در خصوص پیامدهای حاکمیت دینی نخست ما به طرح اهداف و پیامدهای مثبت حکومت اسلامی و سپس به بررسی بعضی شبهات در خصوص پیامدهای منفی این حاکمیت خواهیم پرداخت.
شهید مطهری در ضمن بحث حکومت اسلامی با اشاره به خطبه 131 نهج البلاغه، دغدغه اصلی دین اسلام را تأمین سعادت دنیا و آخرت جامعه بشری ذکر می کنند و به دنبال آن 4 هدف اساسی را برای حکومت اسلامی ذکر می نمایند که در صورت تحقق کامل حکومت اسلامی، نتایج فوق را در جامعه اسلامی شاهد خواهیم بود. [1]
1. بازگشت به اسلام راستین: اصول و ارزشهای دینی ممکن است بر اثر عدم حاکمیت دینی به مرور مورد بی مهری و کم توجهی قرار گرفته و چه بسا اصول آن به فروع و بالعکس تبدیل گردند لکن در صورت تحقق صحیح حکومت اسلامی گام نخست زدودن پیرایه ها و خرافات از دین و تجلی آموزه های ناب دینی و سازگار با فطرت انسانی اسلامی خواهد بود. از میان بردن بدعتها و جایگزین ساختن سنّت های اصیل دینی و اصلاح فکر و اندیشه و باورهای دینی از جمله پیامدهایی است که در این خصوص قابل ذکر است.
2. توسعه اقتصادی، اسلامی: بر خلاف گمان بعضی که تمام همّ و غمّ دین و حکومت دینی را بر نیازهای معنوی و اخروی بشر خلاصه می کنند، شهید مطهری توسعه اقتصادی با شاخصه و معیار های اسلامی را یکی از اهداف اصیل دین اسلام و پیامد تحقق این حاکمیت می داند. [2]
3. اصلاح روابط اجتماعی: در صورت تحقق کامل و صحیح حکومت اسلامی، ما شاهد اصلاح روابط طبقات مختلف جامعه خواهیم بود، مظلوم با حمایت حکومت اسلامی خواهد توانست حق خود را از ظالم بگیرد و امنیت کامل در جامعه تحقق خواهد یافت، به عقیده شهید مطهری، پذیرش حکومت از جانب حضرت علی ـ علیه السّلام ـ چیزی جز از بین بردن فاصله طبقاتی در جامعه نبود. [3]
4. قانون گرائی: پیامد دیگری که به دنبال تحقق صحیح حکومت اسلامی در جامعه نمود خواهد یافت، احیاء مطلق قوانین الهی است. قوانینی که همه را در برابر خداوند یکسان دانسته و بدون هیچ گونه ملاحظه کاری های سیاسی، اجتماعی و قومی، از هر کس و گروه و صاحب منصبی جرم و خلافی صادر شود او را مسؤل دانسته و به پای محاکمه خواهد کشاند زیرا در حکومت اسلامی همه در برابر قانون مساوی اند.
با نگاه به آیات قرآن کریم می توانیم به نتایج دیگری نیز به دنبال استقرار حکومت اسلامی دست یابیم از جمله:
1. استقرار توحید و خدا پرستی و رهانیدن مردم از بندگی و فرمانبرداری غیر خدا. [4]
2. رشد و تعالی علمی، فرهنگی و تربیتی انسانها و رهائی بشر از ظلمت جهل و نادانی. [5]
3. رهانیدن انسانهای مظلوم و مستضعف از چنگال ظالمان و ستمگران و رهائی امت اسلامی از زنجیزهای اسارت و بندگی. [6]
4. ایجاد جامعه ای نمونه و مدینه ای فاضله و آرمانی از طریق اقامة قسط و عدل اسلامی. [7]
5. اجراء کامل قوانین آسمانی اسلام با تمام ابعاد آن. [8]
[1] - قدردان قراملکی، محمد حسن، حکومت دینی از منظر مرتضی مطهری، موسسه فرهنگی دانش، چاپ اول، 1379، ص 117 ـ 122.
[2] - همان، مطهری، مرتضی، همان، ص 91.
[3] - همان، مطهری، مرتضی، همان، ص 91.
[4] - و لقد بعثنا فی کل امة رسولاً ان اعبدو الله و اجتنبو الطاغوت، نحل:36.
[5] - هو الذی بعث فی الامیین رسولاً منهم یتلوا علیهم ایاته و یزکیهم و یعلهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلالٍ مبین جمعه:2.
[6] - و یضع عنهم اصرهم و الاغلال التی کانت علیهم... اعراف:157.
[7] - لقد ارسلنا بالبینات و اترلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط... حدید:25.
[8] - هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله فتح:28.