راسل در كتاب زناشویی و اخلاق تعبیری دارد. او آدم ادیبی است. بیش از آنكه
فیلسوف باشد، ادیب و شاعر مسلك است و در بیاناتش تعبیرات ادبی و شاعرانه
زیاد به كار می برد. تربیتهای مبنی بر ترس و ارعاب را به تربیتهای خرس مآبانه
تعبیر می كند. می گوید:
حس گناه، پشیمانی و ترس نباید بر حیات كودك مستولی شود
[1]. كودكان
باید شاد، خندان و خوشبخت باشند و نباید از شناخت امور طبیعی
روگردان شوند. چه بسا كه تربیت را مانند تعلیم خرسها در سیرك
شمرده اند. می دانیم چطور به این خرسها رقص می آموزند. آنها را روی
یك صفحه آهنین داغی می گذارند و برای ایشان فلوت می زنند، آنها
می رقصند، زیرا اگر دائما بایستند كف پایشان می سوزد. نظیر این وضع
مجموعه آثار شهید مطهری . ج22، ص: 718
برای كودكانی پیش می آید كه مورد ملامت بزرگتران به علل مربوط به
اعضای جنسی خود قرار می گیرند. این ملامتها بعدها آنان را مشوّش كرده
و در زندگی جنسی بدبخت می سازد
[2].
[1] - . البته بحث ما اكنون روی همان كلمه ترس است و فعلاً روی حس گناه بحثی نداریم.
[2] - . او بیشتر روی مسئله اخلاق جنسی و آزادی در مسائل جنسی تكیه دارد.