سید جمال از یك سلسله مزایای طبیعی و اكتسابی برخوردار بوده كه در مجموع نظیری برایش نمی توان یافت. از نظر طبیعی اولاً از هوش و استعداد خارق العاده ای برخوردار بوده كه به ندرت در میان افراد بشر نظیری برایش می توان یافت. این چیزی است كه همه ی كسانی كه او را از نزدیك دیده اند بدان معترفند. ثانیاً نفوذ كلام و قدرت القاء و تلقین فوق العاده ای داشته است، گویی از نوعی هیپنوتیزم و سِحر كلام برخوردار بوده است. در خطابه هایش كه در مصر ایراد كرده گاه ولوله ایجاد می كرده، مردم را بر حال و وضع خود سخت می گریانده و به هیجان می آورده است. از نظر اكتسابی اولین امتیازش این است كه فرهنگش فرهنگ اسلامی است.

تحصیلات اولیه ی سید در قزوین و تهران و نجف بوده. مخصوصاً در نجف از محضر دو شخصیت بزرگ بهره مند شده: یكی مجتهد بزرگ، خاتم الفقهاء حاج شیخ مرتضی انصاری (اعلی اللّه مقامه) و دیگر حكیم متأله، فیلسوف عالی قدر و عارف بزرگ آخوند ملاحسینقلی همدانی درجزینی شَوَندی. ظاهراً سید علوم عقلی را از این مرد بزرگ كه خود از شاگردان برجسته ی مرحوم حاج ملاهادی سبزواری بوده فراگرفته است، و بعلاوه در محضر این مرد بزرگ كه ضمناً همشهری سید نیز بوده با مسائل معنوی و عوالم عرفانی آشنا شده است. دوستی و رفاقتش با دو بزرگ دیگر در نجف: یكی مرحوم آقا سید احمد تهرانی كربلایی، عارف و حكیم بزرگ عصر خودش، و دیگر مرحوم سید سعید حبّوبی، شاعر و ادیب و عارف و مجاهد بزرگ عراقی كه در انقلاب عراق نقش برجسته ای داشته است، در محضر مرحوم آخوند همدانی صورت گرفته است. كسانی كه شرح حال سید را نوشته اند، به علت آنكه با مكتب اخلاقی و تربیتی و سلوكی و فلسفی مرحوم آخوند همدانی آشنایی نداشته اند و همچنین شخصیت مرحوم آقا سید احمد تهرانی كربلایی و مرحوم سید سعید حبّوبی را نمی شناخته اند، به گزارش ساده ای قناعت كرده، درنگ نكرده و از آن به سرعت گذشته اند؛ توجه نداشته اند كه شاگردی سید در محضر مرحوم آخوند همدانی و معاشرتش با آن دو بزرگ دیگر چه آثار عمیقی در روحیه ی سید تا آخر عمر داشته است. این بنده از وقتی كه به این نكته در زندگی سید پی بردم، شخصیت سید در نظرم بُعد دیگر و اهمیت دیگری پیدا كرد. آشنایی سید با فرهنگ اسلامی و تأثر شدید و عمیق او از این فرهنگ سبب شد پس از آشنایی با فرهنگ جدید اروپایی- كه ظاهراً در هند این آشنایی پیدا شده- خودباخته نشود و جذب آن فرهنگ نگردد. دومین امتیاز سید آشنایی او با جهان و زمان خود بود. او اولاً زبانهای متعدد بیگانه از قبیل انگلیسی و فرانسه و حتی روسی را (طبق نقل آثارالعجم) می دانست، به آسیا و اروپا و قسمتی از افریقا مسافرت كرده و با شخصیتهای مهم علمی و سیاسی جهان برخورد و مذاكره كرده بود و اینها به او دید وسیعی بخشیده بود. سومین امتیاز سید این بود كه جهان اسلامی را كه در راه نجات و رهایی آن كوشش می كرد، از نزدیك می شناخت. به غالب آن كشورها مسافرت كرده و با مردم آنجا از نزدیك تماس پیدا كرده بود. به حجاز و مصر و هند و ایران و تركیه و افغانستان رفته و در هركدام مدتی اقامت كرده بود، و لهذا به ماهیت حركتها و نهضتها و شخصیتهایی كه در آن زمان در كشورهای اسلامی وجود داشت پی برده بود و از اشتباهاتی از نوع اشتباهاتی كه برخی مصلحان دیگر دچار شده اند مصون ماند. چهارمین امتیازش اطلاعات وسیعش درباره ی اوضاع سیاسی و اقتصادی و جغرافیایی كشورهای اسلامی بود. از نامه ای كه به مرحوم زعیم بزرگ حاج میرزا حسن شیرازی نوشته است روشن می شود كه تا چه حد این مرد از اوضاع عمومی ایران و از جریانهای پشت پرده ی سیاست و از نیرنگهای استعمار آگاه بوده است.