حدیث مورد نظر در سوال را ابوهریره از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ چنین نقل می کند که آن حضرت فرمودند: «خداوند برای این امّت در هر صد سال، کسی را برمی انگیزاند تا دین آنان را برایشان تجدید کند.» [1] این حدیث در خیلی از منابع اهل سنّت آمده و در احوال علمای مختلف به مناسبت به آن اشاره کرده اند. در بین علمای شیعه نیز در زندگی نامه برخی از علما به آن تمسک شده و آن را مروی از اهل سنّت قلمداد کرده اند.

شهید مطهری ـ رحمه الله علیه ـ در کتاب اسلام و مقتضیات زمان، جلد اول به این بحث پرداخته، و در ضمن بحث از انحرافاتی که در دین ایجاد شده، این روایت را ردّ می کند. [2] البته ایشان می فرمایند: «در میان اهل سنّت هم فقط ابی داود آورده، ولی با توجّه به اشاره ای که به منابع آنان نمودیم، خیلی از آنان متعرض این حدیث شده اند. بنابراین در منابع شیعه چنین روایتی با این تعبیر وجود ندارد. برای توضیح بیشتر باید گفت: عنوان مجدّد در مورد انبیاء الهی صادق است، که هر پیامبری می آید، دین و شریعت پیامبر قبلی را تجدید می کند، و با آمدن آخرین پیامبر الهی، چنین مسأله ای نیز پایان پذیرفته است، زیرا پیامبری نخواهد آمد، تا دین فعلی را تجدید کند. در عوض، احادیث برخی از افراد را حاملان دین که حافظان آن هستند، معرفی می کنند.

اسماعیل بن جابر از امام صادق ـ علیه السّلام ـ از پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل می کند که آن حضرت فرمود: حاملان این دین در هر قرنی انسان های عادلی می باشند که تأویل مبطلات و تحریف و انحراف افراطیان و غالیان، و نسبت های ناروای جاهلان را از بین می برند، چنانچه آتش، کدر و ناخالصی های آهن را از بین می برد. [3]

چنانچه روشن است در این روایت سخن از حاملان دین است. نه مجدّدان، در بعضی روایات نیز تعبیر عالمان را در مقابله با بدعت ها دارد، این افراد عادل حامل دین هستند و نقش دفاع از دین در مقابل شبهات و انحرافات را دارند. و در مقابل هر تهدیدی که بخواهد چارچوب دین را مورد تعرض قرار دهد، و یا آموزه ها و فرامین آن را خدشه دار کند می ایستند که در تعبیر شهید مطهری «اصلاح گری و مصلح بودن» آمده است.