برداشت بسیاری از دانشمندان بی غرض مسلمان غیرشیعه از الغدیر همین است كه ما گفتیم. محمّد عبدالغنی حسن مصری در تقریظ خود بر الغدیر كه در مقدمه ی جلد اول، چاپ دوم، چاپ شده است می گوید: از خداوند مسئلت می كنم كه بركه ی آب زلال شما را [1] سبب صلح و صفا میان دو برادر شیعه و سنی قرار دهد كه دست به دست هم داده، بنای امت اسلامی را بسازند. عادل غضبان، مدیر مجله ی مصری «الكتاب» - در مقدمه ی جلد سوم- می گوید: این كتاب، منطق شیعه را روشن می كند و اهل سنت می توانند به وسیله ی این كتاب، شیعه را به طور صحیح بشناسند. شناسایی صحیح شیعه سبب می شود كه آراء شیعه و سنی به یكدیگر نزدیك شود و مجموعاً صف واحدی تشكیل دهند. دكتر محمّد غلاب، استاد فلسفه در دانشكده ی «اصول دین» جامع ازهر، در تقریظی كه بر الغدیر نوشته و در مقدمه ی جلد چهارم چاپ شده می گوید: كتاب شما در وقت بسیار مناسبی به دستم رسید، زیرا اكنون مشغول جمع آوری و تألیف كتابی درباره ی زندگی مسلمین از جوانب مختلف هستم، لهذا خیلی مایلم كه اطلاعات صحیحی درباره ی شیعه ی امامیه داشته باشم.

كتاب شما به من كمك خواهد كرد و من دیگر مانند دیگران درباره ی شیعه اشتباه نخواهم كرد. دكتر عبدالرحمن كیالی حلبی در تقریظ خود كه در مقدمه ی جلد چهارم الغدیر چاپ شده، پس از اشاره به انحطاط مسلمین در عصر حاضر، و اینكه چه عواملی می تواند مسلمین را نجات دهد، و پس از اشاره به اینكه شناخت صحیح وصیّ پیغمبر اكرم یكی از آن عوامل است، می گوید: كتاب الغدیر و محتویات غنی آن، چیزی است كه سزاوار است هر مسلمانی از آن آگاهی یابد، تا دانسته شود چگونه مورخان كوتاهی كرده اند و حقیقت كجاست. ما به این وسیله باید گذشته را جبران كنیم و با كوشش در راه اتحاد مسلمین به اجر و ثواب نایل گردیم.

آری آن بود وجهه ی نظر علامه ی امینی درباره ی مسئله ی مهم اجتماعی عصر ما، و این است عكس العمل نیكوی آن در جهان اسلام. رضوان اللّه علیه.

---