1. از نظر قرآن، زن به خاطر مرد آفریده نشده است و سرشت زن و مرد یكی است. (رجوع شود به نمره ی 10 و 27) 2. زن شایسته ی احراز عالیترین مقام معنوی است و می تواند ازاین جهت در ردیف مردان قرار بگیرد، جنسیت مانع نیست. (نمره ی 7) 3. قرآن در برخی مسائل كه مربوط به حیات اجتماع است زن و مرد را مشتركاً دخالت می دهد، آنچنان كه در مورد امر به معروف و نهی از منكر فرموده است: المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض. . . و یا آیه های دیگری كه المسلمون و المسلمات و المؤمنون و المؤمنات دارد.

4. قرآن در خطابات خود تنها مردان را مخاطب قرار نداده است.

5. در داستان آدم و حوا، منطق قرآن با آنچه در تورات و انجیل محرّف آمده است متفاوت است.

6. در قرآن نمی گوید كه حوا از دنده ی چپ آدم آفریده شده است.

7. زنانی كه در قرآن به آنها اشاره شده است. در قبال هر قدیسی یك قدیسه ای اسم برده شده. (نمره ی 2) 8. علاقه ی زن و مرد به یكدیگر از نظر قرآن یكی از آثار حكمت و رحمت خداست. علاقه ی جنسی از نظر قرآن ذاتاً پلید نیست و تجرد مقدس نیست.

9. ترغیب به امر نكاح در قرآن 10. زن و مرد هر دو پوشش یكدیگر و زن مایه ی سكونت قلب مرد است.

11. بهشت از مختصات مردان نیست، انسانیت و نفس ناطقه مختص مرد نیست.

12. قرآن برای مرد درجه ای مافوق زن قائل است، به حكم «و للرجال علیهن درجة» و آیه یالرجال قوامون علی النساء. (نمره ی 13 و 37) 13. قرآن اینكه مشركین برای حق [1]، دختر قائل بودند قسمت ضیزی می خواند واصطفی البنات علی البنینمی گوید.

14. قرآن والدین را باهم برای انسان ذكر می كند: و قضی ربك الاّ تعبدوا الاّ ایاه و بالوالدین احسانا- و وصینا الانسان بوالدیه حسناً، ولی حق مادر را بیشتر می داند: حملته امه وهناً علی وهن. 15. تفاوتی كه در ارث زن و مرد در اسلام هست 16. شهادت زن 17. عطف به نمره ی 3: و لو لا رجال مؤمنون و نساء مؤمنات لم تعلموهم ان تطؤهم. (فتح، 25) ایضاً: فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائكم و نسائنا و نسائكم و انفسنا و انفسكم. (آل عمران، 61) ایضاً: و مالكم لاتقاتلون فی سبیل اللّه و المستضعفین من الرجال و النساء و الولدان. (النساء، 75) 18. نسائكم حرث لكم. (بقره، 223) 19. ایلاء (بقره، 226) 20. ظهار (مجادله، 2) 21. قرآن و مسئله ی عشق (داستان یوسف و زن عزیز مصر) 22. داستان زن عمران (آل عمران، 35) 23. پادشاهی زن در قرآن (سوره ی سبأ- نمل، 23) 24. زوجه ی آدم (بقره، 35- اعراف، 19- طه، 117) 25. و خلق منها زوجها(نساء، 1)و جعل منها زوجها(اعراف، 189)ثم جعل منها زوجها(زمر، 6) 26. قد سمع اللّه قول التی تجادلك فی زوجها و تشتكی الی اللّه. 27. عطف به نمره ی 1:

و اللّه جعل لكم من انفسكم ازواجاً. (نحل، 72) و من ایاته ان خلق لكم من انفسكم ازواجاً لتسكنوا الیها و جعل بینكم. . . (روم، 21) واللّه خلقكم من تراب ثم من نطفة ثم جعلكم ازواجاً. (فاطر، 11) و خلقناكم ازواجاً. (النبأ، 8) 28. یكی از سنن خرافی كه قرآن آن را منع كرد این بود: و قالوا ما فی بطون هذه الانعام خالصة لذكورنا و محرم علی ازواجنا و ان یكن میتة فهم فیه شركاء سیجزیهم وصفهم انه حكیم علیم. (انعام، 139)29. یكی دیگر قتل دختران است كه در یك آیه این عمل را سفاهت می خواند: قد خسرالذین قتلوا اولادهم سفهاً بغیر علم. (انعام، 140) 30. زن و بهشت: هم و ازواجهم فی ظلال علی الارائك متكؤن. (یس، 56) و من صلح من ابائهم و ازواجهم. (رعد، 23) و من صلح من ابائهم و ازواجهم و ذریاتهم. (غافر، 8) انی لا اضیع عمل عامل منكم من ذكر او انثی بعضكم من بعض. (آل عمران، 195) و من یعمل من الصالحات من ذكر او انثی. (نساء، 124) و من عمل صالحاً من ذكر او انثی. (غافر، 40) 31. عطف به نمره ی 3: وعد اللّه المؤمنین و المؤمنات جنات. (توبه، 72) لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون و المؤمنات بانفسهم خیراً. (نور، 12) لایسخر قوم من قوم عسی ان یكونوا خیراً منهم و لا نساء من نساء. (حجرات، 11) 32. بیعت زنان در قرآن: اذا جائك المؤمنات یبایعنك. (ممتحنه، 12) 33. عطف به نمره ی 3: و الذین یؤذون المؤمنین و المؤمنات. (احزاب، 58) و استغفر لذنبك و للمؤمنین و المؤمنات. (محمد، 19) 34. فان علمتموهن مؤمنات فلاترجعوهن الی الكفار. (ممتحنه، 10) 35. عطف به نمره ی 3: بعضكم من بعض. (نساء، 25 و آل عمران، 195) 36. ایضاً عطف به نمره ی 3: قرآن فرزند را مولود زن و مرد مشتركاً می داند و نمی گوید: و انما امهات الناس اوعیة. . . (این شعر منسوب به مأمون است) . اسلام نمی گوید: بنونا بنو ابنائنا و بناتنا بنوهن. . .

اسلام [می گوید: ] انا خلقناكم من ذكر و انثی و جعلناكم شعوباً وقبائل. . . اسلام می گوید: بعضكم من بعض. 37. عطف به نمره ی 12: قرآن- آنچنان كه در ورقه های زن در اسلام از المیزان نقل كردیم- تفاوت زن و مرد را به رسمیت می شناسد و می گوید نباید آن را ندیده گرفت: ولا تتمنوا ما فضل اللّه به بعضكم علی بعض. . . للرجال نصیب مما ترك الوالدان. . . 38. تعدد ازواج 39. مهر و انفاق 40. طلاق 41. حكم زنا 42. حجاب 43. ورود به خانه ی غیر باید با اجازه ی او باشد.

44. عده ی وفات 45. عده ی طلاق 46. توصیه های اكید راجع به رعایت حال زن 47. ارضاع اولاد 48. نشوز زن و نشوز مرد 49. حیای زن: تمشی علی استحیاء. 50. زنان پیغمبر و خطابات مختص به آنها 51. مادر در قرآن 52. سوره ای به نام النساء و سوره ای به نام مریم نه والدة عیسی 53. المیزان، جلد 4، صفحه ی 94، ذیل آیه یفاستجاب لهم ربهم انی لااضیع عمل عامل منكم من ذكر او انثی بعضكم من بعض فالذین هاجروا و اخرجوا من دیارهم. . . اولاً بحث فلسفی دارد راجع به اینكه آثار نوعی انسان بر زن مترتب است و ثانیاً از تورات چیزی برخلاف آن نقل می كند و ثالثاً از طریق سنی نقل می كند كه این آیه درباره ی مهاجرت زنان وارد شده و از طریق شیعی هم نقل می كند كه درباره ی علی و فواطم وارد شده است.

54. حرمت نكاح محارم و نكاح كسانی كه رابطه ی رضاعی دارند55. بقره، آیه ی 221:

ولاتنكحوا المشركات حتی یؤمن و لامة مؤمنة خیر من مشركة و لو اعجبتكم و لا تنكحوا المشركین حتی یؤمنوا و لعبد مؤمن خیر من مشرك ولو اعجبكم.

نساء، 127:

و یستفتونك فی النساء قل اللّه یفتیكم فیهن و ما یتلی علیكم فی الكتاب فی یتامی النساء اللاتی لاتؤتونهن ما كتب لهن و ترغبون ان تنكحوهن و المستضعفین من الولدان.

انعام، 139:

و قالوا ما فی بطون هذه الانعام خالصة لذكورنا و محرم علی ازواجنا و ان یكن میتة فهم فیه شركاء سیجزیهم وصفهم.

توبه، 72:

وعد اللّه المؤمنین و المؤمنات جنات تجری من تحتها الانهار.

نحل، 97:

من عمل صالحاً من ذكر او انثی و هو مؤمن فلنحیینه. . .

انبیاء، 91:

و التی احصنت فرجها فنفخنا فیها من روحنا و جعلناها و ابنهاایة للعالمین. (آیة اللّه) نور، 30 و 31:

قل للمؤمنین یغضوا من ابصارهم. . . و قل للمؤمنات. . .

احزاب، 58:

والذین یؤذون المؤمنین و المؤمنات بغیر ما اكتسبوا فقد احتملوا بهتاناً و اثماً مبیناً.

احقاف، 15:

و وصینا الانسان بوالدیه احساناً. . .

فتح، 5 و 6:

لیدخل المؤمنین و المؤمنات جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و یكفر عنهم سیئاتهم و كان ذلك عند اللّه فوزاً عظیماً. و یعذب المنافقین و المنافقات و المشركین و المشركات. . .

فتح، 25:

هم الذین كفروا و صدوكم عن المسجد الحرام و الهدی معكوفاً ان یبلغ محله و لولا رجال مؤمنون و نساء مؤمنات لم تعلموهم ان تطؤهم فتصیبكم منهم معرة بغیر علم لیدخل اللّه فی رحمته من یشاء لو تزیلوا لعذبنا الذین كفروا منهم عذاباً الیماًحجرات، 11:

یا ایها الذین امنوا لا یسخر قوم من قوم عسی ان یكونوا خیراً منهم ولا نساء من نساء عسی ان یكن خیراً منهن و لا تلمزوا انفسكم و لاتنابزوا بالالقاب.

نساء، 75:

و مالكم لاتقاتلون فی سبیل اللّه و المستضعفین من الرجال و النساء و الولدان.

آل عمران، 61:

فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائكم و نسائنا و نسائكم و انفسنا و انفسكم.

توبه، 71:

و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف. . .

توبه، 67:

المنافقون و المنافقات بعضهم من بعض. . .

56. به این نكته باید توجه داشت كه هرچند ما قائل به تساوی مطلق میان حقوق و وظایف نیستیم ولی قرآن كریم در بسیاری از امور میان زن و مرد تساوی قائل شده است، مثل اینكه در آیه ی 230 از سوره ی بقره می فرماید: ان یتراجعاو در آیه ی 232: اذا تراضوا بینهمبالمعروفو بالاتر در آیه ی 228 سوره ی بقره: و لهن مثل الذی علیهن بالمعروفو در آیه ی 233: فان ارادا فصالاً عن تراض منهما و تشاور فلا جناح علیهما. و در آیه ی شقاق: و ان خفتم شقاق بینهما فابعثوا حكماً من اهله و حكماً من اهلها ان یریدا اصلاحاً یوفق اللّه بینهما. (رجوع شود به اخبار مربوط به این آیه، ورقه های زن- نشوز، شقاق، قسمة)

---