همچنین كار روی احساس انسان اثر می گذارد، آن كه در اصطلاح قرآن «دل» گفته می شود و آن چیزی كه رقّت، خشوع، قساوت، روشنی و تاریكی به او نسبت داده می شود، می گوییم: فلان كس آدم رقیق القلبی است، فلانی آدم قسیّ القلبی است، یا می گوییم: قلبم تیره شد، قلبم روشن شد؛ آن كانونی كه در انسان وجود دارد و ما اسمش را دل می گذاریم. كار از جمله آثارش این است كه به قلب انسان خضوع و خشوع می دهد، یعنی جلو قساوت قلب را می گیرد. بیكاری قساوت قلب می آورد و كار، اقلّ فایده اش برای قلب انسان این است كه جلو قساوت قلب را می گیرد. در مجموع، كار در عین اینكه معلول فكر و روح و خیال و دل و جسم آدمی است، سازنده خیال، سازنده عقل و فكر، سازنده دل و قلب و به طور كلی سازنده وتربیت كننده انسان است.