همچنانكه توحید، مراتب و درجات دارد شرك نیز به نوبه ی خود مراتبی دارد كه از مقایسه ی مراتب توحید با مراتب شرك به حكم «تعرف الأشیاء بأضدادها» ، هم توحید را بهتر می توان شناخت و هم شرك را.

تاریخ نشان می دهد كه در برابر توحیدی كه پیامبران الهی از فجر تاریخ به آن دعوت می كرده اند، انواع شركها نیز وجود داشته است.