اشارات
در ادوار مختلف تاریخ بشر اندیشمندانی در عرصة فرهنگ، علم و دانش درخشیده اند که
بسان مشعل فروزانی فرا راه زندگی انسان های دیگر را روشن ساخته و کوشیده اند تا با
عرضة فکر و اندیشه ای نو انسان جستجوگر و تشنة حقیقت را در رسیدن به مقصد و هدف
نهایی رهنمون باشند. در رأس این هرم انسانی، انبیاء بزرگ الهی و امامان معصوم
علیهم السلام قرار دارند. به دنبال آنان عالمان و دانشمندان اسلامی که به حق وارثان
این رسالت بزرگ هستند، جای دارند که پرچم این حرکت عظیم را بر دوش گرفته و تا پای
جان به پیش رفته و می روند.
شهید آیت الله مرتضی مطهری که امام بزرگوارمان وی را درختی پرثمرش نامید و فرزند
عزیزش خواند، یکی از این ستاره های درخشان است که با درآمیختن عمل با ایمان، و
اخلاق با عرفان، برهان با قرآن، علم با حکمت، و نیز امتزاج هدایت جامعه با شهادت
خویش، از خود چهره ای تابناک برای راهنمایی جامعة ظلمت زدة عصرش ساخت، و همانند
شمعی خود بسوخت و پیرامون خود را با شعاع انوار تابناکش، روشن و مامام کرد.
اینک در بیست و پنجمین سالگرد شهادت این اسوة علم، اخلاق و مجاهدت، این عاشق از خود
رسته و به حق پیوسته، به جاست برای نمایاندن تبانی و توطئه های دشمن که با تیشة
افکار التقاطی و وارداتی به جان معارف اسلام ناب محمدی(ص) و ایده های مطهّر علوی(ع)
افتاده، و با هجمه های پی درپی قصد تزلزل در ارکان اسلام، و پایه های تشیع را
دارند، تا نگاهی به جایگاه این متفکر گرانقدر در اندیشة امام خمینی داشته باشیم.
از این رو قصد آن است تا در این فرصت، به فرازهایی از گفتار و نوشتار امام شهیدان،
و مقتدای عارفان، دربارة شهید مطهری که از تبار مطهران است، اشارت شود. باشد تا این
شناساندن انگیزه ای شود برای سیری مجدد، در اندیشه ، و رهنمون های آن فرزانة دوران،
و زمینه ای باشد برای معرفی درست این شجرة طیبه به عالمان و دانشمندان، و آشنا
ساختن نسل جوانمان با اندیشه های امامانی، و نشان دادن راهی هموار برای جویندگان حق
و حقیقت و پویندگان مسیر سعادت.
بخش نخست: شخصیت آیت الله مطهری
1 1. الگو و اسوه در علم و تهذیب
اصولاً افرادی می توانند الگو برای انسان ها قرار گیرند که دارای برجستگی و
ویژگی هایی باشند، که در دیگران یافت نمی شود، و لذا است که قرآن کریم بزرگانی چون
ابراهیم(ع) و محمد(ص) را به عنوان اسوه و الگو معرفی کرده و می فرماید: «قد کانت
لکم اُسوة حسنة فی إبراهیم والذین معه»1. و «لقد کان لکم فی رسول الله اُسوة حسنة
لمن کان یرجوا الله و الیوم الآخر و ذکر الله کثیراً»2. درباره پیروان راستین آنها
نیز می فرماید: «لقد کان لکم فیهم اُسوة لمن کان یرجوا الله و الیوم الآخر»3. چرا
که اینها در توحید، قهرمان هستند و در دوستی با خدا خلیل و حبیب او، در علم و معرفت
مخزن اسرار هستند و در اخلاق صاحب خلق عظیمند.
شهید مطهری که در بعد علمی گنجینة علوم و معارف است و در بعد اخلاقی هم مهذّب نفوس
است و هم مهذّب و خودساخته، و دارای روح تعبد و تقید به حدود و مرزهای دینی است، به
عنوان یکی از پیروان راستین محمد(ص) و ابراهیم(ع) می تواند الگوئی مناسب برای
حوزویان و طلاب از یک سو، و دانشجویان و دانشگاهیان از سوی دیگر، در عصر الحادزده و
روزگار دین زدودة ما باشد، به همین جهت امام امت دربارة ایشان چنین می گوید:
«شما خواهرها و برادرها که در این مدرسه [مدرسه عالی شهید مطهری] هستید برنامه اتان
را آن طور تنظیم کنید که از بین شما مطهری ها، یا یک مطهّری پیدا بشود... باید
دانشگاه و فیضیه و همة آنها که مربوط به دانشگاهند، و همة آنها که مربوط به فیضیه
هستند در رأس برنامه های تحصیلی شان برنامة اخلاقی و برنامه های تهذیبی باشد، تا
امثال مرحوم مطهری رحمهُ الله را به جامعه [تقدیم] کند».4
1 2. جامعیت شهید مطهری
بی تردید افرادی یافت می شوند که در بعدی از ابعاد زندگی پیشرفت های قابل توجهی
داشته اند، و یا در برخی از علوم به درجات عالی رسیده اند، اما به ندرت می توان
افرادی را یافت که جامع ابعاد مختلف باشند.
لیکن با سیری در زندگی علمی و عملی شهید مطهری، می توان اذعان نمود که ایشان یکی از
این نادره های دوران است این مؤید به تأیید الهی و موفّق به توفیق خدایی است که با
تلاش و کوشش خود توانست، در کلام و فلسفة اسلامی نظریه پرداز، و در فقه و اصول
مجتهد شود، در تفسیر قرآن شیوه ای نوین، در مسائل اقتصادی و اجتماعی فکر و
اندیشه ای نو داشته باشد، و در تشخیص نیازهای فکری جامعه بخصوص نسل جوان، قوی و
دقیق النظر گردد. و در عین حال همراه با انقلاب و همگام با آن قدم بردارد. لذا به
این جهت است که امام راحل فرمود:
«من باید یک کلمه اهم از آن به شما عرض کنم مرحوم آقای مطهری، یک فرد بود که
جنبه های مختلف در او جمع شده بود، و خدمتی که به نسل جوان و دیگران مرحوم مطهری
کرده است کم کسی کرده است».5
و نیز گفته اند:
«اینجانب به اسلام و اولیای عظیم الشأن آن و به ملت اسلام و خصوص ملت مبارز ایران
ضایعة أسف انگیز شهید بزرگوار و متفکر و فیلسوف و فقیه عالی مقام، مرحوم آقای حاج
شیخ مرتضی مطهری قدس سره را تسلیت و تبریک عرض می کنم».6
13. شجرة طیّبه
قرآن کریم در تجسم حق و باطل، ایمان و کفر، که در کلام مؤمن حقیقتجو، و کافر
حق ستیز جلوه گر می شود به شجرة طیبه، و شجرة خبیثه تشبیه کرده و می فرماید: «ألم
تر کیف ضرب الله مثلاً کلمةً طیبةً کشجرة طیبة أصلها ثابت و فرعها فی السّماء تؤتی
اکلها کل حین بإذن ربّها و یضرب الله الأمثال للنّاس لعلّهم یتذکّرون».7
شجرة طیبه موجودی است پویا و رویا، سازندة خویشتن و دیگران، پاک و پاکیزه، میوه اش
طیّب و پاکیزه، گل و شکوفه اش زیبا و پاکیزه، سایه و نسیمش پاکیزه، دارای ریشه ای
عمیق و شاخسارهای بلند که هیچ آفتی نمی تواند آن را از بین ببرد، شاخه های این درخت
تنومند به محیطی خاص محدود نمی شود، بلکه اصل پرباری است که در فراسوی زمان و مکان
قرار دارد، و برای حال و آینده ثمربخش است.
اگر در کلام امام حقیقت بین و واقع نگر ما، وجود پاک، طیب و مطهّر شهید مطهری، به
درختی پرثمر و برومند تشبیه شده است، اقتباسی است از تشبیه کلمة طیبه به شجرة طیبه
که قرآن بدان اشاره کرده و فرموده است: «کلمة طیّبة کشجرة طیّبه».
شهید مطهری به مثابة مصداقی از کلمة طیبه است که شباهتی تام به شجرة طیبه دارد که
می تواند و می بایست از ثمرات پرفیض و حیات بخشش استفاده کرد، و وجود ذی وجودی است
که باید در فقدانش گریست و تأسف خورد، چنانکه امام بزرگوار فرمود:
«امید آن بود که از این درخت پرثمر، میوه های علم و ایمان بیش از آنچه به جا مانده
چیده شود و دانشمندانی پربها تسلیم جامعه گردد، مع الأسف دست جنایتکاران مهلت نداد،
و جوانان عزیز ما را از ثمرة طیبة این درخت برومند محروم نمود، و خدای را شکر که
آنچه از این استاد شهید باقی است با محتوای غنی خود مربی و معلم است».8
و نیز بیان داشته اند که:
«و موجب تأسف بسیار است که دست خیانتکار، این درخت ثمربخش را از حوزه های علمی و
اسلامی گرفت، و همگان را از ثمرات ارجمند آن محروم نمود، مطهری فرزندی عزیز برای من
و پشتوانه ای محکم برای حوزه های دینی و علمی و خدمتگزاری سودمند برای ملت و کشور
بود».9
1 4. حاصل عمر و پاره تن امام
از گفتار و نوشتار حضرت امام و شهید مطهری به خوبی روشن می شود که بین آن دو شخصیت،
رابطه ای عمیق و ژرف وجود داشته، و معلوم می شود که آنچه آن دو بزرگوار دربارة
یکدیگر می گفتند، از روی شناخت، و به دور از تعارفات معمولی بوده است.
این شهید مطهری است، که امام را جان جانان، قهرمان قهرمانان، امام چشم و عزیز ملت
ایران و استادی عالیقدر و بزرگوار می خواند، و او را حسنة الهی می داند.
وی دربارة امام خمینی می گوید: اما آن سفر برده، که صدها قافلة دل همراه او است،
نام او، شنیدن سخنان او، روح گرم و پرخروش او، اراده و عزم آهنین او، استقامت او،
شجاعت او، روشن بینی او، ایمان جوشان او که زبانزد خاص و عام است، یعنی جان جانان،
قهرمان قهرمانان،
«مرحوم آقای مطهری، یک فرد بود، جنبه های مختلف در او جمع شده بود و خدمتی که به
نسل جوان و دیگران... کرده است کم کسی کرده است»
«آنچه از این استاد شهید باقی است با محتوای غنی، خود مربی و معلم است»
امام چشم عزیز ملت ایران و استاد عالیقدر و بزرگوار ما حضرت آیت الله العظمی (امام)
خمینی ادام الله ظله، حسنه ای است که خداوند به قرن ما و روزگار ما عنایت فرموده، و
مصداق بارز و روشن، «انّ لله فی کل خلف عدولاً ینفون عنه تحریف المبطلین، یعنی
براستی، [برای] خدا در هر عصری بزرگمردانی است که تحریف های اهل باطل را از دین او
برمی دارند»، است.10 این روایتی است که از نبی مکرم اسلام(ص) و امام صادق(ع) به ما
رسیده است. 11
از این رو است که شهید مطهری گمشدة خود را در شخصیت ایشان می یابد، و او را «روح
قدس الهی» می نامد. و این امام، همان پیر مراد است که شهید مطهری را حاصل عمر، و
پارة تن خود می خواند و می گوید:
«من فرزند بسیار عزیزی را از دست دادم، و در سوگ او نشستم که از شخصیت هایی بود که
حاصل عمرم محسوب می شود، در اسلام عزیز با شهادت این فرزند برومند و عالم جاودان،
ثلمه ای وارد شد که هیچ چیز جایگزین آن نیست».12
و نیز فرمود:
«من گرچه فرزند عزیزی را که پاره تنم بود از دست دادم، لکن مفتخرم که چنین فرزندان
فداکاری در اسلام وجود داشت و دارد، مطهری که در طهارت روح و قوّت ایمان و قدرت
بیان کم نظیر بود رفت و به ملاء اعلی پیوست، لکن بدخواهان بدانند که با رفتن او
شخصیت اسلامی و علمی و فلسفی اش نمی رود».13
بخش دوم: تأیید آثار
2 1. آثار ارزشمند
بسیارند افرادی که آثار قلمی زیادی از خود به جای گذاشته اند، اما در این که تمام
آن آثار مفید و سودمند باشد، جای شک و تردید جدی وجود دارد، بلکه چه بسا ممکن است
برخی از آنها، اثرات نامطلوبی نیز به دنبال داشته باشد، لکن در این میان و از این
قانون کلی استثنائاتی وجود دارد، و آن این که امام عزیز، شخصیتی که خود شاگرد مکتب
امام صادق(ع) و دست پروردة اهل بیت(ع) است و به حق قدرت و نیروی شناخت اصیل از
لصیق، و تشخیص سره از ناسره را دارد، دربارة آثار شهید مطهری می گویند:
«سالروز شهادت شهیدی مطهر است که در عمر کوتاه خود اثرات جاویدی به یادگار گذاشت،
که پرتوی از وجدان بیدار و روح سرشار از عشق به مکتب بود، او با قلمی روان و فکری
توانا در تحلیل مسائل اسلامی و توضیح حقایق فلسفی با زبان مردم و بی قلق و اضطراب
به تعلیم و تربیت جامعه پرداخت، آثار قلم و زبان او بی استثنا آموزنده و روانبخش
است و مواعظ و نصایح او که از قلبی سرشار از ایمان و عقیدت نشأت می گرفت برای عارف
و عامی سودمند و فرحزا است».14
ایشان در جای دیگر می گوید:
«آثاری که از او هست بی استثنا همة آثارش خوب است و من کسی دیگری را سراغ ندارم که
بتوانم بگویم بی استثنا آثارش خوب است، ایشان بی استثنا آثارش خوب است، انسان ساز
است، برای کشور خدمت کرده، در آن حال خفقان، خدمتهای بزرگ کرده است».15
22. آرزوی امام
با شناخت دقیق و دیرینه ای که امام خمینی(س) از شهید مطهری و آثار او داشت، و
شایستگی های علمی و عملی و غیره که در وی می دید، آرزو می کرد که مطهری در دوران
جمهوری اسلامی باشند تا مردم از وجودش، کمال استفاده را ببرند، شهید صدوقی می گوید:
این جمله را از امام فراموش نمی کنم که می فرمود:
«خیلی علاقه دارم تا آقای مطهری باشد و در دورة جمهوری اسلامی، جامعة ایران و
برادران مسلمان بتوانند حداکثر استفاده را از او بنمایند».16
شهید مطهری گمشده خود را در شخصیت امام خمینی می یابد و او را «روح قدس الهی»
می نامد
یکی از بارزترین و شناخته شده ترین افرادی که می تواند و شایستگی آن را دارد که
به عنوان سمبل جهت و حرکت فرهنگ اصیل اسلامی برای امت اسلام مطرح باشد، شهید مطهری
است
اما خود شهید مطهری که به غیر این می اندیشید، حاضر نشد حتی بعد از تهدید به مرگ،
عده ای حفاظت ایشان را بر عهده بگیرند، ایشان خطاب به برخی از کارکنان رادیو و
تلویزیون، که به وی پیشنهاد کرده بودند، که ما میل داریم حفاظت شما را بر عهده
بگیریم، گفته بود: فرض کنید مرا هم ترور کنند، چند روز برای شما خبر داغی آماده
می شود. 17
2 3. هشدار و توصیة امام
یکی از بارزترین و شناخته شده ترین افرادی که می تواند، و شایستگی آن را دارد که به
عنوان سمبل جهت و حرکت فرهنگ اصیل اسلامی، برای امت اسلام مطرح باشد، شهید مطهری
است، شخصیتی که با قلم و بیان شیوای خود در بسیاری از مسائل صاحب نظر است. ایشان در
مهمترین موضوعات کلی و جزئی اسلام، از فلسفه و عقاید گرفته تا اخلاق و عرفان، از
داستان گرفته تا تفسیر قرآن، از سیره و تاریخ گرفته تا تعلیم و تربیت و غیره، آراء
و نظرات آموزنده و ارزنده ای دارد، دیدگاه هایی که معرف اسلام اصیل، و مبیّن
بنیان های اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی آن است.
باید توجه داشت که این شهید مطهر که در حقیقت مطهر اندیشه ها بود، در آنچه گفته شد
دارای آثار گرانسنگی است، که به مثابة محک تشخیص سره از ناسره، نگهبان ثغور اخلاقی،
مرزبان حدود الهی، و پاسدار عقاید و ایده های ناب عمل می کرد. از جملة این آثار و
موضوعات آن عبارت است از:
1 در تبیین عقاید: توحید، عدل الهی، نبوت، خاتمیت، ختم نبوت، پیامبر امّی، امامت و
رهبری، ولائها و ولایتها، امدادهای غیبی، مقدمه ای بر جهان بینی، انسان کامل، انسان
و سرنوشت، فطرت، نقدی بر مارکسیسم، علل گرایش به مادیگری، و... را نگاشت.
2 در مباحث قرآنی: آشنایی با قرآن، تفسیر سوره های حمد، امام، زخرف، دخان، جاثیه،
فتح، قمر، رحمان، واقعه، حدید، حشر، ممتحنه، صف، جمعه، طلاق، تحریم، ملک، قلم و...
را نوشت.
3 در مباحث فقهی: مسأله ربا، بیمه و بانکداری را تدوین نمود.
4 در بخش فلسفه: شرح اصول فلسفه و روش رئالیسم، حرکت و زمان در فلسفه، شرح الهیات
شفاء، شرح منظومه، فلسفة تاریخ، فلسفة اخلاق، مقالات فلسفی و... را به رشتة تحریر
درآورد.
5 در قسمت تاریخ: بررسی نهضت های صد سالة اخیر، خدمات متقابل اسلام و ایران، دافعه
و جاذبة علی، حماسة حسینی، و... را عرضه نمود.
6 در باب سیره: سیری در سیرة نبوی، سیری در نهج البلاغه، سیری در سیرة ائمه، قیام
و انقلاب مهدی، داستان راستان و... را ارائه کرد.
7 در حوزة علوم اسلامی: دورة علوم اسلامی شامل: اصول فقه، فقه، منطق، فلسفه، عرفان
و حکمت را نگاشت.
8 در موضوعات گوناگون دیگر: مسألة حجاب، نظام حقوقی زن، اسلام و مقتضیات زمان،
اخلاق جنسی و جهان غرب، تماشاگه راز، ده گفتار، بیست گفتار و... را نوشت.
از آنجا که تأثیر این آثار گرانقدر، مانعی عمده در رسیدن دشمن و بدخواهان به اهداف
شومشان می باشد، لذا نهایت سعی و توان خود را بر این مسأله متمرکز نموده، تا
همانگونه که شخص مرتضی مطهری را ترور کردند، شخصیت علمی وی را نیز با تبلیغات مسموم
خود ترور کرده، و آثار ارزشمندش را مخدوش نمایند، و در نهایت رهنمون ها، و نظریات
مرتضویش را بی ارزش جلوه دهند. لذا بسیار بجا است که این شاگرد راستین مکتب اسلام و
آثار نفیسش را از صورت فردی و شخصی خارج نموده، و به مثابة یک خط و جریان فکری
ممتاز مطرح گردد، تا معیاری باشد برای تشخیص صراط مستقیم اسلام و انقلاب اسلامی، از
جریان های اسلام نما و انقلابی نما، و وسیلة مطمئنی باشد در جهت خنثی ساختن تشبثات
منافقانه، و دسیسه های خائنانه دشمنان که قصد آن دارند، تا با القاء مطالب التقاطی،
نسل جوان ما را از اسلام ناب محمدی منحرف کرده و به سمت عقاید و اخلاق وارداتی و
انحرافی سوق دهند. و این است رمز تأکید امام دوراندیش و واقع نگر، نسبت به آثار
انسان ساز و سودمند این شهید مطهر، که فرمود:
«اکنون شنیده می شود که مخالفین اسلام و گروه های ضدانقلاب درصدد هستند که با
تبلیغات اسلام شکن خود، دست جوانان عزیز دانشگاهی را از استفاده از کتب این استاد
فقید کوتاه کنند، من به دانشجویان و طبقة روشنفکران متعهد توصیه می کنم که کتاب های
این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه های غیراسلامی فراموش شود».18
بخش سوم: شهادت شهید مطهری
31. ترور حساب شده
به طور مسلم از میان بردن شخصیت هایی که مانع انحراف و کجروی افراد و گروه ها
هستند، و افشاگر توطئه ها می باشند، نمی تواند بدون برنامه قبلی و نقشة از پیش
طراحی شده باشد. مطهری که با همة انحرافات و کجروی ها، الحاد و التقاط، بدعت ها،
غرب زدگی و شرق زدگی و چپ گرایی مقابله می کرد، و در تمامی صحنه های مبارزاتی
عقیدتی و دینی حضور فعال داشت، و در یک جمله درد دین داشت، در اوج تلاش خود به ستیغ
قلة زدودن کفر و الحاد و التقاط رسیده بود، و در مصاف با دشمن زبون و بی منطق که
قدرت رویارویی با وی را نداشت، به شهادت رسید.
دشمن که با نامی فریبنده و در قالب گروهکی به ظاهر مؤمن، ولی در پشت پردة نفاق قرار
داشت، و همچون خفاش گریزان از امام نمی توانست اشعة تابناک خورشید را برتابد، مکرر
آن اندیشه مند فرزانه و دانشمند بزرگوار را به قتل تهدید کرده، و اعلام نموده بود:
که اگر مطهری بخواهد این روش را ادامه دهد، با شدت عمل روبرو خواهد شد. 19 این جا
است که امام با تیزبینی خاص خود، فرمودند:
«یک جریانی از اول نهضت و از اول انقلاب در مقابل انقلاب در کار بود، مسئلة اتفاقی
نبود که افراد مؤثر را، افرادی که برای ملت سرمایه بودند یکی بعد از دیگری یا شهید
کردند یا خواستند شهید کنند، و خداوند حفظ کرد، اینطور نبود که من باب اتفاق یک کسی
مرحوم مطهری را ترور کند».20
و در جای دیگر فرمودند:
«به حوزه های اسلامی و علمی خسارت های جبران ناپذیر نیز به دست منافقین ضد انقلاب
واقع شد، همچون ترور خائنانة مرحوم دانشمند و اسلام شناس عظیم الشأن، حجت الاسلام
آقای حاج شیخ مرتضی مطهری رحمة الله علیه . اینجانب نمی توانم در این حال
احساسات و عواطف خود را نسبت به این شخصیت عزیز ابراز کنم، آنچه باید عرض کنم
دربارة او آن است که او خدمت های ارزشمندی به اسلام و علم نمود».21
3 2. آثار شهادت شهید مطهری
انقلاب اسلامی، که خود نشأت گرفته از اسلام ناب محمدی و شاخه ای از آن شجرة طیبه
می باشد، جریانی است که برای استمرار و بقای حیات خود نیازمند مایة حیاتبخش ویژه ای
است، و این نیست مگر خون زلال و صاف شهیدان که از نای وجود و قلوب بندگان مخلص خدا
سرچشمه گرفته، و در جویبار حوادث جاری، و به پای درخت انقلاب می ریزد. زمانی این
نهال می توانست با خون مردم عادی آبیاری شود، اما هرچه تنومندتر و برومندتر
می گردد، خون مردان برومند و بزرگتری را طلب می کند، که می بایست به پای درخت اسلام
و انقلاب فدا شوند. شهید مطهری یکی از این راد مردان، بلکه از پیشگامان و
پیشقراولان این صحنه بود، که با مرکب خون و با دستان قلم شده بر صحیفه انقلاب، حق و
حقیقت را نگاشت، و به دیگر سخن، مانند شمع سوخت، و
پیرامون خود را روشن و انقلاب را تأیید کرد. بدین جهت است که امام فرمود:
«با ترور شخصیت های بزرگ ما، شخصهای بزرگ ما اسلام ما تأیید می شود، نهضت ما زنده
شد، تمام اقشار ایران باز زندگی از سر گرفت، اگر یک سستی، ضعفی پیدا کرده بود، زنده
شد. اگر نبود شهادت این مرد بزرگ، و اگر مرده بود این مرد بزرگ در بستر خودش، این
تأیید نمی شد، این موج برنمی خاست».22
مطهری و پیش بینی شهادتش
شهید مطهری، خود از شهادت در راه خدا استقبال می کرد، و آرزوی آن را می نمود، وی در
این باره گفته بود: هر وقت خدا بخواهد ما را می برد، حالا اگر از طریق شهادت باشد
خیلی بهتر است. و حتی پیش بینی شهادت نیز نموده و گفته بود: من می دانم پس از قرنی
نوبت من است. 23
ایشان به وسیلة خوابی که سه شب قبل از شهادت دیده بود، می دانست که حادثة مهمی رخ
خواهد داد. همسر ایشان می گوید: آخرین شب جمعه بود، با یک حالتی با شوق از خواب
بلند شد، از ایشان پرسیدم: چه شده؟ گفتند: الآن خواب دیدم که من و آقای خمینی در
خانة کعبه مشغول طواف بودیم، که ناگهان متوجه شدم حضرت رسول الله(ص) به سرعت به ما
نزدیک می شوند... حضرت رسول به آقای خمینی نزدیک شد، و با ایشان روبوسی کردند، و
بعد به من نزدیک شد و با من روبوسی کردند. بعد لب هایشان را بر روی لب های من
گذاشتند و دیگر برنداشتند و من از شدت شعف از خواب پریدم، به طوری که داغی لب های
حضرت رسول(ص) را روی لب هایم هنوز حس می کنم... من مطمئن هستم که عنقریب اتفاق مهمی
برای من رخ می دهد. 24
تعبیر این خواب زیبا، که همان رؤیای صادقه است، شهادت ایشان بود که چند روز پس از
آن روی داد، و به این وسیله، این شهید بزرگوار به ملاقات رسول الله و لقای حضرت حق
شتافت.
3 3. کشتة بی گناه
به طور حتم برای بسیاری این سؤال مطرح می شود که این شخصیت های ارزشمند که هدفی جز
خدا ندارند، و تمام هم و غمشان خدمت به اسلام و جامعه اسلامی، و نشر علم و معارف
دینی است، به چه جرمی کشته شدند؟ و به تعبیر قرآن «و إذا الموؤدةُ سئلت بأی ذنب
قتلت».25 و چرا مجامع و سازمان های دفاع از حقوق بشر در مقابل آن مهر سکوت به لب
زدند؟ این سؤالی است که امام بزرگوار راحل نیز مطرح کرده و فرمودند:
«من قریب بیست سال این مرد را می شناسم، یک آدم به آن سالمی، یک آدم به آن ادب، به
آن انسانیت، این را محکوم به قتلش می کنند چرا؟ چه کرد آقای مطهری؟ کی را کشته است؟
چه کرده؟ این انسان فیلسوف، عالم، فقیه، این بشر نیست؟ این بشر را اینطور می کشند،
بدون اینکه یک جرمی داشته باشد».26
همه می دانند که این استوانة علم و تقوی، جز دفاع از حریم اسلام و پیراستن آن از
بدعت ها و التقاط زدگی های شرقی و غربی، جرم دیگری نداشت چرا که شعارش این بود که:
اگر شاه و دولت رسالة امام را از خانه ها جمع می کنند، کمونیست ها اگر روی کار
بیایند، قرآن را از خانه ها جمع آوری می کنند و دیگر هیچ چیز باقی نمی ماند. و نیز
می فرمود: اینها (کمونیست ها، مارکسیست ها و التقاطی ها) اساس اسلام را از بین
می برند. 27
«من به دانشجویان و طبقه روشنفکر متعهد، توصیه می کنم که کتابهای این استاد عزیز
را نگذارند با دسیسه های غیراسلامی فراموش شود»
3 4. سوگواری، تسلیت و تبریک
گرچه شهادت در راه خدا، فیضی عظیم و هدیه ای است الهی، و موجب عزت ابدی، و مدال
افتخار اولیاء، و نشان شرافت و سرفرازی آنان است، و از این جهت نه تنها تأسف و
تسلیتی ندارد که می بایست تبریک گفت، چرا که بندگان مخلص خدا به محضر مقدس ربوبی
شرفیاب شده اند، و به لذت انس و همجواری با انبیاء عظام و اولیاء کرام رسیده اند.
اما از سوی دیگر به خاطر فقدان این افراد ارزشمند که رفتنشان موجب ثلمة
جبران ناپذیر در اسلام و جامعه اسلامی می شود، می بایست متأسف بود، و به جامعة
اسلامی تسلیت گفت. لذاست که امام، آن روح بلند الهی با همة قوت قلب در چنین
ضایعه ای به سوگ نشست، و برای اولین بار در فقدان مردی از تبار علم و فضیلت اعلام
عزای عمومی نمود، و فرمود:
«اینجانب روز پنجشنبه سیزده اردیبهشت 58 را برای بزرگداشت شخصیتی فداکار و مجاهد در
راه اسلام و ملت، عزای عمومی اعلام می کنم و خودم در مدرسه فیضیه روز پنجشنبه و
جمعه به سوگ می نشینم».28
و در جای دیگر گفتند:
«اینجانب به اسلام و اولیای عظیم الشأن آن و به ملت اسلام و خصوص ملت مبارز ایران،
ضایعه أسف انگیز شهید بزرگوار و متفکر و فیلسوف و فقیه عالی مقام مرحوم آقای حاج
شیخ مرتضی مطهری قدس سره را تسلیت و تبریک عرض می کنم، تسلیت در شهادت شخصیتی
که عمر شریف و ارزندة خود را در راه اهداف مقدس اسلام صرف کرد، و با کجروی ها و
انحرافات مبارزة سرسختانه کرد. تسلیت در شهادت مردی که در اسلام شناسی و فنون
مختلفة اسلام و قرآن کریم کم نظیر بود... و تبریک در داشتن این شخصیت های فداکار
که... با شعاع فروزان خود، مردگان را حیات می بخشند و به ظلمت ها امام می افشانند،
به اسلام بزرگ، مربی انسانها و به امت اسلامی تبریک می گویم».29
سخن پایانی
در پایان به این نکته اشارت می شود که امید است، آنان که در مسیر تحصیل علم و دانش
گام برمی دارند، و جویای عقاید صحیح و حقّه و پیراسته از خرافه هستند، به ویژه طلاب
و دانشجویان از آثار علمی این شخصیت والا مقام بهره گیرند تا از دام های گسترده نو
و کهنة الحاد و التقاط رهایی یابند. چرا که وی ستاره ای درخشان از آسمان عرفان و
حکمت، کلام و فقاهت و دین و سیاست بود، فرزانه ای است که نوشته هایش فکر را بارور،
و سخنرانی هایش دل را بیدار، و خطابه های فصیح و بلیغش ذهن را هوشیار می کند، عارفی
است روشن ضمیر که اشاره اش انسان را خداخواه، و ناصحی است که نصایحش قلب ها را آگاه
می سازد. عبد صالحی است که آثار صالحه اش انسان را با معارف خالص اسلامی و اسلام
ناب آشنا می کند.
مشعلی که در مکتب امام صادق(ع) روشن شود، هرگز به خاموشی نمی گراید، و کوشش و تلاش
انسانی که در پاسداری از قرآن، سلاح علم و ایمان را در دست، و ردای شهادت را بر تن
داشته باشد، هیچ وقت از یاد نمی رود، و سلاحش کهنه و فرسوده نمی شود.
پی نوشتها:
1. سوره ممتحنه/4.
2. سوره احزاب/ 21.
3. سوره ممتحنه/ 6.
4. صحیفة امام، ج 14، ص 168 و 169.
5. صحیفة امام، ج 16، ص 242.
6. صحیفة امام، ج 7، ص 178.
7. سوره ابراهیم/ 24 و 25.
8. صحیفة امام، ج 14، ص 325.
9. صحیفة امام، ج 12، ص 187.
10. مطهری، مرتضی، نهضت های صد ساله اخیر، ص 87. و سرگذشت های ویژه از زندگی استاد
شهید مرتضی مطهری، ج 1، ص 19.
11. رک: بحارالانوار، ج 2، ص 92 و 93. البته تعابیر روایات مختلف است: برخی از
روایات تعبر به: «تحریف الغالین و انتهال المبطلی» دارد. و تعبیر برخی دیگر تعبیر
به «تأویل المبطلین و تحریف الغالین» نموده است.
12. صحیفة امام، ج 7، ص 178.
13. همان.
14. صحیفة امام، ج 14، ص 325.
15. صحیفة امام، ج 16، ص 242.
16. صحیفة امام، ج 2، ص 16.
17. سرگذشت های ویژه، ج 2، ص 115.
18. صحیفة امام، ج 12، ص 187 188.
19. سرگذشت های ویژه، ج 1، ص 139.
20. صحیفة امام، ج 15، ص 23.
21. صحیفة امام، ج 12، ص 187.
22. صحیفة امام، ج 7، ص 183.
23. سرگذشتهای ویژه، ج 2، ص 145.
24. سرگذشت های ویژه، ج 2، ص 115.
25. تکویر/ 8 و 9.
26. صحیفة امام، ج 7، ص 312.
27. سرگذشت های ویژه، ج 2، ص 94.
28. صحیفة امام، ج 7، ص 179.
29. صحیفة امام، ج 7، ص 178.