[1]] * در هفته گذشته در ضمن مطالبی كه به عرض [مستمعین ] محترم رساندم عرض كردم راهی كه پیغمبر محترم اسلام به امر خدا برای هدایت و بیدار كردن مردم انتخاب كرده بود روشن كردن حقایق و پند و اندرز دادن و عنداللزوم محاجّه و استدلال بود، زیرا خداوند به او امر فرموده بود: اُدْعُ إِلی سَبِیلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ اَلْمَوْعِظَةِ اَلْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ [2]یعنی مردم را به راه پروردگارت دعوت كن، به این كه با گفتارهای حكیمانه حقایق را بر آنها نمودار سازی و با اندرزهای نیكو و پرمغز، فطرتها را متذكّر و وجدانهارا تحریك كنی و با طرز پسندیده و قانع كننده ای به محاجّه و مجادله بپردازی. خداوند با این آیه راه تبلیغ و اصلاح حال مردم را بیان كرد و چنان كه تاریخ نشان می دهد پیغمبر اكرم این راه را پیمود كه موفقیت حاصل كرد. وظیفه ما نیز به منظور اصلاحات اخلاقی و اجتماعی و محكم نمودن اساس و بنیان ایمان جز این نیست كه به وسیله های مختلف از قبیل گفتن و نوشتن به نشر حقایق اسلامی [بپردازیم ] ، یعنی در حقیقت همان راهی را كه پیغمبر اكرم پیمود و نتیجه گرفت تعقیب نماییم. یكی از حقایقی كه قرآن مجید گوشزد نموده و در حدود بیست آیه در موارد مختلف در این باره وارد شده، استقلال فكر است. شك نیست كه امتیاز نوعی انسان از سایر حیوانات به واجد بودن قوّه تشخیص و تمیز است. انسان دارای یك قدرت روحی مخصوصی است كه می تواند در قضایا و مطالب قضاوت كند و نیك و بد را بسنجد و از روی سنجش اراده نماید. برای یك فرد انسان یا یك ملت، شایسته نیست كه كوركورانه از شخص یا ملتی تقلید كند. فرد یا ملتی كه فاقد شخصیت عقلی و استقلال فكری باشد سزاوار نام شریف انسانیت نیست. مطابق آنچه در قرآن مجید وارد شده، یكی از اشكالات مهمی كه عموم انبیای الهی با آن مواجه بوده اند موضوع دلبستگی و علاقه مندی مردم به معتقَدات و عادات قدیمی خودشان بوده [3].

---