مولوی:
احمدا خود كیست اسپاه زمین
ماه بین بر چرخ و بشكافش جبین
جلد نهم . ج9، ص: 88
تا بداند سعد و نحس بی خبر
دور دور توست نی دور قمر
دور توست ایرا كه موسیّ كلیم
آرزو می برد زین دورت مقیم
ایضاً:
چند بت بشكست احمد در جهان
تا كه یا رب گوی گشتند امّتان
گر نبودی كوشش احمد تو هم
می پرستیدی چو اجدادت صنم
این سرت وارست از سجده ی صنم
تا بدانی حق او را بر امم
گر توانی شكر این رستن بگو
كز بت باطن همی برهاند او
مر سرت را چون رهانید از بتان
هم بدان قوّت تو دل را وارهان
سر ز شكر دین از آن برتافتی
كز پدر میراث ارزان یافتی
نیّر:
ای ختم رسل كه بی نظیر آمده ای
از غیب به مقبلان بشیر آمده ای
خوش دلكش و نغز و دلپذیر آمده ای
ای كوكب صبح اگرچه دیر آمده ای
نظامی (ظ) :
شهباز فضای لامكانی
غواص جواهر معانی
گنجینه ی كیمیای عالم
پیش از همه پیشوای عالم
محجوبه گشای عالم غیب
گنجور خزانه های لاریب
ذیل كرمش ز فتنه ها دور
خاك قدمش به دیده ها نور
كلك رقمش عنان بریده
نُه بحر فلك از او چكیده
جلد نهم . ج9، ص: 89
بر كنگره ای كشیده فتراك
كانجا نرسد سمند ادراك
ابوالحسن میرزا:
یك یك هنرم بین و گنه ده ده بخش
جرم من خسته حسبةً للّه بخش
از باد فنا آتش كین برمفروز
ما را به سر خاك رسول اللّه بخش
[شاعر دیگر: ]
ای كائنات را به وجود تو افتخار
ای بیش ز آفرینش و كم ز آفریدگار
سعدی:
بلغ العلی بكماله
كشف الدجی بجماله
حسنت جمیع خصاله
صلّوا علیه و آله
ایضاً:
كریم السجایا جمیل الشیم
نبی البرایا شفیع الامم
امام رسل پیشوای سبیل
امین خدا مهبط جبرئیل
شفیع الوری خواجه ی بعث و نشر
امام الهدی صدر دیوان حشر
شفیعٌ مطاعٌ نبیٌ كریم
قسیمٌ جسیمٌ بسیمٌ وسیم
یتیمی كه ناكرده قرآن درست
كتب خانه ی هفت ملت بشست
چو صیتش در افواه دنیا فتاد
تزلزل در ایوان كسری فتاد
به «لا» قامت لات بشكست خرد
به اعزاز دین آب عزّی ببرد
جلد نهم . ج9، ص: 90
نه از لات و عزّی برآورد گرد
كه تورات و انجیل منسوخ كرد
خدایت ثنا گفت و تبجیل كرد
زمین بوس قدر تو جبریل كرد
بلند آسمان پیش قدرت خجل
تو مخلوق و آدم هنوز آب و گل
تو اصل وجود آمدی از نخست
دگر هرچه موجود شد فرع توست
ندانم كدامین سخن گویمت
كه والاتری زانچه من گویمت
تو را عزّ لولاك تمكین بس است
ثنای تو طه و یس بس است
چه وصفت كند سعدی ناتمام
علیك الصلوةای نبی، السلام
ایضاً سعدی (قصاید فارسی) :
چندین هزار سكه ی پیغمبری زدند
اول به نام آدم و آخر به مصطفی
الهامش از جلیل و پیامش ز جبرئیل
رایش نه از طبیعت و نطقش نه از هوا
در نعت او زبان فصاحت كه را رسد؟
خود پیش آفتاب چه پرتو دهد سُها؟
دانی كه در بیان اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ
معنی چه گفته اند بزرگان پارسا؟
یعنی وجود خواجه سر از خاك بر كند
خورشید و ماه را نبود آن زمان ضیا
ای برترین مقام ملائك بر آسمان
با منصب تو زیرترین پایه ی عَلا
جلد نهم . ج9، ص: 91
شكر آورم به حضرت عالیت زینهار
با وحی آسمان چه زند سِحْر مفتری ؟
یارب به دست او كه قمر زان دو نیم شد
تسبیح گفت در كف میمون او حصا
كافتادگان شهوت نفسیم، دست گیر
اِرْفَقْ بِمَنْ تَجاوَزَ وَ اغْفِرْ لِمَنْ عَصا
ایضاً سعدی (قصاید فارسی) :
امید رحمت است آری خصوص آن را كه در خاطر
ثنای سید مرسل نبی محترم گردد
محمد كز ثنای فضل او بر خاك هر خاطر
كه بارد قطره ای در حال دریای نعم گردد
چو دولت بایدم تحمید ذات مصطفی گویم
كه در دریوزه صوفی گرد اصحاب كرم گردد
زبان را دركش ای سعدی ز شرح علم او گفتن
تو در علمش چه دانی باش تا فردا عَلَم گردد
اگر تو حكمت آموزی به دیوان محمد رو
كه بوجهل آن بود كو خود به دانش بوالحكم گردد
ز فقر جاودانی رست و صاحب مال دنیا شد
هر آن درویش صاحبدل كزین در محتشم گردد
سعدی (طیبات) :
ماه فرو ماند از جمال محمد
سرو نباشد به اعتدال محمد
قدر ملك را كمال و منزلتی نیست
در نظر قدر با كمال محمد
وعده ی دیدار هركسی به قیامت
لیله ی اسرا شب وصال محمد
آدم و نوح و خلیل و موسی و عیسی
آمده مجموع در ظلال محمد
جلد نهم . ج9، ص: 92
عرصه ی گیتی مجال همت او نیست
روز قیامت نگر جمال محمد
وان همه پیرایه بسته جنت فردوس
بو كه قبولش كند بلال محمد
شمس و قمر بر زمین حشر نتابد
نور نتابد مگر جمال محمد
همچو زمین خواهد آسمان كه بیفتد
تا بدهد بوسه بر نعال محمد
شاید اگر آفتاب و ماه نتابند
پیش دو ابروی چون هلال محمد
چشم مرا تا به خواب دید جمالش
خواب نمی گیرد از خیال محمد
سعدی اگر عاشقی كنی و جوانی
عشق محمد بس است و آل محمد
ایضاً سعدی:
محال است سعدی كه راه صفا
توان رفت جز در پی مصطفی
[شاعر دیگر: ]
فمحمدنا هو سیدنا
فالعز لنا لاجابته
الصبح بدا من طلعته
و اللیل بدا من فرقته
فاق الرسلا فضلاً و عُلا
اهدی كذا السبلا لولایته
هادی الامم كنز الكرم
مولی النعم بشریعته
ازكی الحسب اعلی النسب
كل العرب فی خدمته
نبت الشجر نطق الحجر
شق القمر باشارته
قال الشرفا و اللّه عفا
عما سلفا عن خدمته
اُزری:
لاتجل فی صفات احمد فكراً
فهی الصورة التی لن تراها
تلك نفس عزت علی اللّه قدراً
فارتضاها لنفسه و اصطفاها
ما عسی ان اقول فی ذی معال
علة الكون كله احدیها
جلد نهم . ج9، ص: 93
ما تناهت عوالم العلم الاّ
و الی كنه احمد منتهاها
بشرت امة به الرسل طرّاً
طرباً باسمه فیا بشراها
فاض للخلق منه علم و حلم
اخذت منهما العقول نهاها
وسمت باسمه سفینة نوح
فاستقرت به علی مجریها
و به نال خلّة اللّه ابراهیم
و باسمه النار قد اطفاها
و بسرّ سری له فی ابن عمران
و اطاعت تلك الیمین عصاها
و به سخر المقابر عیسی
فاجابت نداءها موتاها
و هو سرّ البحور فی الملأ الاعلی
و لولاه لم تعفّر جباها
لم تكن هذه العناصر الاّ
من هیولاه حیث كان اباها
ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد
دل رمیده ی ما را انیس و مونس شد
نگار من كه به مكتب نرفت و خط ننوشت
به غمزه مسئله آموز صد مدرس شد
به بوی او دل بیمار عاشقان چو صبا
فدای عارض نسرین و چشم نرگس شد
به صدر مصطبه ام می نشاند اكنون دوست
گدای شهر نگه كن كه میر مجلس شد
. . . طرب سرای محبت كنون شود معمور
كه طاق ابروی یار منش مهندس شد
لب از ترشح می پاك كن برای خدا
كه خاطرم به هزاران گنه موسوس شد
كرشمه ی تو شرابی به عاشقان پیمود
كه علم بی خبر افتاد و عقل بی حس شد
رجوع شود به ورقه ی
، اشعار
بسیار عالی میرفندرسكی نقل از
ریحانة الادب. .
جلد نهم . ج9، ص: 94
یكی خط است از اول تا به آخر
بر او خلق خدا جمله مسافر
در این ره انبیا چون ساربانند
دلیل و رهنمای كاروانند
از ایشان سید ما گشته سالار
هم او اول هم او آخر در این كار
روان از پیش و دلها جمله در پی
گرفته دست جانها دامن وی
جمال دلگشایش شمع جمع است
مقام جانفزایش جمع جمع است
ز احمد تا احد یك میم فرق است
همه عالم در این یك میم غرق است