[1] 1. هرچه فرزند آدم پیرتر می شود، دو صفت در او جوانتر می گردد: حرص و آرزو.

2. دو گروه از امت من هستند كه اگر صلاح یابند، امت من صلاح می یابد و اگر فاسد شوند، امت من فاسد می شود: علما و حكّام.

3. شما همه شبان و مسؤول نگاهبانی یكدیگرید.

4. نمی توان همه را به مال راضی كرد اما به حسن خُلق، می توان.

5. ناداری بلاست. از آن بدتر، بیماری تن، و از بیماری تن دشوارتر، بیماری دل.

6. مؤمن همواره در جستجوی حكمت است.

7. از نشر دانش نمی توان جلو گرفت.

8. دل انسانی همچو پری است كه در بیابان به شاخه ی درختی آویزان باشد؛ از وزش بادها دائم در انقلاب است و زیرورو می شود.

9. مسلمان آن است كه مسلمانان از دست و زبان او در آسایش باشند.

10. رهنمای به كار نیك، خود كننده ی آن كار است.

11. هر دل سوخته ای را عاقبت پاداشی است.

12. بهشت زیر قدمهای مادران است.

13. در رفتار با زنان، از خدا بترسید و آنچه درباره ی آنان شاید، از نیكی دریغ ننمایید.

14. پروردگار همه یكی است و پدر همه یكی. همه فرزند آدمید و آدم از خاك است. گرامی ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست.

15. از لجاج بپرهیزید كه انگیزه ی آن، نادانی و حاصل آن، پشیمانی است.

16. بدترین مردم كسی است كه گناه را نبخشد و از لغزش چشم نپوشد، و باز از او بدتر كسی است كه مردم از گزند او در امان و به نیكی او امیدوار نباشند.

17. خشم مگیر و اگر گرفتی، لَختی در قدرت كردگار بیندیش.

18. چون تو را ستایش كنند، بگوای خدا مرا بهتر از آنچه گمان دارند بساز و آنچه را از من نمی دانند بر من ببخش و مرا مسؤول آنچه می گویند قرار مده.

19. به صورت متملّقین خاك بپاشید.

20. اگر خدا خیر بنده ای را اراده كند، نفس او را واعظ و رهبر او قرار می دهد.

21. صبح و شامی بر مؤمن نمی گذرد مگر آنكه بر خود گمان خطا ببرد.

22. سخت ترین دشمن تو همانا نفس امّاره است كه در میان دو پهلوی تو جا دارد.

23. دلاورترین مردم آن است كه بر هوای نفس غالب آید.

24. با هوای نفس خود نبرد كنید تا مالك وجود خود گردید.

25. خوشا به حال كسی كه توجه به عیوب خود، او را از توجه به عیوب دیگران باز دارد.

26. راستی به دل آرامش می بخشد و از دروغ شك و پریشانی می زاید.

27. مؤمن آسان انس می گیرد و مأنوس دیگران می شود.

28. مؤمنین همچو اجزای یك بنا همدیگر را نگاه می دارند.

29. مَثَل مؤمنین در دوستی و عُلقه ی به یكدیگر مَثَل پیكری است كه چون عضوی از آن به درد بیاید، باقی اعضا به تب و بی خوابی دچار می شوند.

30. مردم مانند دندانه های شانه با هم برابرند.

31. دانش جویی بر هر مسلمانی واجب است.

32. فقری سخت تر از نادانی و ثروتی بالاتر از خردمندی و عبادتی والاتر از تفكر نیست.

33. از گهواره تا گور دانشجو باشید.

34. دانش بجویید گرچه به چین باشد.

35. شرافت مؤمن در شب زنده داری و عزت او در بی نیازی از دیگران است.

36. دانشمندان تشنه ی آموختن اند. 37. دلباختگی كر و كور می كند.

38. دست خدا با جماعت است.

39. پرهیزگاری جان و تن را آسایش می بخشد.

40. هركس چهل روز به خاطر خدا زندگی كند، چشمه ی حكمت از دلش به زبان جاری خواهد شد.

41. با خانواده ی خود بسر بردن، از گوشه ی مسجد گرفتن، نزد خداوند پسندیده تر است.

42. بهترین دوست شما آن است كه معایب شما را به شما بنماید.

43. دانش را به بندِ نوشتن درآورید.

44. تا دل درست نشود، ایمان درست نخواهد شد و تا زبان درست نشود، دل درست نخواهد بود.

45. تا عقل كسی را نیازموده اید، به اسلام آوردن او وقعی نگذارید.

46. تنها به عقل می توان به نیكیها رسید. آن كه عقل ندارد از دین تهی است.

47. زیان نادانان بیش از ضرری است كه تبهكاران به دین می رسانند.

48. هر صاحب خردی از امت مرا چهار چیز ضروری است: گوش دادن به علم، به خاطر سپردن و منتشر ساختن دانش و بدان عمل كردن.

49. مؤمن از یك سوراخ دوبار گزیده نمی شود.

50. من برای امت خود، از بی تدبیری بیم دارم نه از فقر.

51. خداوند زیباست و زیبایی را دوست می دارد.

52. خداوند مؤمن صاحب حرفه را دوست دارد.

53. تملّق، خوی مؤمن نیست.

54. نیرومندی به زور بازو نیست؛ نیرومند كسی است كه بر خشم خود غالب آید.

55. بهترین مردم، سودمندترین آنان به حال دیگران اند.

56. بهترین خانه ی شما آن است كه یتیمی در آن به عزت زندگی كند.

57. چه خوب است ثروت حلال در دست مرد نیك.

58. رشته ی عمل، از مرگ بریده می شود مگر به سه وسیله: خیراتی كه مستمر باشد، علمی كه همواره منفعت برساند، فرزند صالحی كه برای والدین دعای خیر كند.

59. پرستش كنندگان خدا سه گروهند: یكی آنان كه از ترس عبادت می كنند و این عبادت بردگان است؛ دیگر آنان كه به طمع پاداش عبادت می كنند و این عبادت مزدوران است؛ گروه سوم آنان كه به خاطر عشق و محبت عبادت می كنند و اینعبادت آزادگان است.

60. سه چیز نشانه ی ایمان است: دستگیری با وجود تنگدستی، از حق خود به نفع دیگری گذشتن، به دانشجو علم آموختن.

61. دوستی خود را به دوست ظاهر كن تا رشته ی محبت محكمتر شود.

62. آفت دین سه چیز است: فقیه بدكار، پیشوای ظالم، مقدس نادان.

63. مردم را از دوستانشان بشناسید؛ چه، انسان همخوی خود را به دوستی می گیرد.

64. گناهِ پنهان به صاحب گناه زیان می رساند، گناهِ آشكار به جامعه.

65. در بهبودی كار دنیا بكوشید اما در كار آخرت چنان كنید كه گویی فردا رفتنی باشید.

66. روزی را در قعر زمین بجویید.

67. چه بسا كه از خودستایی، از قدر خود می كاهند و از فروتنی، بر مقام خود می افزایند.

68. خدایا! فراخترین روزی مرا در پیری و پایان زندگی كرامت فرما.

69. از جمله حقوق فرزند بر پدر این است كه نام نیكو بر او بگذارد و نوشتن به او بیاموزد و چون بالغ شد، او را همسر انتخاب كند.

70. صاحب قدرت، آن را به نفع خود به كار می برد.

71. سنگین ترین چیزی كه در ترازوی اعمال گذارده می شود، خوشخویی است.

72. سه امر، شایسته ی توجه خردمند است: بهبودی زندگانی، توشه ی آخرت، عیش حلال.

73. خوشا كسی كه زیادی مال را به دیگران ببخشد و زیادی سخن را برای خود نگاه دارد.

74. مرگ، ما را از هر ناصحی بی نیاز می كند.

75. اینهمه حرص حكومت و ریاست و اینهمه رنج و پشیمانی در عاقبت! .

76. عالِم فاسد، بدترین مردم است.

77. هر جا كه بدكاران حكمروا باشند و نابخردان را گرامی بدارند، باید منتظر بلایی بود.

78. نفرین باد بر كسی كه بار خود را به دوش دیگران بگذارد.

79. زیبایی شخص در گفتار اوست.

80. عبادت هفت گونه است كه از همه والاتر طلب روزی حلال است. 81. نشانه ی خشنودی خدا از مردمی، ارزانی قیمتها و عدالت حكومت آنهاست.

82. هر قومی شایسته ی حكومتی است كه دارد.

83. از ناسزا گفتن، به جز كینه ی مردم سودی نمی بری.

84. پس از بت پرستیدن، آنچه به من نهی كرده اند در افتادن با مردم است.

85. كاری كه نسنجیده انجام شود، بسا كه احتمال زیان دارد.

86. آن كه از نعمت سازش با مردم محروم است، از نیكیها یكسره محروم خواهد بود.

87. از دیگران چیزی نخواهید گرچه یك چوب مسواك باشد.

88. خداوند دوست ندارد كه بنده ای را بین یارانش با امتیاز مخصوص ببیند.

89. مؤمن خنده رو و شوخ است، و منافق عبوس و خشمناك.

90. اگر فال بد زدی، به كار خود ادامه بده و اگر گمان بد بردی، فراموش كن و اگر حسود شدی، خوددار باش.

91. دست یكدیگر را به دوستی بفشارید كه كینه را از دل می برد.

92. هر كه صبح كند و به فكر اصلاح كار مسلمانان نباشد، مسلمان نیست.

93. خوشرویی كینه را از دل می برد.

94. مبادا كه ترس از مردم، شما را از گفتن حقیقت باز دارد! .

95. خردمندترین مردم كسی است كه با دیگران بهتر بسازد.

96. در یك سطح زندگی كنید تا دلهای شما در یك سطح قرار بگیرد. با یكدیگر در تماس باشید تا به هم مهربان شوید.

97. هنگام مرگ، مردمان می پرسند: از ثروت چه باقی گذاشته؟ فرشتگان می پرسند:

از عمل نیك چه پیش فرستاده؟ .

98. منفورترین حلالها نزد خداوند طلاق است.

99. بهترین كار خیر، اصلاح بین مردم است.

100. خدایا مرا به دانش توانگر ساز و به بردباری زینت بخش و به پرهیزگاری گرامی بدار و به تندرستی زیبایی ده! .

---