صلی الله علیه و آل وسلم" در جداول یادنامه استاد آمده است. که از جمله در آن چنین می خوانیم:

" این یادداشت های {مربوط به سیره ی نبوی} در مجموع 499 صفحه به قطع دفتر چه بغلی است" آنگاه به تفصیل به ذکر عناوین موضوعات می پردازد. سپس به یادداشت های تاریخ انبیاء به طور عموم و تاریخ  پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم به طور اخص اشاره نموده و زیر تیترهایی را در ذیل عنوان رسول اکرم صلی الله علیه و آل وسلم  نام می برد، که آن نیز بیش از چهار صد صفحه می شود.حدود 580 صفحه مطلوب می شود، نام می برد که امید است هرچه زورتر این مباحث در اختیار علاقه مندان قرار گیرد.

 ۞مطهری و انگیزه نگارش سیره نبوی:

همان گونه که اشاره شد. شهید مطهری به دلیل عشق وافرش  به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آل وسلم  و ارادت فوق العاده ای که به شخصیت ملکوتی آن حضرت داشت، که در صفحات بعد مختصراً به آن اشاره خواهد شد، اقدام به تدوین و تهیه یادداشتهایی در زمینه سیره پیامبرصلی الله علیه و آل وسلم نمود؛ ولی یک عامل دیگری هم در این اقدام مؤثر بود که آن را نیز نباید از نظر دور داشت، چرا که حاکی از حضور عینی و مستمر و دائمی ایشان درمتن جامعه و دغدغه خاطر همیشگی ایشان در حل معضلات و مشکلات جامعه بود.

این واقعیتی است که از خود شهید نیز نقل شده است که فرمود:«من هنوز نتوانستم آنچه را که خود مایل بودم و علاقه داشتم انجام دهم ، به انجام رسانم، بلکه هر چه تاکنون اقدام نمودم مسایلی بوده است که فضای جامعه و نیازهای جوانان برمن تحمیل نموده است.»
عبارت استاد در این زمینه چنین است:«این بنده از حدود بیست سال پیش که قلم به دست گرفته ومقاله یا کتاب نوشته ام تنها چیزی که درهمه نوشته هایم آن را هدف قرار داده ام حل مشکلات و پاسخ گوئی ، به سؤالاتی است که در زمینه مسائل اسلامی درعصر ما مطرح است. » به نظر می رسد در خصوص تهیه یادداشتهایی درزمینه سیره نبوی و شخصیت پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم نیز علاوه بر عشق و علاقه درونی ، این عامل هم تاثیر به سزایی داشته است. نیز علاوه بر عشق و علاقه درونی ، این عامل هم تا ثیر به سزایی داشته است. زیرا در آن سالها کتابی به عنوان گفتگو درباره زندگانی پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم  ، از سوی ایادی خائن تهیه و تالیف شده بود و در دسترس برخی قرار گرفته بود. نوشته ای باطل و کتابی مبتنی بر افتراء در وقایع ، تقطیع در نقل ، تحریف درمتن و خیانت و تدلیس در عرضه و...

«شهید مطهری» چون مؤمنی متعهد ، از آن اطلاع یافته بود و به موارد نقص و خیانت آن کتاب و اغراض ساواک از تهیه و پخش آن پی برده بود. از این رو، می خواست با کاری جامع ، جلو این گونه نغمه های شوم را که گاه گاه از سوی بی خبری مستشرقان یهودی ومسیحی و دیگر ایادی خیانت و فجور جاسوسی و ظلال داخلی درکشورهای اسلامی در افکنده می شود، یکباره بگیرد.

در همان ایام  درصدد بود تا از چند تن دیگر از صاحب نظران نیز بخواهد که در پاسخ آن یاوه های مرموز، تقطیع های مزورانه(که بر خوانندگان بی اطلاع پوشیده می ماند) دروغ های تاریخی بزرگ، به هم اندازهیای طرارانه و تصویرگریهای کاذب قلم ، کتابی بنویسد، او کسانی چند را نام می برد. از جمله آقای دکتر سید جعفر شهیدی ومرحوم دکتر علی شریعتی ، می گفت اینان می توانند آثار سوء این نوشته مزورانه ومرموز را خنثی کنند.

چنانکه مشاهده می شود ضرورت پاسخگویی به یاوه سراییهای برخی ایادی ساواک سبب شد که استاد به فکر نگارش کتابی در زمینه زندگانی و سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم  باشد. و شاید دقیقاً برهمین اساس باشد که ایشان عقیده دارند علیرغم اینکه""یکی از منابع شناخت؛ از نظر اسلام  از ، سیره اولیا و پیشوایان اسلام شخص پیغمبر اکرم تا ائمه اطهار و به عبارت دیگر سیره معصومین است."

و علی رغم اینکه"یکی از منابع شناخت که یک نفر مسلمان باید دید و بینش خود را از آن راه اصلاح و تکمیل کند، سیره وجود مقدس پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم  ؛ ولی با این همه ، به جد بر این باور است که ماظلمی نظیر ظلمی که درمورد قرآن " کرده ایم در مورد سیره پیغمبر و ائمه اطهار نیز کرده ایم . و ایشان بارها و با اظهار تاسف از این قضیه یاد کرده از جمله می فرماید:

"ما نمی توانیم از این اظهار تاسف در باره خودمان خودداری بکنیم که ما که امت پیغمبر آخرالزمان هستیم ، از هر کداممان اگر بپرسند چند تا سخن از پیغمبر بلدیم- حتی لفظش را هم بلد نیستیم، چه برسد به معنی و تفسیرش، و نه از سیره و رفتار پیغمبر می توانیم چند کلمه بگوییم"

شاید بی مناسبت نباشد که نکته ای را که استاد شهید در این زمینه مطرح فرموده، از بیان محقق دیگری نیز بشنویم که با دنیایی از غم و اندوه می نویسد:

"یکی از مسایل غم انگیز این است که در زبان فارسی صدها کتاب در موضوعات مذهبی کم داریم و نداریم . موضوعاتی که نداشتن کتاب خوب در باره آنها ، مایه تأسف فراوان و زیانهای بزرگ است"

آیا تأسف بار نیست که در زبان فارسی ، چند زندگینامه تحلیلی و سیره ی تحقیقی و خوش قلم و مستند، در سطوح متفاوت ، در باره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم نداشته باشیم؟

زندگی پیامبر اکرم که خود بزرگترین عامل سازنده و مکتب تربیت و چشمه ی حیات عقلی ، اخلاقی ، روحی ، تربیتی ،سیاسی ،اجتماعی، اقتصادی، اداری و نظامی است؛ و عظیم ترین نمونه و اسوه است.(و لکم فی رسول الله اسوة حسنه)

شهید مطهری از جمله به اهمیت این موضوع به نیکی پی برده بود و در قصد نگارش «سیره نبوی» بود. سیره ای جامع و روشن و تحقیقی و آزموده و درست و پیداست که اگر مردی چون او، دست به تحقیقات متنی و تاریخی ، تطبیق و مقایسه ، دریافت و استناد ، رفع ابهام ورد اتهام می زد، چگونه اثری پدید می آورد.

البته نباید از این واقعیت نیز چشم پوشید که گلایه ها و درد دلهای این بزرگان بیشتر به دوران طاغوت یا اوایل نهضت بر می گردد، که اساساً زمینه ای برای چنین اقداماتی وجود نداشت. ولی پس از پیروزی، شکوهمند انقلاب تلاشهای فراوانی در این عرصه صورت گرفت و آثار نسبتاً زیاد و تاحدودی قابل قبول به جامعه عرضه شد و اگر چه همچنان آن نیاز و ضرورت یا خلأ هایی که استاد شهید یا دیگران مطرح فرمودند به قوت خود باقی است؛ اما نمی توان از آنچه تا کنون انجام شده به راحتی چشم پوشید.

البته باید امیدوار بود تا به برکت سال جاری  که به نام مبارک پیامبر اعظم صلی الله علیه و آل وسلم مزین شده است، این هشدارهای دلسوزانه بزرگان حوزه پژوهش های دینی با جدیت بیشتری دنبال شود و آثار و نتایج پر ثمر آن به نسل جدید و جوانان مشتاق و جویای معنویت عرضه گردد.

۞شهید مطهری و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم

اگر چه ممکن است عنوان فوق در وادی امر تا حدودی شگفت و عجیب به نظر آید ؛ ولی با اندک تأمل و دقت روشن خواهد شد که مراد از آن ، عبارت است از نقش و تاثیر شخصیت پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم در زندگی شخصی و حیات طیبه و معنوی شهید مطهری.

آنچه تا کنون به اجمال مطرح شد بر محور این اصل استوار بود که دیدگاه استاد شهید مطهری در باره پیامبر اکرم  صلی الله علیه و آل وسلمچیست؟ و ایشان آن حضرت را چگونه ترسیم می کنند؟ و اوصاف و سجایای پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم  را چگونه معرفی می کنند؟ و به عبارت دیگر، از جنبه نظری چه تصور و برداشتی از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آل وسلم  دارند؟

اما آنچه در این بخش مد نظر است، این است که از جنبه علمی ، شخصیت پیامبرچقدر در وجود شهید مطهری تاثیر گذار بوده است و در بین معصومان که مطهری به همه آنان ارادت فوق العاده ای داشت جایگاه نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آل وسلم کجاست؟

واقعیت این است که استاد شهید به صورتی آگاهانه و عارفانه به شخصیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم  عشق می ورزید. تامل در شخصیت و عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم  در نزد بسیاری مورد غفلت است. یکی از علت های این امر ، مقام عظیم الشأن ،جهت نفس الرحمانی و هویت باطنه آن حضرت است و این مقام به تعبیری و تشبیهی چونان خورشید است، که کمتر چشمانی قدرت توجه به آن را دارد... و شهید مطهری از این توفیق و فیض به مقداری قابل توجه ، برخوردار بود و به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آل وسلم توجهی خاص داشت.

شاید در باره دلدادگی و شیفتگی استاد شهید به شخصیت آسمانی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آل وسلم  هیچ کس مانند همسر بزرگوار استاد نتواند کلام را بر زبان آورد، از این رو چه خوب است که سخن را از بیان ایشان پی بگیریم که در این باره می گوید:"ایشان وقتی خیلی ناراحت و دچار مشکل بزرگی می شدند، اغلب حضرت رسول صلی الله علیه و آل وسلم  را به خواب می دیدند و خود حضرت مشکل آقا را حل می کرد. چند شب پیش از شهادت آقا، خواب بودیم که ناگهان ایشان با حالت بسیار خاصی از خواب پریدند . از ایشان پرسیدم چه شده ؟ گفتند الان خواب دیدم که من و آقای خمینی در خانه کعبه مشغول طواف بودیم که ناگهان متوجه دم حضرت رسول (ص) به سرعت به من نزدیک می شوند. همین  طور که حضرت نزدیک می شدند برا اینکه به آقای خمینی بی احترامی نکرده باشم خودم را کنار کشیدم و به آقای خمینی اشاره کردم و گفتم :" یا رسول الله آقا از اولاد شما هستند." حضرت رسول (ص) به آقای خمینی نزدیک شدند. با ایشان روبوسی کردند و بعد به من نزدیک شدند و با من روبوسی کردند و بعد لبهایشان را بر روی لبهای من گذاشتند و دیگر بر نداشتن و من از شدت شعف ااز خواب پریدم به طور ی که داغی لبهای حضرت رسول (ص) را روی لبهایم هنوز حس می کنم.

بعد آقا کمی سکوت کردند و گفتند من مظمئن هستم که عنقریت اتفاق مهمی برای من رخ می دهد. من گفتم :" نه انشاءالله حضرت رسول گفته ها و نوشته های شما را تایید کرده است."

(نیز بنگرید : سیری در زندگانی استاد مطهری ،ص175؛ سیمای استاد در آینیه نگاه یاران،ص82 ؛ مصلح بیدار،2/253 و 403، ؛ مطهری، مطهری اندیشه ها، 2/657.)

آری نتیجه ارادت خالصانه استاد به پیشگاه مقدس پیامبر رحمت جز این هم نباید باشد. و آیا حقیقتاً مقامی بالاتر از این قابل تصور می تواند باشد؟ و آیا به واقع چایگاهی برتر و رفیع تر از این، در وهم می تواند بگنجد؟ این چنین مقام آن چنان موقعیتی حاصل نمی شود مگر اینکه آدمی علاوه بر مرحله فکر و نظر که کار چندان سخت و دشواری هم نیست در مرحله فعل و عمل نیز به لوازم عقیده خویش و آنچه را که فکر می کند و در نظر دارد، هم پای بند باشد، و شخصیت معنوی پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم بیشترین تاثیر و بالاترین نقش را در زندگی فردی و اجتماعی وی داشته باشد.

شهید مطهری با تمام وجود اینگونه بود و رابطه روحی و قلبی عمیقی با پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم داشت که با تأسف فراوان بسیاری از این ارتباط معنوی بر ما پوشیده و پنهان ماند. و آنچه همسر بزرگوار استاد نقل کرده باید به مصداق مشت نمونه خروار تلقی کرد.

البته طبیعی هم هست که اینگونه باشد و کسانی که در چنان مقامی قرار دارند هرگز حاضر نمی شوند یافته های معنوی خویش را به راحتی بر زبان آورده برای دیگران بازگو کنند. حتی در یک جایی که خود استاد خواست اشاره ای به یکی از این دریافتهای معنوی خویش نماید ، خیلی زود منصرف شد و از بیان مفصل مطلب چشم پوشید.

مثلاً در بحث"قوت روحی و جسمی پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم که در کتاب "انسان کامل" آمده توصیف شکل ظاهر و قوت باطن پیامبر صلی الله علیه و آل وسلم مطالبی را مطرح نموده در ادامه می فرماید:"حدود هشت سال پیش که برای اولین بار به مکه مشرف شدم {این خاطره به سال1345شمسی مربوط است} خوابی درمکه دیدم که خیلی عجیب بود. در آنجا از پشت سر که پیغمبر اکرم را مشاهده کردم ، اندام عجیبی دیدم و در عالم خواب به یاد جمله امیر المؤمنین (ع) افتادم. گفتم بی جهت نیست که علی(ع) می فرماید: و کنا اذا احمر البأس اتقیا برسول الله صلی الله علیه و آل وسلم {وقتی که در جنگ شرایط برای ما سخت میشد به پیامبر پناهنده می شدیم}"

هزاران افسوس و دریغ که استاد ، خواب خویش را به تفصیل ذکر نمی کند ولی پیداست که میخواهد بگوید در عالم رؤیا در مکه مکرمه خدمت پیامبر عظیم الشأن مشرف شد و موقعی حضرت را از پشت سر مشاهده کرد، اندام رشید و قوی ای را مشاهده کرد که صلابت و هیبت و عظمت و شکوه و جلالش دلها را تسخیر کرده، به لرزه در می آورد. طوبی له و حسن مآب.

اکنون که دامنه سخن به اینجا رسید، خوب است که در پایان این بحث به نکته دیگری که همسر مکرمه استاد شهید در مصاحبه خویش آورده است اشاره کنیم که می گوید:«ما پس از اطلاع از شهادت استاد و بعد از اینکه به بیمارستان رفتیم حدود ساعت یک نیمه شب به خانه برگشتیم . در همین موقع تلفن زنگ زد. وقتی گوشی را برداشتم یکی از عرفا که دوست آقا بودند پشت خط بودند . ایشان از حال آقای مطهری پرسیدند. گفتم ترور شده اند.

خیلی ناراحت و منقلب شدند. گفتند : الان خانمی از شاگردان بنده تلفن کردند و گفتند ساعت یازده شب خواب دیده اند که یک قبر سبز را به ایشان نشان می دهند و می گویند اینجا را زیارت کنید. آن خانم می پرسد این قبر کیست؟ می گویند قبر امام حسین (ع)است . بعد یک قبر سبز دیگری را نشان می دهند ومی گویند این قبر را هم زیارت کنید. می پرسند این قبر کیست؟ می گویند قبر آقای مطهری است.

بعد ایشان را عروج می دهند و به جای وسیعی می برند در آنجا ، تخت نورانی را نشان می دهند که بسیار زیاد بوده و عده ای دورش می گشته و صلوات میفرستاده ومی گفته اند: این جای اولیاء الله است. در همین وقت، آقای مطهری وارد می شوندو روی آن تخت می نشینند . این خانم نزدیک می شوند و می گویند شما اینجا چه کار می کنید؟ آقا می گویند من الان وارد شده ام .من از خدا یک مقام عالی می خواستم ولی خدا یک مقام متعالی به من عنایت فرمود. بعد این خانم از خواب می پرند. معلوم شد که این خواب درست زمانی که آقای مطهری ترور شده بود، دیده شده است.»

روشن است برای کسی که یک عمر، خالصانه در راه خدا گام برمی دارد ، جز این، پاداشی متصور نیست. خداوند روح بلند و ملکوتی استاد شهید را با انبیاء و اولیا محشور بگرداند!

والسلام

۞کتابنامه

1- سیری در سیره نبوی ، شهید مرتضی مطهری، انتشارات صدرا، چ 13، تهران،.1373.

2- عدل الهی ،شهید مرتضی مطهری ، انتشارات صدرا ،چ23 ،تهران، 1384.

3- مطهری ، مطهر اندیشه ها، سید محمد حسین واثقی راد، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چ1، قم، 1364.

4- انسان کامل، مرتضی مطهری، انتشارات صدرا، چ14، تهران،1375.

5- شهید مطهری، محمد خردمند،شرکت چاپ و نشر بین الملل، تهران، 1380.

6- جلوه های معلمی استاد، مجموعه مقالات، وزارت آموزش و پرورش، چ1، تهران ، 1364.

7- مصلح بیدار، سید محمد حسین واثقی، انتشارات صدرا، چ1،تهران،1378.

8- مجله حوزه،مجموعه مقالات، شماره 91، فروردین و اردیبهشت، 1378،قم.

9- پاره ای از خورشید، حمید رضا سید ناصری، امیر رضا ستوده، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، چ1، تهران، 1378.

10- سیری در زندگانی استاد مطهری، جمعی از نویسندگان، انتشارات صدرا، چ6، تهران، 1379.

11- یادنامه شهید مطهری، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چ1، تهران، 1360.

پی نوشتها

1) مجله حوزه، ش91، ص84.

2) همان، ص 85

3) سیری در سیره ی نبوی، ص 10و ص 47

4) همان، ص11-10

5) یادنامه استاد1/495

6) همان-10/495-495

7) همان، 1/497

8) همان10/502-498

9)عدل الهی ص14

10) مجله حوزه،ش91

11)سیری در سیره نبوی،ص31

12) همان، ص38

13)همان،ص32

14) همان،ص32

15) مجله حوزه،ش91ص84

16) مجله حوزه،ش91ص84

17) جلوه های معلمی استاد،ص38-37

18) انسان کامل.ص272-271

19) پاره ای از خورشید،ص108-107 نیز بنگرید جلوه های معلمی استاد،ص39،شهید مطهری،ص197