جهاد اسلامی هم همین طور است. جهاد اسلامی، صِرف شمشیرزدن و با دشمن اسلام جنگیدن نیست. [جنگیدن ] در راه خدا و به قصد رضای خدا جهاد است و الاّ ممكن است كسی در صفوف مسلمین هم باشد، از سربازهای دیگر هم بیشتر حرارت به خرج بدهد، بیشتر هم گرد و خاك كند اما اگر توی دلش را بشكافید، مثلاً شهرت، نام، افتخار، اسمم زیاد برده شود، عكسم چاپ شود، اسمم در تاریخ ثبت شود یا به هدفهای دیگر است: «شاید كشته نشدیم. اگر كشته نشدیم، قهرمان خواهیم بود. اگر قهرمان باشیم، پولها به ما خواهند داد، جایزه ها خواهند داد، زنان بسیار زیبا به همسری ما درخواهند آمد. پس دنیا و آخرت هر دو را با یكدیگر داریم؛ هم رفته ایم در جهاد فی سبیل اللّه شركت كرده ایم و هم دنیای اینچنین داریم. » البته دنیا می رسد اما به شرط اینكه هدف تو دنیا نباشد.

ظاهراً در جنگ احد است؛ دیدند یكی از انصار (یعنی از مسلمانان ساكن مدینه) خیلی در این جنگ شجاعت به خرج می دهد و خیلی هنر كرد و افراد زیادی را به خاك انداخت. درحالی كه او روی خاكها افتاده بود و لحظات آخرش را طی می كرد و از درد هم خیلی رنج می كشید، بعضی آمدند خدمت رسول اكرم و گفتند: یا رسولَ اللّه! فلانی خیلی مجاهد خوبی بود، خیلی سرباز خوبی بود، امروز خیلی فعالیت كرد. پیغمبر التفاتی نكرد. بار دیگر این سخن را گفتند. باز هم پیغمبر التفاتی نكرد. اسباب تعجب شد: چرا پیغمبر به چنین سرباز فداكاری اهمیت نمی دهد؟ ! تا اینكه یكی از مسلمین به بالین او رسید، گفت: مرحبا، تبریك می گویم به تو كه فی سبیل اللّه مجاهده كردی و الآن داری شهید فی سبیل اللّه از دنیا می روی. گفت: من این حرفها سرم نمی شود، فی سبیل اللّه و شهید فی سبیل اللّه سرم نمی شود. من دیدم مردم مدینه و مردم مكه دارند با همدیگر می جنگند؛ این طرف مردم مدینه هستند و آن طرف مردم مكه. تعصب وطنی و همشهری گری مرا وادار كرد كه چنین كنم. این حرفهایی كه تو می گویی، من سرم نمی شود. من به خاطر تعصب وطن و تعصب ملی گری و تعصب همشهری گری این كار را كردم. بعد هم چون دید از درد رنجمی برد، گفت: من طاقت ندارم این دردها را تحمل كنم. به زحمت از جا حركت كرد و سر شمشیرش را گذاشت روی قلبش و یك فشار داد، خودكشی هم كرد. تازه فهمیدند كه چرا پیغمبر اعتنایی نكرد؛ چون جهاد باید جهاد فی سبیل اللّه باشد، هجرت باید هجرت فی سبیل اللّه باشد؛ یعنی در هجرت، مسافرت ظاهری با سلوك الی اللّه هر دو توأم باشد؛ هجرت كننده، هم مهاجر باشد و هم عارف سالك. هر دو را اسلام با هم می خواهد.

این آیه هر دو را با یكدیگر ذكر می كند: وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَی اَللّهِ وَ رَسُولِهِ یعنی در آنِ واحد دو هجرت بكند: هجرت جسمی و هجرت روحی. جسمش از شهری به شهر دیگری منتقل بشود و روحش از مرحله ی انانیّت و منیّت به مرحله ی اخلاص ترقی كند و بالا برود. اینچنین مهاجری را قرآن می گوید: فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اَللّهِ (یك تعبیر خیلی عالی است) اجر او را دیگر از خدا بخواهید؛ عهده دار اجر او خداست. این تعبیر كه عهده دار اجر او خداست، یعنی مطلب بالاتر از این حرفهاست كه بتوانید تصور كنید اجر چنین مهاجری چه خواهد بود.