اثر دیگر ایمان، ایجاد تعادل و هماهنگی بین فرد و جامعه است. اصلی در زیست شناسی است كه می گوید شرط ادامه ی حیات یك موجود زنده این است كه محیط و شرایط محیط زندگی با وضع خاص ساختمانی آن موجود زنده سازگار و منطبق باشد؛ اما اگر مخالف بود، در این صورت اگر آن موجود زنده توانست در خود تغییراتی ایجاد كند (یعنی اگر تدریجاً تغییراتی مناسب با محیط در آن موجود زنده به وجود آمد و بین او و محیط، سازگاری و انطباق پیدا شد) آن موجود می تواند به حیات خود ادامه دهد، و اما اگر چنین تغییرات مناسبی در او پیدا نشد و بین او و محیط سازگاری و انطباق به عمل نیامد آن موجود محكوم به فناست، زیرا او جزء است و عوامل و اوضاع محیطْ كل، او محاط است و آنها محیط؛ جزء تابع كل و محاط تابع محیط است. 32بشر از لحاظ محیط طبیعی یعنی نقطه ی طبیعی زندگی همین طور است؛ اگر در محیط غیر متناسبی قرار بگیرد از طرفی جهازات داخلی بدنش به طور خودكار به فعالیت می افتند تا او را با محیط، مناسب و موافق و سازگار كنند، و از طرف دیگر او خودش سعی می كند با قوه ی ابتكار خود با عوامل محیط و طبیعت مبارزه كند و آنها را با خود منطبق كند.

انسان علاوه بر محیط طبیعی، محیط اجتماعی هم دارد، باید با این محیط نیز منطبق باشد. عوامل اجتماعی عبارت است از سایر افراد با صفات و حالاتی كه دارند و اعمالی كه از آنها سر می زند و قوانین و مقررات و عادات و آدابی كه بر آن اجتماع حكمفرماست. شرایط زندگی خصوصی انسان در محیط اجتماعی عبارت است از میلها و آرزوها و احتیاجات شخصی. ایندو باید با یكدیگر منطبق شوند.

انعطافی از اجتماع و انعطافی از فرد لازم است. انعطاف و انطباق اجتماع به این است كه اجتماعْ عادل و حافظ منافع جمع باشد، بر محور مصالح جمع بگردد نه بر محور منافع فرد. انطباق و انعطاف فرد عبارت است از رضا و تسلیم به مصالح جمع و گذشت از میلها و هوسهای شخصی. در مرحله ی اول و بالطبع هیچ گونه انطباقی بین فرد و اجتماع نیست، زیرا اجتماع كه از افراد مختلف تشكیل شده و هر فردی از خود رأی و عقیده و میلی دارد مخالف با میل و عقیده و آرزوی فرد دیگر، بین آنها تضاد و ناسازگاری است. باید از دو طرف انعطافی پیدا شود تا انطباق به عمل آید.

انعطاف به این است كه جامعه بر محور مصالح جمع بگردد، و فرد در ناحیه ی میلها و آرزوهای خود رضایت بدهد به آرزوها و هدفهای اجتماعی. دین عامل اصلی این تطابق است، زیرا دین است كه به جامعه عدالت می دهد و به فرد رضا و تسلیم.