از اینجا [1]وارد یك سلسله مطالب جدی تر می شود و ما برای اینكه روش این كتاب روشن بشود كه مطالب را چگونه تقسیم بندی كرده است باید به تقسیم فلسفه ی ماركس به فصول و بخشهای گوناگون توجه كنیم.

آنچه را كه تحت عنوان «فلسفه ماركس» بحث می كند در سه فصل آورده: یكی را تحت عنوان «فلسفه ی جدلی» بیان كرده است كه باز خود آن فصل مشتمل بر چند بخش است و هر بخش را هم تحت چند عنوان آورده است. فصل دوم را تحت عنوان «فلسفه ی مادی گرا» ذكر كرده و آن هم دارای دو بخش و هر بخش نیز دارای چند عنوان است.

فصل سوم را تحت عنوان «فلسفه ی پراكسیس» [2]آورده است و این فصل هم دارای دو بخش است و هر بخش نیز دارای عناوینی است.

در فصل دوم كه تحت عنوان مادی گرایی بحث می كند توجهش به دو قسمت است، یكی مادی گرایی فلسفی ماركس و دیگری مادی گرایی تاریخی یعنی توجیه مادی تاریخ و در واقع و به یك معنی توجیه مادی انسان. اینها فصولی است كه در این كتاب ذكر شده است.

در فصل اول كه تحت عنوان «فلسفه ی جدلی» ذكر شده است در واقع منطق ماركس را بیان می كند، چون مقصود از جدل همان دیالكتیك است و فلسفه ی دیالكتیك همان منطق دیالكتیك است.

در فصل دوم كه تحت عنوان «فلسفه ی مادی گرا» است، معلوم است كه بحث از فلسفه است اعم از فلسفه ی جهانی یا فلسفه ی تاریخ و جامعه.

فصل سوم هم كه درباره ی پراكسیس و عمل است، به نوعی به فلسفه ی انسان برمی گردد، راجع به انسان و ساختمان انسان و اینكه اساساً همه چیز در انسان در اثر عمل به وجود می آید و اینكه انسان سازنده ی عمل خودش نیست بلكه ساخته ی عمل خودش است؛ و این نظریه در مقابل آن نظریه ای است كه ما در باب فطرت قائل هستیم.

---

[1] . ص 15.

[2] . پراكسیس هم از آن مفاهیم بسیار رایج فلسفه ی امروز است كه به معنای فلسفه عمل است.