1. اخلاق مذهبی به طور كلی دایره ی وسیعتری دارد. مفاهیمی در این سیستم اخلاقی هست كه در سیستمهای اخلاقی دیگر نیست از قبیل زهد، رضا، توكل و غیر اینها. در میان موضوعات اخلاقی، بعضی موضوعات است كه مشترك است مابین تمام سیستمهای اخلاقی و آنها اخلاقیات اجتماعی و معاشرتی است و احیاناً بعضی از اخلاقیات فردی است كه موجب موفقیت انسان در زندگی است. نوع اول از قبیل تواضع، عفو و گذشت، جود و كرم، عفاف و پاكدامنی، انصاف، عدالت، احسان، فداكاری و غیره. نوع دوم از قبیل شجاعت، استقامت، پركاری، منظم بودن. این دو نوع اخلاق مورد قبول همه است و اگر بخواهیم از جنبه ی مذهبی وارد این مسائل بشویم از دو جهت است: اول اینكه بخواهیم شأن مذهب و مثلاً اسلام را بالا ببریم و بگوییم اسلام این امور راتأیید كرده است و شواهدی برای مطلب بیاوریم. دوم اینكه ثابت كنیم كه همین امور با اینكه كم و بیش مورد قبول همه است، با اتكاء به مذهب و ایمانْ بهتر اجرا می شود، مخصوصاً نوع اول یعنی اخلاق اجتماعی. به عبارت دیگر نقش منحصر ایمان مذهبی در سازندگی اخلاق. ولی ما برای اینكه بحث طولانی نشود وارد این مباحث نمی شویم، وارد قسمت سوم می شویم كه نام آن را «اخلاقیات دینی» می گذاریم، یعنی یك سلسله معانی و مفاهیم كه فقط در اخلاقیات دینی وجود دارد از قبیل زهد و صبر و رضا و توكل و غیره، و غالباً همینهاست كه مورد اعتراض دیگران است و ضد نوع اول یعنی اخلاق اجتماعی و یا نوع دوم یعنی اخلاق سالم فردی- كه موجب موفقیت فرد است- تلقی می شود.