ممكن است خواننده ی محترم تصور كند كه ما در حسابهای گذشته اثر شگفت انگیز
ایمان و تقوا را در اصلاح كارها فراموش كرده ایم و مسائل را تنها از دریچه ی امور
معاشی تجزیه و تحلیل كرده ایم، علیهذا گفته های گذشته فقط در مورد سازمانهای
اجتماعی دنیایی صادق است نه در مورد سازمان روحانی كه از افراد منزّه و متقی
تشكیل شده و سر و كارشان با معنویات است؛ در سازمانهای روحانی روح ایمان و
معنویت جای نظم و تشكیلات و سازمان مرتب و هر نوع محكم كاری را می گیرد.
عرض می كنم چنین نیست. من به اثر شگفت انگیز ایمان و تقوا معترفم. ایمان و
تقوا بسیاری از مشكلات را حل می كند و جای بسیاری از محكم كاری ها را
می گیرد. اگر چنین بودجه ای با همین آزادی و بدون مسئولیت و دفتر و حساب و
بیلان در اختیار یك سازمان غیر روحانی بگذارند معلوم می شود چه خبر است. در
سازمانهای دولتی با همه ی تشكیلات طویل و عریض و مسئولیتها و مجازاتها و
محاكم، و با این همه رسیدگیها و بازرسیها، باز هر روز می بینیم كه پرونده های
اختلاس چند صد میلیونی در دادگستری مطرح است. قدرت دین و معنویت است
كه با این همه بی نظمی و بی حسابی، روحانیت ما را نگهداری كرده و مانع متلاشی
شدنش شده است.
در محیط مقدس روحانیت، زعمایی مانند مرحوم حاج شیخ مرتضی انصاری
مجموعه آثار شهید مطهری . ج24، ص: 505
پیدا شده اند كه به قول خود او به وجوهات به آن چشم نگاه می كرده اند كه به آب
چركین تشت لباسشویی؛ هنگام منتهای ضرورت و احتیاج، اندكی از آن استفاده
می كرده اند. در میان محصلین علوم دینیه همواره افرادی بوده و هستند كه با زهد و
قناعت و مناعت بی نظیری زندگی كرده و می كنند، حتی استادان و همدرسان و
نزدیكترین دوستان خود را از فقر خود بی خبر می گذارند؛ مصداق این آیه ی كریمه
هستند:
یَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ اَغْنِیاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ [1].
[1] . بقره / 273: [از بس عفت می ورزند، شخصی كه از وضع آنان اطلاع ندارد چنین پندارد كه آنها اغنیا هستند. ]