وَ اَطیعُوا اللّهَ وَ رَسولَهُ وَ لا تَنازَعوا فَتَفْشَلوا وَ تَذْهَبَ ریحُكُمْ وَ اصْبِروا اِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرینَ. وَ لاتَكونوا كَالَّذینَ خَرَجوا مِنْ دِیارِهِمْ بَطَراً وَ رِئاءَ النّاسِ وَ یَصُدّونَ عَنْ سَبیلِ اللّهِ وَ اللّهُ بِما
یَعْمَلونَ مُحیطٌ. آداب جهاد را ذكر می كند. دوتایش را ذكر كردیم كه گفت ثابت قدم و به
یاد خدا باشید. سوم:
اَطیعُوا اللّهَ وَ رَسولَهُ انضباط داشته باشید، از پیش خود كار
نكنید. ببینید امر خدا چیست، همان را انجام بدهید. امر پیغمبر را اطاعت كنید كه او
ولیّ امر شماست و خدا به او اختیار داده است. پس شرط سوم در باب جهاد،
انضباط است، هم انضباط به اصطلاح شرعی و هم انضباط عملی. انضباط شرعی
یعنی دستورهای خدا را مو به مو عمل كنید. انضباط به اصطلاح نظامی یعنی دستور
فرمانده خود را كه خدا معین كرده است صد درصد به موقع اجرا بگذارید. چهارم:
وَ لاتَنازَعوا كوشش كنید خودتان با همدیگر اختلاف نداشته باشید كه خیلی
خطرناك است. تنازع نكنید كه اگر تنازع بكنید
تَفْشَلوا سست می شوید. جنگ و
اختلاف داخلی سستی می آورد، یعنی شما باید در مقابل دشمن یك مشتِ گره كرده
باشید. آن وقتی كه خودتان با یكدیگر نزاع و اختلاف می كنید، آن نیرویی كه باید
علیه دشمن مصرف بشود علیه خودتان مصرف می شود.
ببینید این اختلافات داخلی كه میان مسلمانها هست چه بر سر مسلمین آورده؟
فلسطینی اردنی را می كشد و اردنی فلسطینی را. من تجربه دارم؛ خدا می داند به آن
اندازه كه نیروی ما صرف خدمت به اسلام و مبارزه با دشمن اسلام می خواهد بشود،
چند برابر این نیرو صرف خراب كردن خودمان می شود. قرآن می گوید:
وَ لاتَنازَعوا
نزاع نكنید
فَتَفْشَلوا نتیجه اش این است كه سست می شوید، استحكامتان را از دست
می دهید.
وَ تَذْهَبَ ریحُكُمْ یعنی آن بادِ عزت و غلبه و دولت كه برایتان می وزید از بین
می رود. نسیم دولت و قدرت و غلبه، بعد از تنازع از بین می رود چون تنازع سستی
می آورد و سستی نسیم عزت و دولت و غلبه را از شما می گیرد. این هم یك دستور
كه تنازع نكنید.
وَ اصْبِروا خویشتندار باشید، امید به آینده داشته باشید، بدانید صبر ظفر
می زاید.
اِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرینَ خدا با صبر كنندگان است؛ یعنی اگر انسان صبر و
خویشتنداری و مقاومت كند خدای تبارك و تعالی او را مدد می دهد.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 270
وَ لاتَكونوا كَالَّذینَ خَرَجوا مِنْ دِیارِهِمْ بَطَراً وَ رِئاءَ النّاسِ وَ یَصُدّونَ عَنْ سَبیلِ اللّهِ وَ
اللّهُ بِما یَعْمَلونَ مُحیطٌ. دستور دیگر: با اخلاص باشید، كار را برای هدف بزرگ اسلامی
انجام دهید. خودنمایی و چشم و همچشمی و تجملات را كنار بگذارید. مانند آنها
نباشید كه با «بَطَر» از خانه شان بیرون شدند. «بطر» آن خفّتی
[1] است كه از نعمت به
انسان دست می دهد؛ مثل اینكه سربازی می خواهد به جنگ برود، كوشش می كند كه
بهترین لباس جنگی را داشته باشد، بهترین چكمه ها را به پایش كند، بهترین
نشانه ها و درجه ها را داشته باشد، مدالهای متعدد به خودش بیاویزد. بعد می آید
بیرون و خیلی قیافه می گیرد. نه، این طور نباشید. از آنان كه با ریا كار می كنند
نباشید، مخلص باشید. چه خوب فرمود رسول اكرم كه هركس كه در جهاد با ما
شركت كرد، صِرف اینكه برود در میدان جنگ و شجاعتش را نشان بدهد، خیلی از
افراد دشمن را هم از میان ببرد، كافی نیست. ما باید تحلیل كنیم كه این فردِ مجاهد
برای چه مجاهده می كند؟ اگر برای خدا و رسول است قبول است؛ ولی از كجا كه این
مجاهد به امید اینكه غنیمت ببرد مجاهده نمی كند؟ از كجا كه او به امید اینكه زن
اسیری نصیبش بشود مجاهده نمی كند؟ فرمود هركس كه با این هدفها مجاهده كند،
[مقصدش ] هم همینهاست و از اینها بالاتر نخواهد رفت.
وَ لاتَكونوا كَالَّذینَ خَرَجوا مِنْ دِیارِهِمْ بَطَراً وَ رِئاءَ النّاسِ از آنها نباشید كه از
خانه شان بیرون آمدند به عنوان جهاد، اما از روی بَطَر یعنی از روی مغرور شدن به
نعمتها، و یا از روی ریاكاری.
وَ یَصُدّونَ عَنْ سَبیلِ اللّهِ اینها مانع مردم می شوند از راه
خدا.
وَ اللّهُ بِما یَعْمَلونَ مُحیطٌ خدا به اعمال اینها احاطه ی كامل دارد یعنی خدا چنین
اعمالی را نمی پذیرد. فرق میان كار خوب خدایی و كار خوب غیر خدایی این است
كه در كار خوب غیر خدایی، شخص می گوید این كار انجام بشود به هر انگیزه ای كه
شد. مثلاً فردی یك كسی را می فرستد كه برود دشمن او را تأدیب كند. وقتی
برمی گردد از او می پرسد آیا خوب كتكش زدی؟ خوب نَرمَش كردی كه دومرتبه
صدایش در نیاید؟ دیگر نمی پرسد انگیزه و هدفت در این كار چه بود؟ اما كار خدا
این طور نیست. اول چیزی كه سؤال می كنند هدف و انگیزه ی انسان است.
و صلی اللّه
علی محمد وآله الطاهرین.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 271