این بود كه دو دسته در میان علمای اسلامی به وجود آمدند، یك دسته طرفدار حسن و قبح عقلی شدند و گفتند فرمان شارع تابع حسن و قبح و صلاح و فساد واقعی اشیاء است، و دسته دیگر منكر حسن و قبح عقلی اشیاء شدند و گفتند حسن و قبح اشیاء تابع دستور شرعی است.

درباره ی عدل و ظلم هم كه مربوط به حقوق و حدود مردم است و یك موضوع اجتماعی است این حساب پیش آمد. مطابق نظر عدلیه، در واقع و نفس الامر حقی هست و ذی حقی، و ذی حق بودن و ذی حق نبودن خودش یك واقعیتی است، قبل از آن هم كه دستور اسلام برسد حقی و ذی حقی بود، یكی به حق واقعی خود می رسید و یكی محروم می ماند، اسلام آمد و دستورهای خود را طوری تنظیم كرد كه هر حقی به ذی حق خود برسد، اسلام دستورهای خود را مطابق حق و عدالت تنظیم كرد. عدالت یعنی «اعطاء كلّ ذی حقّ حقّه» . حق و عدالت امری است كه اگر اسلام هم دستور نمی داد باز حقیقتی بود و حقیقت بودنش طوری نمی شد.

و مطابق نظر دسته ی دوم حق و ذی حق بودن و ذی حق نبودن و همچنین عدل و ظلم حقیقت ندارد، تابع این است كه شارع اسلام چگونه قانون وضع كند.

به عقیده ی این دسته همان طوری كه نظام تكوین به موجب اینكه فعل حق و مولود اراده مطلقه و مشیت مطلقه خداوند است نسبت به هیچ قانونی و قاعده ای خاضع و تابع نیست، نظام تشریع هم به همین موجب تابع هیچ اصلی نیست و نسبت به هیچ قانونی خاضع نیست. هر چه قانون اسلام وضع كند حق است، یعنی حق می شود، و هر طور كه او قرار دهد عدالت است. اگر دستور اسلام اینطور می بود كه همه مردم هر چه زحمت می كشند و رنج می برند و تولید می كنند هیچ یك از آنها حق ندارند و ذی حق را یك نفر دیگر كه هیچ رنجی نبرده و زحمتی نكشیده معرفی كند واقعا هم اینطور خواهد بود، ذی حق واقعی آنها نیستند بلكه این است.