ابواسحق صابی از فضلا و نویسندگان معروف قرن چهارم هجری است. مدتی در دربار خلیفه ی عباسی و مدتی در دربار عزالدوله ی بختیار (از آل بویه) مستوفی بود.

ابواسحق دارای كیش «صابی» بود كه به اصل «توحید» ایمان دارند ولی به اصل «نبوت» معتقد نیستند. عزالدوله ی بختیار سعی فراوان كرد بلكه بتواند ابواسحق را راضی كند كه اسلام اختیار كند، اما میسر نشد. ابواسحق در ماه رمضان به احترام مسلمانان روزه می گرفت، و از قرآن كریم زیاد حفظ داشت. در نامه ها و نوشته های خویش از قرآن زیاد اقتباس می كرد.

ابواسحق مردی فاضل و نویسنده و ادیب و شاعر بود و با سید شریف رضی- كه نابغه ی فضل و ادب بود- دوست و رفیق بودند. ابواسحق در حدود سال 384 هجری از دنیا رفت و سید رضی قصیده ای عالی در مرثیه ی وی سرود كه مضمون سه شعر آن این است:

«آیا دیدی چه شخصیتی را روی چوبهای تابوت حركت دادند؟ و آیا دیدی چگونه شمع محفل خاموش شد؟ .

«كوهی فرو ریخت كه اگر این كوه به دریا ریخته بود دریا را به هیجان می آورد و سطح آن را كف آلود می ساخت. «من قبل از آنكه خاك، تو را در برگیرد باور نمی كردم كه خاك می تواند روی كوههای عظیم را بپوشاند. » [1] بعدها بعضی از كوته نظران سید را مورد ملامت و شماتت قرار دادند كه كسی مثل تو كه ذریه ی پیغمبر است شایسته نبود كه مردی صابی مذهب را كه منكر شرایع و ادیان بود مرثیه بگوید و از مردن او اظهار تأسف كند.

سید گفت: «من به خاطر علم و فضلش او را مرثیه گفتم. درحقیقت علم و فضیلت را مرثیه گفته ام. » [2]

---