در
مشارکت کنید
برای ارسال سوال کلیک کنید
 
پرسش:
سوسیالیسم اسلامی یعنی چه و آیا شهید مطهری (ره ) به آن اعتقاد داشت؟
پاسخ:


در مورد این اصطلاح باید گفت که هر چند برخی وجوه شباهت بین اسلام و مکاتب دیگر از قبیل سوسیالیسم وجود دارد ولی اختلافات اصولی و مبنایی میان اسلام و این مکاتب مانع از جعل این اصلاحات التقاطی می‏باشد و بررسی آثار استاد شهید خلاف این نسبت را ثابت می‏نماید. شهید مطهری در کتاب «نظری به نظام اقتصادی اسلام» در موضوع مرز اشتراک اسلام و سوسیالیسم چنین می‏نگارند: «هر چند اسلام مالکیت فردی و شخصی را در سرمایه‏های طبیعی و صناعی نمی‏پذیرد و مالکیت را در این امور عمومی می‏داند، ولی اسلام مالکیت اشتراکی کار را نیز نمی ‏پذیرد؛ یعنی، طرفدار این اصل [اصل مهم سوسیالیسم[ نیست که «کار به قدر استعداد و خرج به قدر احتیاج» نمی‏گوید همه ملزم‏اند که کار کنند و محصول کارشان الزاما به اجتماع تعلق دارد... پس آن مقدار از سوسیالیسم از نظر منطق و از نظر اسلام قابل توجیه است که قسمتی از سرمایه‏ها؛ یعنی، سرمایه‏های عمومی بالاشتراک باشد و اما کار بالاشتراک را که الزامی و اجباری باشد، هیچ‏گونه نمی‏توان از اسلام استنباط کرد، مگر این که در موارد خاص؛ یعنی، در زمین‏های عمومی یا کارخانه‏های عمومی، طوری باشد که کار فردی میسر نباشد و تازه اگر هم این طور باشد نه چنین است که مالکیت فردی در کار نیست، بلکه محصول بالسویه یا بالتفاوت طبق قرارداد میانشان تقسیم می‏شود و هر فردی مالک فردی سهم خود خواهد بود، پس اگر مشخصه اصل سوسیالیسم را اشتراک سرمایه بدانیم، اسلام یک مسلک اشتراکی است و اگرمشخصه اصلی آن را اشتراک در کار بدانیم، اسلام یک مسلک اشتراکی نیست.[1]

همچنین مرحوم استاد در بحث‏های متعدد از جمله بحث «سرمایه‏داری و سوسیالیسم از دیدگاه اسلام» ضمن نقد مکتب سرمایه‏داری و سوسیالیستی و برشمردن مضار و مفاسد مالکیت سرمایه و منابع تولید از یک طرف و مضار و مفاسد سلب مالکیت فردی را از محصول کار شخصی،برتری‏ها و امتیازات مکتب اسلام و منطق اعتدالی آن را برمی‏شمارد، بنابراین اولاً ما چیزی به نام سوسیالیسم اسلامی نداریم و ثانیا این نسبت به ایشان صحیح نمی‏باشد.


،
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است