دانشنامه
|
کتابخانه
|
اخبار
|
مقالات
|
پرسش و پاسخ
|
پایان نامه ها
|
مراکز
|
شخصیت ها
|
تقویم
تقویم بنیاد
تقویم علمی فرهنگی شهید مطهری
|
نگارخانه
|
فروشگاه
|
انجمن
|
مسابقات
صفحه اصلی
|
تماس با ما
|
معرفی بنیاد
|
انتشارات صدرا
|
راهنمای پایگاه ها
امکانات
ارسال به دوستان
ارسال اشکال
برگزیدن
چاپ
در
کل پایگاه
مقالات
پرسش و پاسخ
پایان نامه ها
اخبار و اطلاعات
تقویم علمی فرهنگی شهید مطهری
مراکز اسلامی
دانشنامه مطهري
کتابخانه
شخصیت ها
نگارخانه
انجمن
راهنمای پایگاه ها
کتابخانه
نام کتاب : درسهاى اسفار (1- 3) (مبحث حركت)
بازدید : 742316
تاریخ درج : 1391/03/21
فهرست مطالب
جستجو
شناسه کتاب
مرحله ی هفتم
فصل 10:
حركت و سكون
جلسه ی اول
تعریف افلاطون از حركت
تعریف منسوب به فیثاغورس
حركت و دو اصل تناقض و هو هویت
دو ایراد بوعلی بر تعریف فیثاغورس
پاسخ وجیه مرحوم آخوند به ایراد اول شیخ
شبهه ی فخر رازی درباره ی وجود حركت
اهمیت شبهه ی فخر رازی
جلسه ی دوم
حركت قطعیه و حركت توسطیه
نظر بهمنیار
پاسخ میرداماد
معنای وجود تدریجی
دو معنای «ابتدا»
خلاصه ی پاسخ به اشكال در مورد وجود تدریجی
جلسه ی سوم
تعریف بوعلی از حركت
غایت حركت
غایت در حركت مستقیم و حركت دوری
تعاریف دیگر حركت
چند نكته درباره ی تعریف حركت
فصل 11:
تحقیق درباره ی چگونگی وجود حركت
جلسه ی چهارم
محل نزاع در مورد حركت توسطیه و قطعیه
استدلال شیخ بر نفی حركت قطعیه در خارج
مراد از حركت توسطیه چیست؟
رابطه ی حركت توسطیه و قطعیه با زمان
پاسخ مرحوم آخوند به اشكال شیخ در مورد حركت قطعیه
مثالی از میرداماد
ایراد دیگر مرحوم آخوند بر شیخ
نظر حاجی و مسئله ی «آن سیال»
جلسه ی پنجم
توجیهی برای نظر شیخ درباره ی حركت قطعیه
توجیهی دیگر برای سخن شیخ
قرینه ای بر مراد شیخ از نفی حركت قطعیه
برهانی بر وجود زمان
اشكالی وجیه در مورد حركت توسطیه
سه نظریه در باب حركت توسطیه و قطعیه
اشاره ای به نظر خاص علامه ی طباطبایی
جلسه ی ششم
بیان دوباره ی اشكال در مورد حركت توسطیه
بیانی دیگر از اشكال فوق در قالب سه فرض
فرض اول
فرض دوم
فرض سوم
بیان قابل مناقشه ی مرحوم آخوند در توجیه حركت توسطیه
نتیجه
توضیح نظریه ی خاص علامه ی طباطبایی درباره ی حركت قطعیه و توسطیه
بیان آیت اللّه بروجردی در مورد ماهیت لابشرط و بشرط لا
بازگشت به نظریه ی علامه ی طباطبایی
اشكالی درباره ی وجود حركت قطعیه در خارج
پاسخ اشكال
معنای تشابك وجود و عدم در حركت
اشكال و جواب دیگر در مورد حركت قطعیه
فصل 12:
اثبات محرك اول
جلسه ی هفتم
برهان محرك اول
تلقی برخی متفكران غربی از برهان محرك اول ارسطو
تلقی فلاسفه ی اسلامی
ایراد بر مقدمه ی اول برهان محرك اول بر اساس فیزیك جدید
پاسخ ایراد
برهان بر نیاز متحرك به محركی غیر از خود
آیا حركت می تواند ذاتی شی ء باشد؟
برهانی دیگر بر نیاز متحرك به محركی غیر از خود
جلسه ی هشتم
دو نوع رابطه میان حركت و قابل آن
حركت جوهری و مسئله ی نیاز متحرك به محرك
به چه معنا حركت می تواند ذاتی متحرك باشد؟
دو نكته بر اساس حركت جوهری
وجود دو طرف دارد
دو نتیجه گیری علامه ی طباطبایی
فصل 13:
پاسخ اشكالات مربوط به اصل نیازمندی متحرك به محرك
جلسه ی نهم
تأملی در عنوان فصل
براهین حكما بر اصل نیاز متحرك به محركی غیر از خود
برهان اول
برهان دوم
برهان سوم
ایرادات سه برهان اول حكما
برهان چهارم
برهان پنجم
برهان ششم
محرك مغایر یا محرك خارج؟
ایراد فخر رازی بر سه برهان اول
جلسه ی دهم
ایراد فخر رازی بر برهان چهارم
پاسخ اشكال فخر رازی در مورد صورت جسمیه
پاسخ اشكال فخر رازی در مورد ماده
اندرزی به طالبان حكمت متعالیه
جلسه ی یازدهم
ایرادهای فخر رازی بر برهان چهارم
اشتباه فخر رازی در مورد رابطه ی ماده و صورت
ماده ی فلسفی و ماده ی فیزیكی
پاسخ اشكال فخر رازی
اشكال فخر رازی در مورد یكی بودن ماده ی همه اجسام
ایراد فخر رازی در مورد مغایرت فاعل و قابل
فصل 14:
تقسیمات قوه ی محركه و اثبات محرك عقلی
جلسه ی دوازدهم
بحثی درباره ی عنوان فصل
تقسیمات قوه ی محركه
تقسیم اول
تقسیم دوم
تقسیم سوم
تقسیم چهارم
مرور مقدمات برهان محرك اول
ناتمام بودن برهان محرك اول بدون اثبات حركت جوهری
ناتمام بودن ابطال تسلسل از راه تناهی ابعاد
جلسه ی سیزدهم
شرایط امتناع امور غیر متناهی
علل موجده و معدّات
دو اختلاف نظر میان فلاسفه ی اسلامی و فلاسفه ی غربی
خلاصه ی برهان محرك اول
برهان وسط و طرف
یك مثال
فصل 15
امر مفارق، فاعل مستقیم حركات در طبیعت نیست
جلسه ی چهاردهم
حركت بدون جسم امكان ندارد
مسئله ی صورت نوعیه
امر مفارق منشأ حركات عمومی نیست
برهان فلاسفه بر مطلب فوق
اشكال و پاسخ
گریزی به یكی از راههای اثبات نفس
فصل 16:
هر حادثی مسبوق به قوه و ماده است
جلسه ی پانزدهم
برداشتهای مختلف در مورد حدوث اشیاء
«نظامِ شدن» در عالم
ارتباط هر آینده با گذشته ای خاص
امكان ذاتی و امكان استعدادی
برهان حكما بر اثبات امكان و ماده
یك اشكال مهم
جلسه ی شانزدهم
یادآوری مطالب گذشته
دو تقریر صحیح از برهان مسبوق بودن حادث زمانی به ماده و امكان
آیا هیولای اولی مبدَع است؟
آیا امكان استعدادی حادث است؟
یك اشكال
حقیقت امكان استعدادی چیست؟
نظر علامه ی طباطبایی در مورد امكان استعدادی
چرا هر چیز، استعداد همه چیز شدن را ندارد؟
آیا امكان استعدادی اضافه ی میان موجود و معدوم است؟
ایراد وجیه علامه ی طباطبایی
تفاوت میان عرض و صورت و نفس
دو جهت احتیاج به ماده
تعبیر «مرجح»
فصل 17:
تقدم فعل بر قوه
جلسه ی هفدهم
انواع تقدم فعلیت بر قوه
1 تقدم بالزمان
2 تقدم بالعلیه
3 تقدم بالشرف
دو مقوم شرّیت
شر از قوه برمی خیزد
4 تقدم بالحقیقه
آیا «شر بالقوه» خیر از «شر بالفعل» است؟
اشكال حاجی در مورد رابطه ی هیولی و خیر
پاسخ اشكال
پاسخ به اشكال در مورد خیر بودن «شر بالقوه» از «شر بالفعل»
فصل 18:
آیا موضوع حركت جسم است؟
جلسه ی هجدهم
چه چیزی می تواند موضوع حركت باشد؟
حركت، «سیلان حالت» است نه «حالت سیال»
آیا حركت می تواند صورت منوع باشد؟
چهار دلیل در ابطال منوع بودن حركت
نظر مرحوم آخوند
فصل 19:
حكمت مشرقی
جلسه ی نوزدهم
مسئله ی ربط حادث به قدیم
مسئله ی ربط متغیر به ثابت
طرح یك اشكال
متحرك بالعرض و متحرك بالذات
نتیجه گیری
جلسه ی بیستم
چرا حركت نیازمند به موضوع است؟
طرح دوباره ی اشكال ربط متغیر به ثابت
یك استدلال بر حركت جوهری
نظر مرحوم آخوند درباره ی موضوع حركت
جلسه ی بیست و یكم
رفع یك توهم
وحدت فاعل و قابل در حركت ذاتی
فصل: 20
اثبات طبیعت برای متحرك و اینكه طبیعت مبدأ قریب همه حركات است
جلسه بیست و دوم
فاعل در حركت قسری
نقد نظریه ی شیخ
اشكال و پاسخ
مراتب حركات به عنوان علل معدّه
فرض دو سلسله مشكل را حل نمی كند
ربط متغیر به ثابت و ایراد مرحوم جلوه
فصل 21:
كیفیت ربط متغیر به ثابت
جلسه ی بیست و سوم
اشكال مهم درباره ی تغیرناپذیری علت طبیعت
معنای ذاتی بودن حركت
خلاصه ی پاسخ
ویژگی خاص تقسیمات وجود
ویژگی مذكور و مسئله ی ربط متغیر به ثابت
فصل 22:
نسبت حركت با مقولات
جلسه ی بیست و چهارم
چهار نظریه در باب نسبت حركت به مقولات
ایراد حكما بر نظریه ی اول
نقد استدلال حكما به دو تقریر
راه ابطال نظریه ی اول
پاسخ اشكال میرزای جلوه
جلسه ی بیست و پنجم
ایراد فخر رازی در مورد حركت اشتدادی
پاسخ ایراد فخر رازی
انسان جنس است نه نوع
شی ء در حال حركت ماهیت بالفعل ندارد
بازگشت به ایراد فخر رازی
بیان اشكال در حركت كمّی
برداشت نادرست فخر رازی از «بالقوه» در كلام شیخ
دو نوع ماهیت
جلسه ی بیست و ششم
نظریه ی سوم و نقد آن
راهی برای توجیه نظریه ی سوم
تأملی در چهار نظریه ی فوق
راهی برای نقد نظریه ی اول
لزوم تفكیك میان سه مطلب
جمع میان چهار نظریه ی فوق
توضیح نظریه ی چهارم
فصل 23:
حركت در چه مقولاتی واقع می شود و در چه مقولاتی واقع نمی شود؟
جلسه ی بیست و هفتم
مبدأ و منتهای حركت
حكما و مسئله ی حركت در مقولات
مقوله ی اضافه و مقوله ی جده
دلیل مرحوم آخوند بر استحاله ی حركت در فعل و انفعال
برهان مرحوم آخوند بر استحاله ی «حركت در حركت»
نظر خاص علامه ی طباطبایی درباره ی «حركت در حركت»
حركتِ حركت
جلسه ی بیست و هشتم
ایراد حاجی و علامه بر مرحوم آخوند
راهی برای رفع هر دو ایراد
دلیل امتناع حركت در حركت
تدریج در تدریج محال است
نظریه ی خاص علامه ی طباطبایی
«حركت در حركت» یا «حركت مركّب» ؟
آیا «حركت در حركت» مصداق دارد؟
جلسه ی بیست و نهم
بررسی امكان وقوع حركت در متی، جده و اضافه
تقابل سكون و حركت
آیا سكون امری «زمانی» و «وجودی» است؟
نظر مرحوم آخوند درباره ی تقابل سكون و حركت
آیا عدم ملكه حظّی از وجود دارد؟
فصل 24
تحقیق در وقوع حركت در مقولات پنجگانه
جلسه ی سی ام
آیا حركت وضعی بدون امكان حركت أینی متصور است؟
آیا حركت أینی و وضعی توأمان ممكن است؟
راهی دیگر در بررسی مسئله
آیا هر حركتی لزوماً اشتدادی است؟
راه حلی درباره ی علت عدم اشتداد در حركات أینی و وضعی
جلسه ی سی و یكم
حركت و تكامل
دو نوع تكامل
معنای واقعی تكامل در طبیعت
آیا حركات أینی و وضعی تكاملی است؟
نظر مرحوم آخوند درباره ی وحدت مقوله در حركت اشتدادی
جلسه ی سی و دوم
وحدت «متحرك» و استمرار آن
وحدت «حركت» و استمرار آن
آیا حركت توسطی لازمه ی حركت قطعی است؟
وحدت «مقوله» و استمرار آن
مقایسه ای با نظر قدما
گریزی به مسئله ی نفس
برهان بر اصالت وجود از راه حركت اشتدادی
دو معنای اشتداد
جلسه ی سی و سوم
بیانی جدید از برهان گذشته
انقلاب ذات
انقلاب ذات، لازمه ی حركت اشتدادی
شی ء در حال حركت ماهیت بالفعل ندارد
حركت، نوعی جامع اضداد
برهان شیخ بر امتناع حركت جوهری
جلسه ی سی و چهارم
اشكال شیخ بر حركت جوهری
توضیح اشكال
پاسخ مرحوم آخوند به ایراد شیخ
نتیجه گیری
مرحوم آخوند و مسئله ی موضوع در حركت جوهری
اقوال دیگر مرحوم آخوند در باب موضوع در حركت جوهری
نظر علامه ی طباطبایی
بررسی نظر علامه ی طباطبایی
جلسه ی سی و پنجم
«صورةٌ مّا» چیست؟
رفع استبعاد در مورد «صورةٌ مّا»
تخالف در كلام مرحوم آخوند در باب موضوع حركت جوهری
آیا این تخالف واقعی است؟
توجیه نظرات دیگر آخوند درباره ی موضوع حركت
موضوع در حركت كمّی
اشكال مشترك در حركت كمّی و حركت جوهری
جلسه ی سی و ششم
خلاصه ی نظر مرحوم آخوند در باب موضوع حركت جوهری
حل اشكال در حركت كمّی
برهان فصل و وصل
یك اشكال مهم
جسم به معنای ماده و جسم به معنای جنس
فصل 25:
تحقیق در حركت كمّی
جلسه ی سی و هفتم
تركیب خاص جسم از ماده و صورت
دو نوع تركیب كل از اجزاء
فصل اخیر، تمام حقیقت شی ء
قاعده ی «شیئیة الشی ء بصورته لا بمادته»
اشكال و پاسخ درباره ی نحوه ی بقای ماده
نقد نحوه ی استنتاج از یك استدلال معروف
گریزی به مسئله ی معاد جسمانی
جلسه ی سی و هشتم
دو نحو بقای موضوع
دو دلیل نیازمندی حركت به موضوع
اصالت وجود، وحدت بخش حركت است
احتجاج مرحوم آخوند با قائلین به كون و فساد
اشكال در حركت كمّی
روش مرحوم آخوند در بیان مسائل فلسفی
چرا «صورةٌ ما» امری اعتباری است؟
جلسه ی سی و نهم
راه اول در توجیه بقای موضوع
نحوه ی جزء بودن ماده برای جسم
رابطه ی ماده با جنس و صورت با فصل
اعتبار بشرط لا و اعتبار لابشرط
مثالی از آیت اللّه بروجردی
راه دوم برای توجیه بقای موضوع
نقدی بر كلیات خمس بر مبنای نظریه ی «فصل اخیر»
تشكیك تبعی ماهیت
راه سوم برای توجیه بقای موضوع
جلسه ی چهلم
گریزی به مسئله ی تشخص
اشكال و جواب
نفی استبعاد از موضوع بودن «ماده مع صورةٍ مّا»
نكته ی بسیار اساسی در باب موضوع حركت
سرّ اهتمام مرحوم آخوند به اثبات موضوع
حركات جوهریِ توسطی و قطعی
تصویر رابطه ی میان حركات جوهری و عرضی
بحثی درباره ی اعیا و رعشه
دو نوع طبیعت انسانی
جلسه ی چهل و یكم
نحوه ی مقهوریت طبیعت برای نفس
فاعلیت بالتسخیر
اشكال شیخ درباره ی اعیا و رعشه
پاسخ مبنایی مرحوم آخوند
تفكیك میان قوای طبیعی مادی
بررسی ایراد حاجی
ارادی بودن همه ی كارهای طبیعی بدن
فصل 26:
براهین دیگر بر حركت جوهری
جلسه ی چهل و دوم
برهانی بر حركت جوهری
طبیعت علت اعراض نیست
دو اشكال حاجی بر مرحوم آخوند
جلسه ی چهل و سوم
خلاصه ی دو ایراد حاجی بر مرحوم آخوند
پاسخ به هر دو ایراد حاجی
مراد از «اتحاد عاقل و معقول» چیست؟
وحدت نفس با قوا و آثار آن
بازگشت به پاسخ ایرادهای حاجی
پاسخ ایراد دوم حاجی
بحثی در یكی از مقدمات برهان دوم
نظری دیگر بر ایراد حاجی
برهان سوم بر حركت جوهری
جلسه ی چهل و چهارم
مروری بر سه برهان گذشته بر حركت جوهری
دو نظریه درباره ی مناط تشخص
جزئی بودن غیر از تشخص است
بحثی تاریخی- تحلیلی درباره ی رابطه ی جوهر و عرض
تنها بعضی از اقسام كیف عرض است
تقریری روشن تر برای برهان سوم
برهان چهارم بر حركت جوهری
جلسه ی چهل و پنجم
دو نوع تغیر جوهری
روابط میان انواع
برهان چهارم
برهان پنجم
برهان ششم
برهان هفتم
اشكال و پاسخ
بازگشت به بحث حافظ وحدت در حركت
فصل 27:
رد استدلال شیخ و دیگران بر اینكه حدوث صور جوهری به سبب حركت نیست
جلسه ی چهل و ششم
طرح اشكال به دو تقریر
خلاصه ی پاسخ به اشكال بقای موضوع
مراد از ماهیت بالقوه
یك دلیل مردود در ابطال حركت جوهری
دو اصطلاح «تضاد»
فصل 28:
تأكید بر حركت در جواهر طبیعی
جلسه ی چهل و هفتم
نفی استبعاد از حركت جوهری به چهار وجه
معنای انتزاعی و نسبی بودن حركت
حركت محسوس است یا معقول؟
تجدد، ما به التجدد، متجدد
برخی نتایج انتزاعی بودن حركت
دو معنای «ما به التجدد» و وجه آن
حركت جوهری در آیات قرآن
فصل 29:
ویژگیهای حركت وضعی مستدیر
جلسه ی چهل و هشتم
توقف حركت كمّی بر حركت أینی
تخلخل و تكاثف
توقف حركت كیفی بر حركت أینی
توقف حركت أینی بر حركت وضعی
مسئله ی تخلّل سكون در حركت راجعه
اثبات حركت وضعی دائمی
ادوم و اتم و اشرف بودن حركت وضعی دوری
متن اسفار (همراه توضیحات استاد هنگام تدریس)
فصل 10
عقدة و حل
فصل 11
فصل 12
فصل 13
فصل 14
فصل 15
فصل 16
فصل 17
فصل 18
فصل 19
فصل 20
فصل 21
فصل 22
فصل 23
فصل 24
تنبیه و توضیح
فصل 25
بحث و تحصیل
فصل 26
برهان آخر مشرقی
تنبیه تمثیلی
فصل 27
فصل 28
فصل 29
پربیینده ترین کتابها
آشنایى با قرآن (1- 9)
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
فلسفهء تاریخ (1- 4)
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
آشنایى با قرآن (10- 14)
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
درسهاى اسفار (4- 6) (مبحث زمان)
شرح مبسوط منظومه
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
تازه های کتاب
یادداشتهای استاد مطهری جلد سوم
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
یادداشتهای استاد مطهری جلد پنجم
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
یادداشتهای استاد مطهری جلد هفتم
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
یادداشتهای استاد مطهری جلد ششم
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
یادداشتهای استاد مطهری جلد دهم
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
مرحله ی هفتم
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است