بسم اللّه الرحمن الرحیم
[1]
سوره بعد سوره مباركه
إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ اَلْقَدْرِاست كه فی الجمله ای درباره آن توضیح می دهم و
تفصیلش را برای جلسه بعد می گذارم.
سوره قدر یكی از سوره های مهم قرآن است و از نظر معنا و مضمون و مسائلی كه مربوط به
معارف الهی می شود و نیز از نظر مسئله امامت، سوره فوق العاده ای است. در حدیث آمده: سید
حججكم انا انزلناه آقای استدلالهای شما در امامت «
إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ اَلْقَدْرِ» است.
باید ببینیم این سوره چگونه «سید حججكم» است و اصلا معنای لیلة القدر چیست كه این
خودش مسئله مهمی است. آیا واقعا همان طور كه ما شیعه ها اعتقاد داریم- و همین طور هم
هست- در سال یك شب وجود دارد كه به آن می گوییم «شب قدر» و به نص قرآن شب قدر آنقدر
پر فضیلت است كه بهتر است از هزار ماه؟ هزار ماه می شود پانصد سی روز و پانصد بیست و نه
روز؛ ولی معلوم است كه این «بهتر است از هزار ماه» در مقام این است كه بگوید «خیلی بیش از
این حرفها» ؛ ممكن است یك شب قدری ارزشش از هزار سال هم بیشتر باشد. علی الظاهر مقصود
این است كه فوق العاده با فضیلت است.
چرا شب قدر را شب قدر می گویند؟ آیا «قدر» اینجا به معنای همان ارزش است و شب قدر
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 684
یعنی شب با ارزش؟ یا شب قدر به معنی شب تقدیر است؟ اگر شب تقدیر است، آیا به این معناست
كه تقدیرهای الهی در سال یك بار صورت می گیرد؟ یعنی خدا در سال یك بار فقط مقدّرات یك
سال را تقدیر می كند و بیش از یك سال را تقدیر نمی كند؟ و اگر یك سال را تقدیر می كند، در
خلال آن سال تقدیرهای الهی قابل برگشت هست یا نه؟ و معنی قابل برگشت بودن چیست؟ آیا
تقدیر الهی می تواند قابل برگشت باشد؟ اگر قابل برگشت نیست دعا كردنْ دیگر چه معنایی دارد؟
وقتی كه انسان دعا می كند از خدا تقدیر می خواهد، یعنی می گوید: «خدایا برای من اینچنین مقدّر
كن! » ، اگر همه چیز در یك شب تقدیر می شود آنوقت معنی دعا كردن كه انسان از خداوند تقدیر
مجدد می خواهد، چیست؟
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 685
[1] - [مطالب این دو صفحه در پایان تفسیر سوره علق بیان شده است و لازم بود در بخش تفسیر سوره قدر به عنوان
مقدمه قرار گیرد. ]