پرسش:
اگر خداوند به ما نیازی ندارد چرا می فرماید انسان را برای خودم آفریدم؟
پاسخ:
معنای این روایت این نیست که انسان برای خداوند خلق شد که مثلا برای او کاری انجام دهد بلکه می خواهد راه را نشان دهد. خداوند انسان را آفرید که به معرفت و لقای او برسد و به کمتر از آن راضی نشوند.
شهید مطهری پیرامون این روایت توضیحی داده است : "رابطه انسان و دنیا اگر به صورت وابستگی انسان و طفیلی بودنش در آید، موجب محو و نابودی تمام ارزشهای عالی انسان میگردد. ارزش انسان به کمال مطلوبهایی است که جستجو میکند؛ بدیهی است که اگر فی المثل مطلوبی بالاتر از سیر کردن شکم خودش نداشته باشد و تمام تلاشها و آرزوهایش در همین حد باشد، ارزشی بیشتر از «شکم» نخواهد داشت. این است که حضرت علی علیه السلام میفرماید: «آن کس که همه هدفش پرکردن شکم است، ارزشش با آنچه از شکم خارج میگردد برابر است.»
همه سخن ها در باره چگونگی ارتباط انسان و جهان است که به چه کیفیت و به چه شکل باشد؟ در یک شکل، انسان محو و قربانی میشود؛ به تعبیر قرآن- به حکم اینکه هر جوینده در حد پایینتر از هدف و کمال مطلوب خویش است- «اسفل سافلین» میگردد؛ پستترین، منحط ترین و ساقط ترین موجود جهان میشود؛ تمام ارزشهای عالی و مختصات انسانی او از میان میرود؛ و در یک شکل دیگر برعکس، دنیا و اشیاء آن فدای انسان میگردد و در خدمت انسان قرار میگیرد و انسان ارزشهای عالی خویش را باز مییابد. این است که در حدیث قدسی آمده است:
یَا ابْنَ ادَمَ خَلَقْتُ الْاشْیاءَ لِاجْلِکَ وَ خَلَقْتُکَ لِاجْلی. همه چیز برای انسان آفریده شده و انسان برای خدا"[1]
[1]- مجموعه آثار شهید مطهری ج 16 ص 561
پایگاه شهید مطهری کد: 52-h-1،