1. اولین مسئله ای كه در اینجا هست این است كه ببینیم قرآن از
جنبه ی جهان بینی با چه نظری به زن نگاه كرده است. به عبارت دیگر،
قرآن در حقوق وتكالیف تفاوتهایی میان زن و مرد قرار داده (عدم
تشابه) . ریشه ی این تفاوت چیست؟ قبل از آنكه احكام و مقررات
اسلام را درباره ی زن از نظر ازدواج و ضرورت آن، انفاق بر زن،
حكومت بر زن، مهر، طلاق، عده، ارث، حجاب، شهادت، . . . مورد
بررسی قرار دهیم باید ببینیم در آنچه مربوط به خلقت و تكوین زن
جلد پنجم . ج5، ص: 254
است، چه نحو قضاوت كرده است.
آیات مربوط به این قسمت:
الف. یا ایها الناس اتقوا ربكم الذی خلقكم من نفس واحدة و خلق
منها زوجها. (نساء، 1)
ب. هو الذی خلقكم من نفس واحدة و جعل منها زوجها لیسكن
الیها فلما تغشیها حملت حملاً خفیفاً فمرت به فلما اثقلت دعوا اللّه
ربهما لئن اتیتنا صالحاً لنكونن من الشاكرین. فلما اتیهما صالحاً
جعلا له شركاء. . . (اعراف، 189 و 190)
ج. خلقكم من نفس واحدة ثم جعل منها زوجها و انزل لكم من
الانعام ثمانیة ازواج. . . (زمر، 6)
2. مسئله ی دوم این است كه آیا خلقت زن را مایه ی شر و فسادی، و
زن را چیزی نظیر شیطان دانسته است كه از او فقط شر و گناه
برمی خیزد یا نه؟
قرآن در داستان آدم و همسرش هر دو را مستقیماً مسئول
دانسته است و گفته است:
فوسوس لهما الشیطان. . . و قاسمهما انی لكما لمن الناصحین.
فدلّیهما بغرور فلما ذاقا الشجرة. . .
قرآن نمی گوید شیطان حوا را و حوا آدم را فریفت.
قرآن رابطه ی جنسی را ذاتاً پلید نمی داند، عزوبت و تجرد را
مقدس نمی شمارد بلكه علاقه ی زناشویی را یكی از نشانه های حكمت
و رحمت الهی می داند:
جلد پنجم . ج5، ص: 255
و من ایاته ان خلق لكم من انفسكم ازواجاً لتسكنوا الیها و
جعل بینكم مودة و رحمة.
قرآن نمی گوید زن مایه ی بدبختی مرد است، بلكه می گوید مایه ی
خوشبختی اوست. می گوید:
و. . . لتسكنوا الیها، هن لباس لكم و انتم
لباس لهن.
3. قرآن درباره ی استعداد معنوی زن چه می گوید؟ قرآن از طرفی
برای زنان وحی و مكالمه با فرشتگان قائل است و از طرف دیگر
صریحاً می گوید زنان و مردان متساویاً استحقاق بهشت دارند و
خداوند عمل هیچ عمل كننده ای را خواه مرد و خواه زن ضایع
نمی كند.