امروز، حوزه نسبت به گذشته خیلی پیشرفت کرده است و هیچ کس نمی تواند این حقیقت را منکر بشود ... این حوزه کَمّاً و کیفاً پیش رفته است. آن روز، چهارصد نفر طلبه داشت، ولی امروز هزاران طلبه و فاضل مشغول تحصیل هستند. فضلای امروز از فضلای آن روز کمتر نیستند. بعضی از طلاّب امروز از طلاّب آن روز کم شوق تر نیستند. کاری که فضلا و طلاّب امروز می کنند. بعضی اوقات ده ها برابر کاری که آن روز طلاّب و فضلا می کردند، اهمیت عملی و بعضاً علمی دارد. کسی نمی تواند بگوید که حوزه دچار عقبگرد است. نه، از این جهتی که بررسی می کنیم، حوزه پیشرفت کرده است. [1]

همان طوری که رهبری گفته اند، امروزه حوزه های علمیه از لحاظ کمّی و کیفی پیشرفت زیادی کرده است و طلبه های فاضل زیادی تحویل داده است. از این گذشته نباید انکار نمود که چهره هایی در حوزه وجود دارند که جای خالی برخی از شخصیتها را پر کرده اند، کسانی همچون مراجع معظم تقلید، فیلسوفان ، حکمای برجسته ،و مفسران عالی مقام که جامعه از آنها بهره مند است و به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، جای خالی شهید مطهری و علامه طباطبایی را در حال حاضر پرکرده اند. اشخاصی مانند:

آیات عظام مصباح یزدی، جوادی آملی، حسن زاده آملی و امثالهم، که از حکما و مفسرین برجسته هستند.

بنابراین حوزه های علوم دینی به ویژه حوزه علمیه قم، نه تنها رکود و رخوت در تربیت و تحویل نیروهای فاضل به جامعه نداشته است. بلکه نسبت به قبل پیشرفت همه جانبه تری داشته است. چرا که چهره های درخشانی در حوزه وجود دارند که به تعبیر رهبری حتی توانسته اند، جای خالی شهدای گرانقدر و عالمی همچون شهیدان، بهشتی، مفتح و سایرین را پر نمایند.