مروری بر زندگی نامه حضرت آیتالله حاج شیخ مهدی قاضی ؛ بنیانگذار دانشگاه قم
اكثر افرادی كه دانشگاه قم را میشناسند و به نحوی با این دانشگاه در ارتباط هستند، نام آن را همعرض نام آیتالله قاضی میآورند. رادمردی از خطهی لرستان كه ثلث آخر عمر خود را وقف خدمت به عرصه فرهنگ و آموزش عالی كشور نموده است. ایشان علاوه بر بنیانگذاری و ریاست دانشگاه قم، عناوین و مسئولیتهای بسیاری از جلمه: نماینده امام خمینی(ره) در استان لرستان، معاون شورای عالی قضایی كشور، معاون شورای مدیریت حوزه علمیه قم، دبیر و عضو هیئت عفو امام و رئیس هیئت مدیره مركز خدمات حوزه علمیه قم و ... داشته است. بطوركلی دوران زندگی پربار آیت الله قاضی را در سه دوره میتوان خلاصه نمود:
بخش اول : تولد تا جوانی، دوران رشد و بالندگی علمی
حضرت آیتالله حاج شیخ مهدی قاضی در پنجمین روز از ماه بهمن سال 1306 شمسی در خانوادهای مذهبی، در خرم آباد چشم به جهان گشود. كودكی و نوجوانی را در كنار خانواده سپری نمود.
علاقه وافر ایشان به دروس حوزوی و كسب علوم اسلامی باعث شد وارد حوزه علمیه خرمآباد شود. پس از سپری نمودن دورس مقدماتی به قم عزیمت نمود و در حوزه علمیه قم تحصیلاتش را ادامه داد و در مدت 12 سال در خارج فقه و اصول به تحصیل معارف اهل بیت(ع) پرداخت. در این مدت از محضر اساتیدی همچون آیتاللهالعظمی بروجردی(ره)، امام خمینی(ره)، محقق داماد و آیتالله مشكینی استفاده نمود.
در همان سالها با معرفی والدین بزرگوارش با دختری از خاندان محترم سادات خرمآباد، ازدواج نمود كه حاصل این ازدواج سه پسر و دو دختر است.
حاج آقا مهدی قاضی بعد از درگذشت آیتالله العظمی حاج آقا روحالله كمالوند مؤسس حوزه علمیه خرمآباد در سال 1343، به درخواست طلبههای حوزه علمیه خرمآباد و با كسب اجازه از امام خمینی(ره)، مدیریت حوزه آن شهر را به عهده گرفت.
ایشان علاوه بر اهتمام ستودنی در تحصیل علوم اسلامی و ادامه مسیر طلبگی و درس و بحث، از امور اجرایی و عام المنفعه غافل نمیماند و بر اساس تواناییها و علاقهاش به سراغ كار اجرایی می رود.
بخش دوم : ورود به عرصه فعالیتهای اجتماعی و سیاسی
مشكلات معیشتی مردم و عدم رسیدگی و بیتوجهی رژیم به وضع زندگی آنان موجب میشود، ایشان وارد صحنه فعالیتهای اجتماعی شود و در راستای آبادانی زادگاهش خرمآباد اقدامات مؤثری انجام دهد. بهگونهای كه در 29 سالگی به همراه برادرش با خریداری یك دستگاه ژنراتور و با احداث تأسیسات توزیع برق، تا مدت 12 سال برق شهر خرمآباد را تأمین مینماید؛ در آن زمان رژیم در زمینه توزیع برق خدماتی نداشت و برق مصرفی شهر توسط بخش خصوصی تأمین میشد. پس از آنكه توزیع برق دولتی میشود ایشان تأسیسات برق را به دولت میفروشند.
حضرت آیتالله قاضی همزمان با مدیریت حوزه و تأمین برق شهر، در زمینی به مساحت یكصد هكتار در جوار شهر شروع به ساخت یك شهرك مسكونی میكند و واحدهای مسكونی احداثی را به صورت اقساطی به افراد نیازمند واگذار مینماید. كارخانهای هم بمنظور ایجاد اشتغال برای جوانان شهر به راه میاندازد. به علاوه بمنظور آموزش و پرورش جوانان در محیطی مذهبی، دبیرستانی بزرگ در زمینی به مساحت 10،000 متر مربع تأسیس میكند، كه آن هم از جمله ساخت و سازها و خدمات ارزنده ایشان است. همچنین اقدام به راهاندازی روزنامه لرستان میكند كه توسط رژیم توقیف می شود و بعد ندای لرستان را به تحریر در میآورد. ایشان را مجبور میكنند كه در تمجید شاه مطلب بنویسد ولی آقای قاضی نمیپذیرد، كه پس از مدتی ندای لرستان هم توقیف میشود.
این تنها مخالفت علنی آقای قاضی با رژیم طاغوت نبوده است. بارها از طرف رژیم فشار میآورند كه باید عكس شاه در كلاسهای دبیرستان نصب شود، اما ایشان نمیپذیرید، كه این مخالفت منجر به تعطیلی دبیرستان میشود. آن زمان مصادف بود با دوران تبعید امام خمینی (ره) در نجف اشرف كه آقای قاضی برای كسب اجازه و مشورت با امام خمینی به نجف مشرف میشود؛
امام در مورد نصب عكس شاه در دبیرستان میفرماید: عكس را نگذارید؛ایشان اظهار میدارند: دبیرستان را تعطیل میكنند؛امام میفرماید: عیبی ندارد؛ایشان هم طبق دستور امام رفتار میكند. در مجموع آقای قاضی قبل از انقلاب سه بار برای دیدن امام خمینی(ره) به نجف میرود و با رهنمودهای امام، اقدامات انقلابی را در زادگاهش سامان میدهد.
بخش سوم : هجرت به قم و خدمت در عرصههای مختلف
پس از پیروزی انقلاب نماینده امام در استان لرستان میشود. مدتی بعد جهت عزیمت مجدد به قم از امام اجازه میگیرد. امام با هجرت ایشان به قم موافقت مینماید و ایشان پس از حدود نیم قرن، زادگاهش را برای همیشه ترك میكند و در قم ساكن میشود.
پس از مدتی با حكم شهید دكتر بهشتی در قوه قضائیه بعنوان معاون اداری مالی شورای عالی قضایی مشغول به كار میشود؛ این زمانی است كه ایده تأسیس مدرسه عالی تربیتی قضایی طلاب با هدف تربیت نیروهای متخصص و متعهد برای كار در آموزش و پرورش و دستگاه قضایی، در شوراری انقلاب اسلامی شكل میگیرد و با تصویب شورای انقلاب در تاریخ 17/11/58 ، مدرسه عالی قضایی طلاب زیر نظر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و بعنوان یكی از اولین مؤسسات آموزش عالی كشور پس از انقلاب، تأسیس میگردد.
آقای قاضی همزمان با كار در قوه قضائیه ریاست مدرسه عالی را به عهده میگیرد و با جدیت تمام در قم و تهران به همراه دوستان و همفكران خود، به اداره امور انقلاب كمك میكند. البته در این مدت بواسطه رفت و آمد دائمی و كار همزمان در قم و تهران، متحمل مشقت زیادی میشود اما همچنان با انگیزه قوی به فعالیتهای خود ادامه میدهد. پس از حدود 4 سال خدمت در قوه قضائیه، با حكم امام خمینی(ره) به ریاست « هیئت 5 نفره عفو حضرت امام » منصوب میشود و آن هیئت را در قم سازماندهی میكند. همچنین مدرسه عالی قضایی و تربیتی طلاب را توسعه میدهد. مدتی بعد با اصرار بعضی از دوستان حوزوی و با حكم حضرت امام به ریاست شورای مدیریت حوزه علمیه قم منصوب میشود و تشكیلات اداری حوزه را سازماندهی میكند و اقدامات مؤثری برای انسجام حوزه علمیه انجام میدهد.
به دنبال شكلگیری و ساماندهی حوزه از یك طرف و توسعه مدرسه عالی قضایی از طرف دیگر، ایشان پس از حدود 8 سال كار همزمان در حوزه و مدرسه عالی قضایی، كار مدیریتی در حوزه را واگذار نموده و فعالیت تمام وقت و مستمر خود را در مدرسه عالی قضایی متمركز میكند.
در آن سالها، احداث و تجهیز مجموعه ساختمانهای آموزشی، كمك آموزشی، رفاهی و اداری مدرسه عالی قضایی، یكی از دغدغههای اصلی ایشان بوده است. همه كسانی كه به نحوی با آیتالله قاضی آشنایی دارند همت والای ایشان را در كارهای عمرانی میستایند. هنگامی كه ایشان زمین فعلی دانشگاه را تحویل میگیرد با 5 میلیون تومان فعالیتهای عمرانی را در محوطهای به مساحت 24 هكتار، شروع میكند. البته این محوطه در حال حاضر به 140 هكتار افزایش یافته كه حدود 30 هكتار از این محوطه (شامل فضاهای آموزشی، كمك آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، رفاهی، اداری، پشتیبانی، راههای ارتباطی و فضاهای سبز) به بهره برداری رسیده و یا در دست احداث است.رفته رفته با افزایش حجم دانشجویان، اساتید و كارمندان مدرسه عالی قضایی و تنوع رشتههای آموزشی، پیگیری برای تبدیل وضع مدرسه عالی قضایی به یك دانشگاه دولتی آغاز شد و در نهایت در تاریخ 31/3/1376 با تصویب شورای گسترش آموزش عالی مدرسه عالی تربیتی و قضایی طلاب به «دانشگاه قم» تغییر وضعیت داد و از آن به بعد زیر نظر وزارت علوم و با مشاركت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و با مدیریت آیتالله قاضی به فعالیت خود ادامه داد. پشت سر گذاردن بیش از هشت دهه از عمر پربركت حضرت آیتالله قاضی و بالا رفتن سن، تأثیری در انگیزه ایشان برای خدمت به انقلاب اسلامی و آموزش عالی كشور نداشت و پس از گذشت قریب به 29 سال مدیریت این مجموعه، تا آخرین لحظه عمر گرانقدرش، هدایت و رهبری دانشگاهی را بعهده داشت كه هماكنون دارای بیش از 6هزار دانشجو، 180 عضو هیئت علمی، 200 نفر هیئت علمی پاره وقت و حق التدریس و بیش از 500 نفر نیروی انسانی رسمی، قراردادی و شركتی است و از اولین و بزرگترین دانشگاههای استان محسوب میشود.
سرانجام حضرت آیتالله مهدی قاضی، پس از تحمل چند سال رنج بیماری ریوی و كلیوی صبح روز دوشنبه در بیمارستان ایرانمهر تهران دار فانی را وداع گفت.
روحش شاد و یادش گرامیباد