رجوع شود به سخنرانی رادیویی ماشین شده تحت عنوان بالا و
به جزوه ی تدریسی كلاسهای مضاعف دوم معقول در سال 40- 41 و
سخنرانیهای ماشین نشده ی شب 18 و 19 محرم 78 تحت عنوان «آیا
عوامل سعادت مادی است یا روحی؟ » . خلاصه ی عناوین این
سخنرانی:
1. آیا عوامل سعادت مادی است یا روحی؟ دو نظریه در این
باب
2. كلبیون در نظریه ی روحی افراط كردند، مبنا را بر قطع هرگونه
احتیاج، و احتیاج را منشأ بدبختی شمردند. آنها گدامنش و ژولیده
حركت می كردند، به مردم بی اعتنایی می كردند و زخم زبان می زدند و
این را آزادمنشی و صراحت می دانستند، به درد و مرض افتخار
می كردند، فقر و درد و روح اجتماعی نداشتن را مایه ی مباهات
می دانستند
جلد پنجم . ج5، ص: 436
3. منطق قرآن منطق وسط و معتدل است. منطق وسط را نباید
مانند بعضی ها به منطق جمع بین دنیا و آخرت تعبیر كرد، زیرا این
خلاف اصطلاح قرآن است. همین قدر می توانیم بگوییم قرآن در عین
اهمیت دادن به معنویات، شعار فقر و درد و ذلت و روح اجتماعی
نداشتن و امثال اینها ندارد.
4. خلاصه ی سخنرانی شب 19 محرم 78:
تفسیری كه اهل عصر از فلسفه ی حافظ و خیام و امثالهم مبنی بر
غنیمت شمردن دم و اغتنام وقت و استفاده از لذات محسوس
می كنند، اشعاری از حافظ و اشعاری از مثنوی.