. . . [از نظر منكران اصالتهای انسانی ] این حرفهایی كه ما به نام اصالتهای انسانی، شرافتهای انسانی، كرامتهای انسانی می نامیم، همه موهوم محض است، منتها بعضی از این منكرها می گویند موهومهایی است كه مصلحت و منافع جامعه ی بشر اقتضا می كند كه بشر این موهومها را بپذیرد و الاّ حقیقتی ندارد؛ مثلاً صداقت در مقابل فریب و فریبكاری هیچ اصالتی ندارد، برای انسانی كه می خواهد صادق باشد یا فریبكار این دو هیچ فرقی نمی كند؛ اگر همه ی مردم بخواهند فریبكار باشند به زیان همه ی مردم است، برای این كه همه ی مردم بهتر به منافع خودشان برسند و زیان كمتری ببرند ناچار باید این موهومات را پذیرفت؛ آنگاه فیلسوفانی آمدند و این حرفها را به مردم تلقین كردند كه «شرافت اقتضا می كند كه انسان صادق باشد و نه فریبكار» تا وجدانهای مردم را به این موهومات پایبند كنند؛ اینها موهوماتی است كه به حال مردم مفید است و الاّ در واقعیّت خود موهوم محض است؛ و گروهی دیگر از همین كسانی كه اینها را موهوم می دانند، هم موهوم می دانند و هم توصیه نمی كنند، توصیه به خلافش می كنند، مثل فلسفه ی نیچه كه می گوید این موهومات را یك عدّه وضع كرده اند برای منافع خودشان، اگر كسی بتواند بر خلاف رفتار كند باید هم بر خلاف رفتار كند.