منشأ بدبینی به روابط جنسیعطف به ورقه های اخلاق جنسی، منشأ بدبینی به روابط جنسی و اینكه گناه ذاتی است چیست؟ رجوع شود به تاریخ تمدن ویل دورانت ص 108 و زناشویی و اخلاق ص 27. ریشه ی ارزش بكارت1. از سخنان ویل دورانت در صفحه ی 70 و 71 ج 1 تاریخ تمدن بر می آید كه مالكیت را مستقلاً منشأ پیدایش عفت و احترام بكارت می داند. در ص 71 می گوید: به عقیده ی ویل دورانت مالكیت عفت را ایجاد كردبدون شك هنگامی كه مالكیت در جریان زندگی فرمانفرما گردید، در امر بكارت این تحول به وقوع پیوست. هنگامی كه مرد مالك زن شد می خواست كه این مالكیت برای مدت پیش از ازدواج هم امتداد پیدا كند و به همین جهت لازم شد كه زن در دوران پیش از ازدواج هم برای شوهر و مالك آینده ی خود عفت را نگه دارد. رجوع شود به صفحه ی 247، جواب این مطلب. ایراد و سؤال بر مطلب بالااینجا این سؤال پیش می آید: آیا حس مالكیت فقط در مورد زن این طور ایجاب می كند یا آنكه در مورد فرش و اسب و غیره هم ایجاب می كند؟ ایضاً می گوید: اطمینان پدری هنگامی كه خریداری زن معمول گردید، قیمت زن بكر از زن دیگری كه ضعف اراده نشان داده و بكارتش را از كف داده بود بیشتر شد و این خود نیز به ارزش و اخلاقی بودن عفت و بكارت كمك كرد. بكارت در این موقع نشانه ی امانت و وفاداری زن نسبت به شوهر شد، چه مردان به چنین امانتی محتاج بودند تا ترس و نگرانی آنان از اینكه اموالشان به بچه های ولد الزنا برسد مرتفع گردید. مالكیت منشأ عفت گردیددر اینجا نیز موضوع مال و ثروت و مالكیت را دخالت می دهد، در صورتی كه اطمینان به پدری، خود موضوع مستقلی است. عقیده ی ما در ریشه ی حس اطمینان پدریبه عقیده ی ما حس اطمینان پدری مستقل از ثروت است، یك حس نوعیِ اصیلی است در بشر. حتی در زن نیز این علاقه طبعاً هست كه فرزندش از لحاظ پدر معلوم الحال باشد. 2. در ص 72 راجع به ریشه ی حیا و پرده نشینی می گوید: ایضاً سخن ویل دورانتحیا و پرده نشینی نیز مانند توجه به بكارت هنگامی پیدا شد كه پدر بر خانواده مسلط گردید. هنوز قبایلی هستند كه از برهنه بودن تمام بدن خود خجالت نمی كشند (كشف عورت در نظر اعراب جاهلیت و حتی بعضی از آنها امروز قبحی نداشته و ندارد) [1]. رابطه ی حیض و حیادر میان عده ی كمی از قبایل چنین رسم است كه عمل جنسی را بدون شرم در مقابل یكدیگر انجام می دهند (مقایسه شود با: و اللّه ما رأیت منه و لا رأی منّی) . نخستین مرتبه كه زن حیا و شرم را احساس كرد آن وقت بود كه فهمید در هنگام حیض [2]نزدیك شدن او با مرد ممنوع است. مالكیت و رابطه ی آن با حیا همچنین هنگامی كه ترتیب خریداری زن برای زناشویی رایج شد و بكر بودن دختر سبب استفاده ی پدر گردید، در نتیجه ی دور ماندن زن از مرد و مجبور بودن به حفظ بكارت این حس در وی ایجاد گردید كه باید عفت خود را حفظ كند. ریشه ی عفت مملوكیت است این نكته را باید افزود كه در دستگاه ازدواج به وسیله ی خریداری همسر، زن خود را اخلاقاً موظف می داند كه از هر رابطه ی جنسی كه از آن به شوهر وی نفعی نمی رسد خودداری كند و از همین جا احساس حیا و عفت پیدا می شود. علل سه گانه در ریشه ی حیادر اینجا سه منشأ برای احساس حیا ذكر شده: حس تنفر از خود و خود- كم بینیالف. ممنوع بودن از نزدیكی با زن در ایام حیض و احساس پلیدی زن از این نظر كه حائض می شود، پس احساس حیا ناشی از احساس پلیدی خود و احساس تنفر از خود است. تلقین در ضمیر باطنب. مملوك پدر شدن و ارزش یافتن بكارت برای مالك آینده سبب شد كه زن از مرد دور بماند و این حس در ضمیر او پیدا شود كه باید و وظیفه دارد عفت خود را حفظ كند. خودِ دور ماندن از مرد و تلقین وظیفه سبب شد كه حالت حیا در وی پیدا شود. ج. احساس اخلاقی زن در خانه ی مرد كه چون مملوك است از هر كاری كه به مالك او نفعی نرسد باید خودداری كند [3]. چیزی كه در بیان آقای ویل دورانت وجود ندارد این است كه همان اثری كه بر حیا مترتب است و خود ویل دورانت هم قبول دارد، هدف طبیعت باشد، یعنی این كه زن خود را از ابتذال حفظ كند و موضوع انتخاب اصلح در انتخاب شوهران پیش آید و در مرد عاطفه ی عشق كه باید با محرومیت توأم باشد به وجود آید و بالاخره زن عالیترین مقامات را در قلب مرد برای خود تأمین كند. این یكی از آثار خارج شدن اصل علیت غایی از فلسفه ی اروپایی است. فلسفه ی حیا از نظر ماما ثابت كرده ایم كه اساساً تكامل بدون دخالت اصل علیت غایی صورت پذیر و قابل تصور نیست. در ص 74 خود ویل دورانت می گوید: ارزش حیا در ایجاد عشق.

ابتذال از عشق می كاهد شرم و عفت برای دختر همچون وسیله ی دفاعی است كه به او اجازه می دهد از میان خواستگاران خود شایسته ترین آنها را برگزیند و یا خواستگار خود را ناچار سازد كه پیش از دست یافتن بر وی به تهذیب خود بپردازد. موانعی كه عفت و پرده داری زنان در برابر شهوت مردان ایجاد كرده، خود عاملی است كه عاطفه ی عشق شاعرانه را پدید آورده و ارزش زن را در چشم مرد بالا برده است. . . [4] اگر حیا غریزه است، چرا در مردم وحشی وجود ندارد؟ چرا همینها را جزء هدف طبیعت ندانیم؟ خواهند گفت اگر هدف طبیعت بود باید در وحشیها هم وجود داشته باشد. چون در وحشیها وجود ندارد پس باید گفت در سیر تاریخ و زندگی بشر در اثر عوامل گوناگونی كه خالی از این هدف بوده اند پیدا شده اند. جواب این است كه ما ثابت كرده ایم كه تكامل بدون اصل علیت غایی صورت پذیر نیست. هیچ مانعی نیست كه طبیعت هر هدفی را در مرحله ی متناسب با خود او پیگیری كند. واقعاً در اجتماع وحشی چنین هدف طبیعی و غریزه ای وجود نداشته و واقعاً به موازات تكامل اجتماع، طبیعت این هدف را در نظر گرفته است، همان طوری كه طبیعت در حیوانات این هدف را ندارد و در انسان دارد. در انسانهای قریب الافق به حیوانات نیز این هدف نیست ولی در انسان تكامل یافته و اجتماعی، این هدف هست. اشتباه كتاب «شبكه ی تحریم زناشویی جنسی» در موضوع نكاح برادر و خواهراز اینجا اشتباه صاحب الزمانی در كتاب شبكه ی تحریم زناشویی جنسی معلوم می شود. وی به استناد احادیثی كه نكاح فرزندان آدم را با یكدیگر بیان كرده است، مدعی است كه پس تحریم ازدواج با محارم یك امر قراردادی است.

از اینجا اهمیت فلسفه ی خوب و ضررهای فلسفه ی خام روشن می شود. ص 73: شرم و حیا بسته است به مقررات و عادات اجتماعی آنچه مردم از انجام دادن آن شرم دارند بسته است به محرمات اجتماعی و عادات و آدابی كه در قبیله رواج دارد. تا گذشته ی بسیار نزدیك، زن چینی از نشان دادن پا و زن عرب از ظاهر ساختن چهره و زن قبیله ی طوارق از آشكار كردن دهان خود خجلت زده می شدند، در صورتی كه زنان مصر قدیم و زنان هندوستانی قرن 19 و زنان جزیره ی بالی در قرن بیستم تا پیش از آمدن سیاحان شهوت پرست از بیرون انداختن پستانهای خود هیچ گونه شرم و خجالتی احساس نمی كردند. رد بر نظریه ی ویل دورانت راجع به تأثیر اصل مالكیتممكن است نویسنده اینها را برای طبیعی نبودن و غریزی نبودن اخلاق جنسی قدیم شاهد آورد، ولی ما به اینها جواب دادیم. اما آیا اینها رد بر خود مؤلف نیست؟ آیا عللی كه قبلاً برای اخلاق جنسی از مالكیت فرد و غیره ذكر كرد، برای زنان مصر قدیم وجود نداشته است؟ ص 75: مالكیت و زنا با پیشرفت مالكیت، زنا كه سابق بر آن از گناهان صغیره به شمار می رفت در زمره ی گناهان كبیره قرار گرفت. مجازاتهای سخت بالاخره حس وفاداری زن نسبت به مرد و احساس زشتی زنا را جزء ضمیر اخلاقی زن كرد هنگامی كه مرد به مالكیت رسید نه تنها از زن، وفاداری كامل می خواست، بلكه به زودی به این نكته متوجه شد كه زن نیز ملك او می باشد. . . در رژیم پدرشاهی مجازات زنا با مجازات دزدی یكسان بود كه گویی زنا نیز تجاوزی نسبت به مالكیت محسوب می شود. . . در نتیجه ی آنكه طی قرون متوالی زنان بر اثر اقدام به زنا مجازاتهای سخت چشیده اند، اینك حس وفاداری زن نسبت به شوهر حالت استقراری پیدا كرده و جزء ضمیر اخلاقی وی گردیده است. كسانی كه به جنگ با قبایل هندی آمریكا رفته بودند، از شدت وفاداری زنان نسبت به شوهران خود دچار شگفتی شده و بسیاری از سیاحان آرزو كرده اند كه روزی بیاید تا زنان اروپا و آمریكا از لحاظ وفاداری و عفت به پای زنان قبایل زولو و پاپو برسند. مسئله ی مجازاتهای شدید را باید علت چهارمی مزید بر سه علتی كه در صفحه ی 245 نقل كردیم از نظر این آقایان به شمار آورد. لذات فلسفه3. كتاب لذات فلسفه تألیف ویل دورانت، صفحه ی 132، 133، 140، 141، 165 و 174. نظر راسل در حراست عفاف مرد از ریشه ی عفاف زن4. راسل، زناشویی و اخلاق ص 11: ركن اساسی اخلاق جنسی در تمدن غرب، از ماقبل ظهور مسیحیت، ضرورت عفاف زن بوده است كه لازمه ی خانواده ی پدرشاهی است و بدون آن اثبات ابوّت ممكن نیست. به عقیده ی راسل عفت زن ناشی از مالكیت مرد و عفاف مرد ناشی از رهبانیت است اهمیتی كه مسیحیت به عفاف مرد می دهد صرفاً ناشی از ریاضت و رهبانیت است. جواب راسل از نظر منطق اسلامباید به آقای راسل گفت اسلام با آنكه مخالف رهبانیت است، به عفاف مرد اهمیت می دهد و برای زنای مرد نیز مجازات قائل است: اسلام و مجازات زناالزانیة و الزانی فاجلدوا كل واحد منهما مائة جلدة- رجوع شود به ورقه های اخلاق جنسی صفحه ی 265. تقوا و عفت را مرد به حكم مالكیت بر زن تحمیل كرده است و مرد بیشتر به خاطردر صفحه ی 20 در فصل «جامعه های پدرشاهی» خلاصه ی آنچه می گوید این است كه مرد تنها به خاطر حسادت، تقوا را به زن تحمیل نكرده است، اطمینان پدری نه حسادت به این مسئله اهمیت می دهدبلكه اطمینان پدری و اینكه اختلاطی در خون و نطفه یاولاد پیش نیاید عامل مهمتری بوده است. می گوید: اعتراف راسل به اینكه حساسیت شوهران نسبت به عشاق همسران قانونی خودشان از حساسیت آنها نسبت به معشوقه هاشان بیشتر است و توجیه غلطی كه در این زمینه می كند عامل صرفاً غریزی حسادت آنقدرها كه مردم این روزگار گمان می كنند قوی نیست. در جامعه های پدرشاهی طغیان لجام گسیخته ی حسادت، ناشی از ترسی است كه از اختلاط خون و نطفه ی اولاد به وجود می آید و به این فكر از اینجا می توان مطمئن بود كه علاقه مندترین مردان نسبت به معشوقه ی خود، درباره ی عشاق زوجه ی خود به مراتب حسودترند تا نسبت به دوستداران معشوقه ی خود. فرزند قانونی جایگزین خود انسان محسوب می شود، محبت پدری یك نوع خوددوستی است. به عقیده ی راسل محبت پدری نوعی خودپرستی است! ! ! اگر شوهری فریب بخورد در این صورت تمام محبت خود را متوجه فرزند حرامزاده ای كرده است كه هیچ نسبت بیولوژیك با او ندارد. از اینجاست كه پیدایش اصل پدری به این نتیجه رسید كه منقاد كردن زنان تنها وسیله ی اطمینان از تقوای آنان است. . . ص 13: علل نامعلوم اخلاق جنسی قدیم از نظر راسل من به سهم خودم معتقد شده ام كه در اعصار و در ممالك مختلف، عوامل روان شناسی نامعلومی انسانها را وادار به انتخاب نظامات اخلاق جنسی خاصی كرده است كه متضمن عللی كه از نظر راسل ایجاب می كند كه اخلاق قدیم جنسی اصلاح شود: پزشكی، نقش روز افزون دولت مقررات بسیار خشن و بدون ضرورتی بوده است، و این موضوع هنوز هم در مورد نژادهای نوین بسیار متمدن صدق می كند. و همچنین معتقدم كه ترقیات پزشكی و بهداشت و نقش روز افزون دولت كه از ضرورت قدیمی وجود پدر (از نظر اقتصاد) [5]می كاهد، ایجاب كرده كه اصلاح فردی و اجتماعی در اخلاق جنسی صورت گیرد. ص 135: در اعصار قبل از مسیحیت و در خاور دور تا به امروز علت اخلاق جنسی اطمینان پدری است، و در هند و ایران و اروپای بعد از مسیحیت منشأ اخلاق جنسی اعتقاد مرتاضانه است از لحاظ تاریخی دیدیم كه اخلاق جنسی آنچنان كه در جوامع متمدن دیده می شود، از دو منبع سرچشمه می گیرد: یكی اطمینان از پدری و دیگری اعتقاد مرتاضانه ای به خبیث بودن عشق. اخلاق (جنسی) [6]در اعصار ماقبل مسیحیت و در ممالك خاور دور تا به امروز فقط از منبع اول منشعب می شود، استثنای آن هند و ایران است كه ظاهراً ریاضت طلبی در آنجا پدید آمده و در سراسر جهان پراكنده شده است. علیهذا مسیحیت كه خود متأثر از هند و ایران است، قسمتی از اخلاق جنسی قدیم را به غرب برد. عوامل اخلاق جنسی قدیم:

مسیحیت و رهبانیت، اطمینان پدری، نیاز اقتصادی از بین رفته و یا در حال از بین رفتن استایضاً ص 135: عامل مسیحیت [7]، دیگر قوّت اولیه ی خود را به واسطه ی ضعف ایمان و كاهش مذهبی از دست داده است. . . اما عوامل مربوط به اخلاق جنسی در ادوار قبل از مسیحیت (اطمینان پدری) نیز به علل رواج طرق جلوگیری ضعیف می شود. . . عامل دیگری كه تحول اخلاق جنسی را سریع می كند دخالت دولت در مساعدت به كودكان است. ص 128 در مقام انتقاد از معاصرین انتقادكننده اش كه او را مفسد اخلاق اجتماع می خوانند در صورتی كه خودشان در عمل دائماً پی كامجویی هستند، می گوید: یك اخلاق جنسی خیلی سخت و وحشیانه در واقع عكس العملی در برابر احساسات لذت طلبی است. كسی كه طرفداری از آن می كند، خود دستخوش افكار اغواآمیزی است كه در واقع و نفس الامر چنین نبوده، بلكه به واسطه ی قیود فكری آنان كه نمی توانند سالمتر در این مسائل فكر كنند به این صورت تجلی می كند. 5. مجموع عواملی كه تاكنون در ریشه ی اخلاق جنسی قدیم گفته شده است: مجموع عواملی كه در زمینه ی اخلاق جنسی قدیم گفته شدهالف. مالكیت مرد نسبت به زن؛ هم مالكیت پدر از آن جهت كه فروشنده است و هم مالكیت شوهر از آن جهت كه صاحب و مستفید است. علیهذا عفت و حیا و غیره در دوره ی پدرشاهی پیدا شده است. ب. احساس پلیدی زن نسبت به خود، در اثر دیدن خون در ایام عادت و پرهیز مرد از او. ج. دور ماندن او در خانه ی پدر از مرد و احساس وظیفه كردن كه تدریجاً جزء ضمیر اخلاقی او شده است. د. احساس اخلاقی زن در خانه ی مرد كه چون مملوك است باید به نفع مالك گام بردارد. هـ. مجازاتهایی كه در طول تاریخ دیده كم كم او را معتقد به قبح زنا و فحشا كرده است. و. حسادت مرد نسبت به مردان دیگر. ز. اطمینان مرد به پدری خود نسبت به فرزندان سبب شده كه این تحمیلات را به زن بكند. علل ریاضت و رهبانیتح. عفاف مرد ناشی از ریاضت و رهبانیت است و اما اینكه چه چیز سبب می شود كه انسان میل به ریاضت و رهبانیت پیدامی كند، به عقیده ی راسل در ص 26 و 27 زناشویی و اخلاق دو چیز است: حسادت از داشتن دیگران، دیگر خستگی. عامل اقتصادیط. عامل اقتصادی یعنی احتیاج زن به مرد از لحاظ زندگی نیز كمك كرده به اینكه زن تسلیم آثار مالكیت مرد بشود، و هم اینكه تن بدهد به عمل جنسی در حال بی رغبتی كه این خود موجب خستگی و انزجار و ریاضت طلبی است.

---