در شماره ی 169 مجله ی یغما (مرداد 1341) مقاله تحت عنوان «دموكراسی در یونان» به قلم مهندس ناصح ناطق درج شده. در آن مقاله نوشته است:

. . . دموكراسی كه امروز در همه ی كشورهای جهان مظهر كامل حكومت مردم بر مردم تلقی شده و هركس از راهی كه خودش صحیح می داند به سوی آن می رود، اختراعی یونانی است.

حیثیت و آبرو و پرستیژ این كلمه به قدری زیاد است كه دموكراسی نقابی شده كه حتی حكومتهایی كه قیافه ی خود را نحس و خوفناك می دانند، برای احراز قبول عامه آن را به صورت خود می زنند. . . فن سیاست به قدری یونانی است كه ما پس از دو هزار و پانصد سال هنوز هم كه هنوز است كلمه ی یونانی «پولیتیك» كه همان سیاست مدن باشد و یادگار همان دوره است به كار می بریم، زیرا كلمه ی «پولیتیك» از كلمه ی «پولیس» یونانی كه به معنی مدینه و شهرستان است مشتق شده. . . بدیهی است در كشورهای دیگر فن سیاست یعنی اداره ی كشورها وجود داشت ولی موضوع سیاست منحصراً سلطه ی دولتها بر افراد و پایه ی آن زور و یا خرافات بود، و این یونانیان بودند كه برای اولین بار در تاریخ بشریت فلسفه را با سیاست توأم ساخته اند و ملكات اخلاقی و حسن تشخیص حق را در فن جهانداری مداخله داده اند [1] یونانیان نه تنها سیاست را تابع قوانین نموده اند، بلكه سیاست را ضروری ترین و مفیدترین و عالیترین فرم فعالیت افراد بشر قرار دادند [2] یونانیان برای اولین بار در تاریخ بشر به این نكته ی مهم پی برده اند كه منظور اصلی از تشكیل جامعه های بشری این است كه محیط مساعدی برای زندگانی افراد بشر فراهم آید، نه اینكه جماعت و گروههای مردم وسیله ی ارضای خواهشها و تسكین تمایلات و هوسرانیهای جباران و ستمكاران قرار گیرند.

یونانیان برای تأمین این منظور موازنه ای را بین آزادی و نظم و ترتیب [3]لازم شمردند و به ایجاد این موازنه هم بالاخره موفق شدند.

حقیقتاً از شگفتیهای روزگار یكی این است كه در دنیای آن روز كه سلاطین مشرق زمین و فراعنه ی مصر زندگانی افراد را به هیچ می شمردند و برای جاودانی ساختن نام یك نفر پادشاه خودخواه به اسم كئوپس ( Cheops ) در مدت سی سال چندین هزار نفر را به كار اجباری وا می داشتند و اهرام بدتركیب مصر را به وجود می آوردند، و یا پادشاهان سفاك و خونخوار كلده و بابِل كشتار دسته جمعی مردمان كشورهای مغلوب را امری رایج و مجاز محسوب می كردند و در كشورهای دیگر زندگی مردم و حتی نزدیكان پادشاهان و درباریان در معرض هوسهای آنی و زودگذر ارباب قدرت بود، در یونان قدیم زندگانی هر فرد بشری ارزش پیدا كرد [4]به قسمی كه هیچ یونانی وابسته به یك شهر را كه از حقوق شهری گری برخوردار می شد هیچ كس نمی توانست مورد تجاوز قرار دهد.

واحدهای سیاسی در یونان قدیم برخلاف امروز كه كشور و همه ی افراد یك كشور است، سیته و یا پولیس بود.

منظور از پولیس، یك شهر بزرگ با آبادیهای پیرامون آن بود مانند آتن و دلف و اسپارت. هركدام از این شهرها مركز حكومتی بود به دست مردم و برای مردم، منتها دو شهر آتن و اسپارت هركدام مظهر یك نوع حكومت ملی قرار گرفتند كه در مورد آتن با حكومت دموكراتیك امروز و در مورد اسپارت با حكومت فاشیست كمابیش قابل تطبیق بود [5] وطن پرستی برای این مردم بالاترین فضایل و حتی مظهر و مبنای تمام فضایل دیگر بود [6]. در یونان باستان مصالح عامه با مصالح خصوصی همیشه در یك خط سیر می كرد. اگر در یونان كسی از نظر ملی و كشوری كافر می شد یعنی در اقدام به وظایف ملی قصور می ورزید، نه تنها در وطن خود حق زندگی نداشت بلكه تمام علایق شخصی و خانوادگی و تجارتی او از هم گسسته می شد و حتی علایق پدری و فرزندی و مالكیت و غیره هم برای او از بین می رفت [7] رجوع شود به ورقه ی اجتماع انسانی و ورقه های انسان مدنیّ بالطبع است.

رجوع شود به ورقه های امامت ائمه ی اطهار علیهم السلام راجع به اینكه نسبت سیاست با مواریث معنوی اسلام، نسبت پوست است به مغزفهرست آیات قرآن كریم متن آیه نام سوره شماره آیه صفحه اللّه یستهزئ بهم. . . بقره 15 274 و بشّر الّذین آمنوا. . . بقره 25 122 هو الّذی خلق لكم. . . بقره 29 411 و قلنا یا آدم اسكن. . . بقره 35 261 و اقیموا الصّلوة. . . بقره 43 452 فاذكرونی اذكركم. . . بقره 152 108 یا ایّها الّذین آمنوا. . . بقره 172 407 یا. . . الانثی بالانثی. . . بقره 178 284 احلّ. . . هنّ لباسٌ لكم. . . بقره 187 81، 255، 259 یسئلونك عن الاهلّة. . . بقره 189 419 فی. . . و یسئلونك عن. . . بقره 220 419 و لا تنكحوا المشركات. . . بقره 221 80، 264 و یسئلونك عن المحیض. . . بقره 222 80، 167، 259، 419 نساؤكم حرثٌ لكم. . . بقره 223 80، 238، 243، 261 للّذین یؤلون من. . . بقره 226 261 و. . . و لهنّ مثل الّذی. . . بقره 228 89، 256، 260، 267 الطّلاق مرّتان فامساكٌ. . . بقره 229 333، 360- 362، 364 فان. . . ان یتراجعا ان. . . بقره 230 266 و. . . و لا تمسكوهن. . . بقره 231 362و. . . اذا تراضوا بینهم. . . بقره 232 266، 267 و. . . فان ارادا فصالاً. . . بقره 233 267 و. . . فلاجناح علیكم. . . بقره 234 89 لاجناح علیكم ان. . . بقره 236 237 و. . . و قد فرضتم لهنّ. . . بقره 237 238 اللّه ولیّ الّذین آمنوا. . . بقره 257 435 یا ایّها الّذین آمنوا. . . بقره 282 297- 299، 302 لا یكلّف اللّه نفساً. . . بقره 286 91 هو الّذی یصوّركم فی. . . آل عمران 6 41 زیّن للنّاس حبّ الشّهوات. . . آل عمران 14 75، 133 اذ قالت امرأت عمران. . . آل عمران 35 261 هنا. . . ربّ هب لی من. . . آل عمران 38 44، 428، 433 فمن. . . فقل تعالوا ندع. . . آل عمران 61 261، 266 فاستجاب لهم ربّهم. . . آل عمران 195 81، 87، 90، 262، 263 یا ایّها النّاس اتّقوا. . . نساء 1 254، 261 و ان خفتم الاّ تقسطوا. . . نساء 3 124- 126، 129، 131، 209، 307، 311، 328 و اتوا النّساء صدقاتهنّ. . . نساء 4 111، 225، 230، 238 و لا تؤتوا السّفهاء. . . نساء 5 418 للرّجال نصیبٌ ممّا. . . نساء 7 263 یا. . . لا یحلّ لكم ان. . . نساء 19 222، 238، 368 و ان اردتم استبدال. . . نساء 20 231، 361 و كیف تأخذونه و قد. . . نساء 21 231، 361 و. . . فما استمتعتم. . . نساء 24 214، 239 و. . . بعضكم من بعض. . . نساء 25 239، 262 و لا تتمنّوا ما فضّل. . . نساء 32 88، 263 الرّجال قوّامون علی. . . نساء 34 47، 135، 142، 143، 150، 153، 158، 180، 260، 289، 290 و ان خفتم شقاق. . . نساء 35 152، 158، 160، 163، 267، 315 و ما لكم لا تقاتلون. . . نساء 75 261، 266، 400 انّ. . . الم تكن ارض. . . نساء 97 455 لا خیر فی كثیرٍ من. . . نساء 114 418 و من یعمل من الصّالحات. . . نساء 124 262و یستفتونك فی النّساء. . . نساء 127 125، 264، 419 و ان امرأةٌ خافت. . . نساء 128 143، 155 و لن تستطیعوا ان. . . نساء 129 308 لا یحبّ اللّه الجهر. . . نساء 148 277 و. . . انّما یتقبّل اللّه من. . . مائده 27 460 یا ایّها الّذین آمنوا. . . مائده 87 408 یا. . . لاتسئلوا عن. . . مائده 101 418، 419 یا. . . اثنان ذوا عدل. . . مائده 106 303 و لاتسبّوا الّذین. . . انعام 108 423 و قالوا ما فی بطون. . . انعام 139 261، 264 قد خسر الّذین قتلوا. . . انعام 140 262 و. . . و جعلنا لكم. . . اعراف 10 407 و لقد خلقناكم ثمّ. . . اعراف 11 41 و یا آدم اسكن انت. . . اعراف 19 261 فوسوس لهما الشّیطان. . . اعراف 20 254 و قاسمهما انّی. . . اعراف 21 254 فدلّیهما بغرورٍ فلمّا. . . اعراف 22 254 قل. . . كما بدأكم. . . اعراف 29 434 فریقاً هدی و فریقاً. . . اعراف 30 434 قل من حرّم زینة. . . اعراف 32 382، 389، 407، 411 هو الّذی خلقكم من. . . اعراف 189 82، 254، 261 فلمّا اتیهما صالحاً. . . اعراف 190 254 یسئلونك عن الانفال. . . انفال 1 419 المنافقون و المنافقات. . . توبه 67 266 و المؤمنون و المؤمنات. . . توبه 71 260، 266، 277 وعد اللّه المؤمنین. . . توبه 72 262، 264 و علی الثّلاثة الّذین. . . توبه 118 471 و اذا مسّ الانسان. . . یونس 12 436 فان. . . ان اجری الاّ. . . یونس 72 214 فان كنت فی شكٍ ّ ممّا. . . یونس 94 419 الاّ. . . و لذلك خلقهم. . . هود 119 65 و ما ابرّئ نفسی انّ. . . یوسف 53 281 قالوا أ انّك لانت. . . یوسف 90 281جنّات. . . و من صلح. . . رعد 23 262 ربّنا انّی اسكنت. . . ابراهیم 37 108، 428 و القی فی الارض. . . نحل 15 436 و. . . فاسئلوا اهل. . . نحل 43 419 و اذا بشّر احدهم. . . نحل 58 87، 97 و اللّه جعل لكم من. . . نحل 72 261 انّ اللّه یأمر بالعدل. . . نحل 90 103، 145 من عمل صالحاً من. . . نحل 97 90، 264 و اذا اردنا ان نهلك. . . اسراء 16 436 و قضی ربّك الاّ تعبدوا. . . اسراء 23 260 و لقد كرّمنا بنی. . . اسراء 70 90 و یسئلونك عن الرّوح. . . اسراء 85 419 و. . . انا اكثر منك. . . كهف 34 318 كهیعص. ذكر رحمت. . . مریم 1- 6 45 یا یحیی خذ الكتاب. . . مریم 12 372 انّ الّذین آمنوا. . . مریم 96 108 قل ربّنا الّذی اعطی. . . طه 50 81، 89 فقلنا یا آدم انّ. . . طه 117 261 و. . . ربّ لاتذرنی. . . انبیاء 89 45 و الّتی احصنت فرجها. . . انبیاء 91 264، 265 انّ هذه امّتكم امّةً. . . انبیاء 92 372 افلم یسیروا فی. . . حج 46 445، 454، 465 یا ایّها الرّسل كلوا. . . مؤمنون 51 407 فتقطّعوا. . . كلّ حزبٍ. . . مؤمنون 53 65 لو لا اذ سمعتموه. . . نور 12 262 قل للمؤمنین یغضّوا. . . نور 30 265 و قل للمؤمنات یغضضن. . . نور 31 44، 265، 268 و انكحوا الایامی. . . نور 32 284 و. . . و لا تكرهوا فتیاتكم. . . نور 33 175 و اذا قیل لهم اسجدوا. . . فرقان 60 251 و. . . ربّنا هب لنا من. . . فرقان 74 44، 45، 428، 433 الاّ الّذین آمنوا. . . شعراء 227 277 انّی وجدت امرأةً. . . نمل 23 261فسقی. . . ربّ انّی. . . قصص 24 405 فجائته. . . تمشی علی. . . قصص 25 263 قال انّی ارید ان. . . قصص 27 228 و وصّینا الانسان. . . عنكبوت 8 260 و. . . و اتیناه اجره. . . عنكبوت 27 214 و من آیاته ان خلق. . . روم 21 37، 75، 81، 133، 255، 259، 261، 336 فاقم وجهك للدّین. . . روم 30 89 و. . . حملته امّه وهناً. . . لقمان 14 261 یا بنیّ انّها ان تك. . . لقمان 16 437 یا. . . واصبر علی ما. . . لقمان 17 436 ما جعل اللّه لرجلٍ. . . احزاب 4 109 یا. . . فتعالین امّتعكنّ. . . احزاب 28 151 و قرن فی بیوتكنّ. . . احزاب 33 44، 290 انّ المسلمین و المسلمات. . . احزاب 35 260 یا. . . ثمّ طلّقتموهنّ. . . احزاب 49 246 ترجی من تشاء منهنّ. . . احزاب 51 311 لا یحلّ لك النّساء. . . احزاب 52 168 و الّذین یؤذون المؤمنین. . . احزاب 58 262، 265 یا ایّها النّبیّ قل. . . احزاب 59 276 انّا عرضنا الامانة. . . احزاب 72 271 و اللّه خلقكم من. . . فاطر 11 261 و. . . و من كلٍ ّ تأكلون. . . فاطر 12 407 استكباراً. . . و لایحیق. . . فاطر 43 437 و لو یؤاخذ اللّه. . . فاطر 45 437 لا الشّمس ینبغی. . . یس 40 283 هم و ازواجهم فی. . . یس 56 262 اصطفی البنات علی. . . صافات 153 260 خلقكم من نفسٍ واحدةٍ. . . زمر 6 254، 261 قل. . . انّما یوفّی. . . زمر 10 214 الّذین یستمعون القول. . . زمر 18 372 ربّنا. . . و من صلح. . . غافر 8 262 من. . . و من عمل صالحاً. . . غافر 40 262ذلك. . . قل لا اسئلكم. . . شوری 23 214 و وصّینا الانسان. . . احقاف 15 45، 265، 428، 433 فاعلم. . . و استغفر. . . محمّد صلی الله علیه و آله 19 262 لیدخل المؤمنین و. . . فتح 5 265 و یعذّب المنافقین. . . فتح 6 265 هم الّذین كفروا و. . . فتح 25 261، 265 انّما المؤمنون اخوةٌ. . . حجرات 10 43 یا ایّها الّذین آمنوا. . . حجرات 11 262، 266 یا. . . انّا خلقناكم. . . حجرات 13 87، 262، 263 ففرّوا الی اللّه. . . ذاریات 50 438 الرّحمن. رحمن 1 373 علّم القرآن. رحمن 2 373 خلق الانسان. رحمن 3 373 علّمه البیان. رحمن 4 373 مرج البحرین یلتقیان. رحمن 19 407 بینهما برزخٌ لا. . . رحمن 20 407 یخرج منهما اللّؤلؤ. . . رحمن 22 407 لكیلا تأسوا علی. . . حدید 23 409 قد سمع اللّه قول. . . مجادله 1 261 الّذین یظاهرون منكم. . . مجادله 2 261 و. . . و یؤثرون علی. . . حشر 9 381، 390 كمثل الشّیطان اذ. . . حشر 16 247، 250 یا ایّها النّبیّ اذا. . . ممتحنه 12 23، 262، 289 یا. . . كما قال عیسی. . . صف 14 372 فاذا. . . فامسكوهن. . . طلاق 2 360- 362 اسكنوهنّ من حیث. . . طلاق 6 238، 243 لینفق ذو سعةٍ من. . . طلاق 7 238، 243، 364، 437 ذرنی و من خلقت وحیداً. مدثر 11 318 و جعلت له مالاً ممدوداً. مدثر 12 318 و بنین شهوداً. مدثر 13 318 انا هدیناه السّبیل. . . انسان 3 271 و یطعمون الطّعام. . . انسان 8 411 و خلقناكم ازواجاً. نبأ 8 261و اذا المؤودة سئلت. تكویر 8 87، 175 و لساناً و شفتین. بلد 9 16 الهیكم التّكاثر. تكاثر 1 318 حتّی زرتم المقابر. تكاثر 2 318 فهرست احادیث متن حدیث گوینده صفحه نهی رسول اللّه عن. . . - 17 اجیزی ما صنع. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 26 لاتنكح الایم حتی. . . - 27 جهاد المرأة حسن. . . - 30، 44، 143، 202 [حدیث صور شخص تا. . . ] - 31 [مادری كه جنین را. . . ] - 40 ان كان له عظم قد. . . امام صادق علیه السلام 40 الكادّ لعیاله كالمجاهد. . . - 44، 143، 202 تناكحوا تناسلوا. - 44 فو عزّتك یا سیّدی. . . - 49 العلم فی الصّغر. . . - 55 ریاضة الجاهل و رد. . . - 55 . . . ترضعه لك الیهودیه. . . - 56، 57 انظروا من یرضع. . . امام علی علیه السلام 57 لا تسترضعوا الحمقاء. . . امام باقر علیه السلام 57 لا تسترضعوا الحمقاء. . . امام علی علیه السلام 57 لا تسترضعوا الحمقاء. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 57 لا تسترضعوا الحمقاء. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 57، 58 تخیروا للرضاع كما. . . امام علی علیه السلام 58 استرضع لولدك بلبن. . . امام باقر علیه السلام 58 بعثت لاتمّم مكارم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 59 حق الولد علی والده. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 60 تستحب عرامة الغلام. . . عبدصالح علیه السلام 60، 61اكرموا اولادكم و. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 61، 62 سمّوا اولادكم اسماء. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 61 اعدلوا بین اولادكم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 61 الغلام یلعب سبع. . . امام صادق علیه السلام 62 علّموا اولادكم السّباحة. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 62 دع ابنك یلعب سبع. . . امام صادق علیه السلام 62 احمل صبیك حتی. . . امام صادق علیه السلام 62 الولد سید سبع السنین. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 62 اولادنا اكبادنا صغراؤهم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 63 من دخل السوق فاشتری. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 63 لاتؤدبوا اولادكم. . . امام علی علیه السلام 64، 283 فأحبب لغیرك ما. . . - 72 . . . فانّه انعم لحالها و. . . امام علی علیه السلام 77، 236، 242 انّهنّ یغلبن العاقل. . . - 78، 82، 140، 175 و لا تبتذل المرأة. . . - 93، 110 و فی قلوب من والاه. . . - 108 علّة المهر و وجوبه. . . امام رضا علیه السلام 112، 225، 226 انّما صار الصداق. . . امام صادق علیه السلام 112، 113، 226 . . . ابغض الحلال. . . - 113، 128 انّ المرأة ریحانة. . . - 140، 180، 250 انّما المرأة لعبة. . . - 140، 180، 250 كیف تعانق المرأة. . . - 140، 180، 250 ایضرب احدكم المرأة. . . - 140، 180، 250 ما اكرم النّساء الاّ. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 140، 250 كلّكم راع و كلّكم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 141 من ملك استأثر. رسول اكرم صلی الله علیه و آله 147 لا تضربوا اماء اللّه. رسول اكرم صلی الله علیه و آله 154 لقد طاف بآل محمّد. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 154 ایما امرأة خرجت. . . امام صادق علیه السلام 155 ان لنسائكم حقاً و. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 155 . . . هی المرأة تكون عند. . . امام صادق علیه السلام 155، 156 . . . فلیس ذلك بشرط. . . امام باقر علیه السلام 156، 308 . . . لا بأس و اجهد فی. . . امام رضا علیه السلام 156، 309. . . لا و لا بأس به فی. . . امام رضا علیه السلام 156، 309 و من كانت له امرأتان. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 157، 305، 308 انّ النّبیّ كان یقسم. . . امام صادق علیه السلام 157 . . . لیس للحكمین ان. . . امام صادق علیه السلام 157، 158 . . . لیس للمصلحین ان. . . امام باقر علیه السلام 158 ابعثوا حكماً من اهلها. . . امام علی علیه السلام 158، 166 الحكمان یشترطان ان. . . امام صادق علیه السلام 159 . . . اتدریان ما علیكما؟ . . . امام علی علیه السلام 160 . . . لیس للحكمین ان. . . امام صادق علیه السلام 163، 164 . . . تدریان ما علیكما؟ . . . امام علی علیه السلام 163، 164 . . . هل تدریان ما علیكما. . . امام علی علیه السلام 166 جامعوهن فی البیوت. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 167 كان ابی یبعث امی. . . امام كاظم علیه السلام 167، 168 . . . یا عیینة این الاستئذان؟ . . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 168، 169 عیال الرجال اسرائه و. . . - 206 النّكاح رقّ، فاذا. . . - 206 انّ النّساء لایملكن. . . - 206 مسجد المرأة بیتها. . . - 206 . . . انهنّ نواقص العقول. . . - 207 علّموهن المنزل و لا. . . - 210 ما انت و ذاك و قد. . . امام كاظم علیه السلام 212 هی حلال مطلق لمن. . . - 212 اذا تزوج الرجل. . . امام صادق علیه السلام 228 لو ان رجلاً تزوج. . . امام رضا علیه السلام 228 . . . لا، لیس ذلك له. امام رضا علیه السلام 228 . . . حرام، لانه ثمن. . . امام صادق علیه السلام 228 ایما امرأة تصدقت. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 229 ان الامام یقضی عن. . . امام صادق علیه السلام 229 من امهر مهراً ثمّ. . . امام صادق علیه السلام 229 من تزوج المرأة و لا. . . امام صادق علیه السلام 229 لا تحل الهبة الاّ. . . - 230 اتقوا اللّه فی النّساء. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 244 اطعموهنّ ممّا تأكلون. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 245. . . معاذ اللّه ان اجعل. . . امام علی علیه السلام 245 معاشر الناس. . . امام علی علیه السلام 245 . . . متعوهنّ ای حملوهنّ. . . امام باقر علیه السلام 246 من كانت له انثی فلم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 246 . . . ناقصات العقل. . . - 247 . . . ویحك یا انجشة. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 249 ایّاك و المشاورة النساء. . . امام علی علیه السلام 250 شاوروهن ثمّ خالفوهن. . . - 250 خیركم خیركم لاهله. . . - 250 ما انجشة رویداً. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 251 انّ اكرمكم اشدكم. . . - 251 المرأة عقرب حلوة. . . امام علی علیه السلام 252 المرأة شر كلّها. . . امام علی علیه السلام 252 . . . لعن السلتاء من. . . - 268، 269 خیار خصال النّساء. . . امام علی علیه السلام 274، 276 فقد استحییت من. . . - 274 التّكبر مع المتكبّر. . . - 275 [این حالتی است كه. . . ] رسول اكرم صلی الله علیه و آله 275 لایمنع الضیم الذلیل. . . - 277 لایدرك الحق الاّ. . . - 278 المقتول دون اهله. . . - 278 طلب العلم فریضة. . . - 280 لا جلب و لا جنب و. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 287 . . . لایفلح قوم یدبر. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 288 لن یفلح قوم ولّوا. . . - 290 لیس علی النساء اذان. . . - 290 یا جند المرأة و اتباع. . . - 290 كنتم جند المرأة و. . . امام علی علیه السلام 290 و بسطتم یدی فكففتها. . . امام علی علیه السلام 294 لا غیرة فی الحلال. - 296 . . . اذا ضلت احدیهما. . . امام علی علیه السلام 299 . . . فی القتل وحده. ان. . . امام صادق علیه السلام 303 و علة ترك شهادة النّساء. . . امام رضا علیه السلام 303یا معاشر الناس لاتطیعوا. . . - 304 لا تملك المرأة من الامر. . . - 304 اتقوا شرار النساء و. . . - 304 یا علی، لیس علی النساء. . . - 304 و لا تولی القضاء. - 304 و لا تولی المرأة القضاء. . . - 304 لایصلح قوم ولتهم. . . - 304 انظروا الی رجل منكم. . . - 304 اجعلوا بینكم رجلاً قد. . . - 304 من كانت له امرأتان. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 305 اللّهم هذا قسمی فی. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 306، 328 . . . نعم یفضل بعضهن. . . امام صادق علیه السلام 309 . . . انی لا استطیع ان. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 311 . . . امسك اربعاً و فارق. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 313 . . . امسك اربعاً و فارق. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 313 . . . یمسك اربعاً و یطلق. . . امام صادق علیه السلام 313، 314 لایزوج النساء الاّ. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 314 الكفو ان یكون عفیفاً. . . امام صادق علیه السلام 314 من جمع من النساء. . . امام صادق علیه السلام 315 الطلاق بید من اخذ. . . - 333 ما من شی ء احله اللّه. . . - 342، 354 انّ اللّه یبغض المطلاق. . . - 342 انّ طلاق ام ایوب. . . - 342، 354 تزوجوا و لاتطلقوا. . . - 342، 356 لو ولیت الناس. . . - 343 ما احلّ اللّه شیئاً. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 353 ابغض الحلال الی. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 353 تزوجّوا و زوّجوا، الا. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 353 انّ اللّه عزّ و جلّ انما. . . امام صادق علیه السلام 353 اوصانی جبرئیل بالمرأة. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 353 مرّ رسول اللّه صلی الله علیه و آله برجل. . . امام باقر علیه السلام 353، 354 انّ اللّه عزّ و جلّ یحبّ. . . امام صادق علیه السلام 354 انّ اللّه عزّ و جلّ یبغض. . . امام صادق علیه السلام 354بلغ النّبی انّ ابا ایوب. . . امام صادق علیه السلام 354 . . . ایتنی غداً صلوة. . . امام رضا علیه السلام 355 لاتزوجوا الحسن فانه. . . امام علی علیه السلام 355 ان الحسن بن علی علیه السلام طلق. . . امام صادق علیه السلام 355، 356 اتی رجل امیرالمؤمنین علیه السلام. . . امام صادق علیه السلام 356 تزوجوا و لاتطلقوا. . . - 356 [سخن مرد به زن: تو را. . . ] رسول اكرم صلی الله علیه و آله 359 . . . استحللتم فروجهن. . . - 360 هو العهد المأخوذ. . . امام باقر علیه السلام 361 اذا اراد الرجل ان. . . امام صادق علیه السلام 361 من كانت عنده امرأة. . . - 362 لا ضرر و لا ضرار. . . - 362 فی النكاح شائبة. . . - 363 . . . اذا انفق علیها. . . امام صادق علیه السلام 364 . . . اذا كساها ما یواری. . . امام صادق علیه السلام 364 لاتسبّوا الدهر فان. . . - 371 و لیس احد و ان عظمت. . . - 372 الحق اوسع الاشیاء. . . - 372 ما اخاف علی امّتی. . . - 372 للّه درّ النّائبات. . . - 372 تكرمون باللّه فی. . . - 372 و انّما قلب الحدث. . . - 372 مثل المؤمنین فی توادّهم. . . - 372 لن تقدس امة لایؤخذ. . . - 373 كان خفیف المؤنة. . . - 379، 411 من رضی بالقلیل من. . . امام صادق علیه السلام 379 كفی بالقناعة ملكاً. - 380 انّ اللّه تعالی فرض. . . امام علی علیه السلام 381، 382، 392 و لو شئت لاهتدیت. . . امام علی علیه السلام 382، 386 انّ اللّه جعلنی اماماً. . . امام علی علیه السلام 382، 391 . . . و كل قلب فیه شك. . . امام صادق علیه السلام 383، 392، 410 ان علی بن ابی طالب كان. . . - 385، 392 سبحانك خالقاً و معبوداً. . . - 386فلا الداعی اجابوا و. . . - 386 اقبلوا علی جیفة قد. . . - 386 و من عشق شیئاً. . . - 386 انّما ارادوا الزهد. . . امام صادق علیه السلام 387 قرة عینه فی ما لا. . . امام علی علیه السلام 387 . . . یخشع له القلب و. . . امام علی علیه السلام 392 . . . یا نوف اراقد انت. . . امام علی علیه السلام 392، 393 خیر النّاس انفعهم. . . - 399 من اصبح و لم یهتم. . . - 399 من سمع رجلاً ینادی. . . - 399 الخلق عیال اللّه. . . - 399 من قضی لاخیه المؤمن. . . - 399 الدّنیا مزرعة الآخرة. - 400 . . . و كأ نّی بقائلكم. . . امام علی علیه السلام 400 اعزبی عنی فواللّه. . . امام علی علیه السلام 401 . . . یا عثمان انّ اللّه. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 402، 407 لیس فی امتی رهبانیة. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 402، 408 . . . الیك عنّی یا دنیا. . . امام علی علیه السلام 403 و انّما هی نفسی اروضها. . . امام علی علیه السلام 403 . . . یا عبداللّه، الم اخبر. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 404 قد حقّر الدّنیا و. . . امام علی علیه السلام 404 و لقد كان فی رسول. . . امام علی علیه السلام 404- 406 . . . ما بال اقوام یحرمون. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 408 كان رسول اللّه یأتی. . . - 408 ایّها النّاس، الزهادة. . . امام علی علیه السلام 409 الزهد كله بین كلمتین. . . امام علی علیه السلام 409 الزهد ان لاتكون. . . امام صادق علیه السلام 409 لقد علمتم انی احق. . . امام علی علیه السلام 410 الا و انّ الشّجرة. . . امام علی علیه السلام 412 ایّها النّاس، كتب. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 417 انّ اللّه حدّد حدوداً. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 417 انّ اللّه افترض علیكم. . . امام علی علیه السلام 417، 418 اذا حدثتكم بشی ء. . . امام باقر علیه السلام 418انّ رسول اللّه صلی الله علیه و آله نهی. . . - 418 او لم تنهوا عن كثرة. . . امام رضا علیه السلام 418 خطب رسول اللّه فقال. . . امام علی علیه السلام 418، 419 سل تعلماً لاتعتناً. - 420 [. . . ما برای نماز می جنگیم. ] امام علی علیه السلام 420 قال رجل للنّبیّ صلی الله علیه و آله. . . امام رضا علیه السلام 421، 422 اتخذ اللّه عزّ و جلّ. . . امام رضا علیه السلام 422 من سأل النّاس و. . . امام صادق علیه السلام 422 . . . علیك بالسوق. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 422 للسّائل حق و ان. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 422 لاتقطعوا علی. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 422 الا ان اللسان بضعة. . . امام علی علیه السلام 424، 425 كانوا صیارفة كلام. . . امام صادق علیه السلام 425، 426 لعمرك اننی لاحب. . . - 428، 432 انّ اللّه جعل الرّوح. . . - 429، 433 لو كشف الغطاء. . . امام علی علیه السلام 429 كیف اصبحت؟ اصبحت. . . - 429 من سعادة المرء سعة. . . - 430 صل من قطعك و قل. . . امام علی علیه السلام 437 . . . یعنی حجّوا الی اللّه. . . - 438 یا معشر من لم یحج. . . امام سجاد علیه السلام 438 بادروا بالسلام علی. . . امام سجاد علیه السلام 439 من ختم بالقرآن بمكة. . . امام سجاد علیه السلام 439 . . . فی حفظ اللّه و كنفه. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 439 ان علی العاقل ان لا. . . امام صادق علیه السلام 439 سافروا تصحوا، جاهدوا. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 439، 465 تصدق و اخرج ای. . . امام صادق علیه السلام 439 سافروا تصحوا، سافروا. . . امام صادق علیه السلام 439 لا طیرة. رسول اكرم صلی الله علیه و آله 440 الطیرة علی ما تجعلها. . . امام صادق علیه السلام 440 كفارة الطیرة التوكل. رسول اكرم صلی الله علیه و آله 440 مایعبأ بمن یؤمّ. . . امام باقر علیه السلام 440، 459 لایعبأ بمن سلك هذا. . . امام باقر علیه السلام 440لیس من المروة ان. . . امام صادق علیه السلام 440 الرفیق ثم السّفر. رسول اكرم صلی الله علیه و آله 441، 466 . . . لاتفعل یا شهاب. . . امام صادق علیه السلام 441 . . . ما احب ان یذل نفسه. . . امام صادق علیه السلام 441 اذا صحبت فاصحب. . . امام باقر علیه السلام 441 . . . یا حسین و تذل. . . امام صادق علیه السلام 442 قال فی وصیته لقمان. . . امام صادق علیه السلام 442 قال لقمان لابنه اذا. . . امام صادق علیه السلام 442 حسن الجوار یعمر. . . امام صادق علیه السلام 443 . . . من صحبك. . . امام صادق علیه السلام 443 . . . ارید الكوفة. . . امام علی علیه السلام 443 و اما حق الصاحب فان. . . امام سجاد علیه السلام 443، 444 اذا كنتم ثلاثة. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 446 و اجعل لكلّ انسان. . . امام علی علیه السلام 446 اذا دخل احدكم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 446 . . . نعم، لا حكم الاّ. . . امام علی علیه السلام 446 سیّد القوم خادمهم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 447 ان لم یجد شیئاً. . . - 447 من اعان مؤمناً مسافراً. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 448 . . . انی كنت سافرت مرة. . . امام سجاد علیه السلام 448 ستة من المروة: ثلثة. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 448 حق علی المسلم اذا. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 449 انّی قد حججت علی. . . امام سجاد علیه السلام 449 انّ من اجلال اللّه. . . امام صادق علیه السلام 449 . . . لا بأس، ما لم یكن. . . امام رضا علیه السلام 450 البرّ و حسن الخلق. . . امام صادق علیه السلام 450 ان اكمل المؤمنین. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 450 المؤمن مألوف و لا. . . امام صادق علیه السلام 450 اتی رسول اللّه رجل. . . امام باقر علیه السلام 450 یا بنی عبدالمطّلب، انكم. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 451 ثلاث یصفین ودّ. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 451 یا شیعة آل محمّد. . . امام صادق علیه السلام 452 ایما مسلم خدم قوماً. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 452یا بنیّ انی و ان لم. . . امام علی علیه السلام 454 علیكم بمكارم الاخلاق. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 456 و ان من مكارم الاخلاق. . . رسول اكرم صلی الله علیه و آله 456 اللّهم حسّن خلقی. . . - 461 خلتان كثیر من الناس. . . - 467 السلطان ظل اللّه. . . - 468 خیر البلاد ما حملتك. - 471 فهرست اشعار عربی مصرع اوّل اشعار نام سراینده تعدادابیات صفحه اذا اعسرت لم یعلم شقیقی ابن جریر طبری 3 380 القبر اخفی ستره للبنات باخرزی 2 252 بنونا بنو أبنائنا و بناتنا مأمون 1 87، 259، 262 تغرب عن الاوطان فی طلب العلی منسوب به امام علی علیه السلام 4 445، 453، 454، 465 جلست و بابی علی مدرجة ابن الحجّاج 1 17 غنینا بنا عن كل من لایریدنا شهید اول 2 380 فان تسألونی بالنساء فاننی علقمة بن عبده 3 252 فقلت لها و الدمع شتی طریقة علی بن جهم سامی 2 373 فلو قبل مبكاها بكیت صبابة- 2 358 فی سعة الخافقین مضطرب متنبی 1 455 قالوا حبست فقلت لیس بضائر علی بن جهم سامی 7 373 كل من لم یعشق وجه الحسن شیخ بهایی 1 108- 109 كنا كزوج حمامة. . . منسوب به امام علی علیه السلام- 432 لعمرك اننی لاحب داراً- - 428 لقد هنت من طول المقام و من یقم ابوالفتح بستی 2 445، 446، 455، 466 ملك الثلاث الآنسات عنانی هارون الرشید- 180 و انما امهات الناس اوعیة مأمون- 259، 262 و ما ادری و سوف أخال أدری- 1 86و ما زهد التقی بحلق رأس امام سجاد علیه السلام 3 399 هبطت الیك من المحل الأرفع- 1 139 یری الناس دهناً فی قواریر صافیا- 1 424 فهرست اشعار فارسی مصرع اوّل اشعارنام سراینده تعدادابیات صفحه . . . آن تنگ حوصله رسوای گلستانم كردوثوق الدوله- 426 آن كس را كه نبود عشق یار- 2 109 آن كیست كه با سرو كند دعوی بالامیرزا محمدتقی شیرازی 1 426 اتحاد یار با یاران خوش است- - 107 از شیر حمله خوش بود و از غزال رم- - 93 از محبت تلخها شیرین شودمولوی- 105 اگر خدای نباشد ز بنده ای خشنود- 1 437 اگر ز خون دلم بوی مشك می آیدحافظ- 372 این جهان جنگ است چون كل بنگری مولوی 2 173، 174 این همه پرده كه بر كرده ی ما می پوشی- 1 437 بدی را بدی سهل باشد جزاسعدی 1 437 به جرم خاك و به گردون نگاه باید كردانوری 4 444، 445، 465 به جرم خاك و به گردون نگاه باید كردانوری 5 453 بهشت آنجاست كازاری نباشد- 1 105 به هیچ یار مده خاطر و به هیچ دیارسعدی 1 446، 455 پس از دشواری آسانی است ناچار- - 437 پسر رو قدر مادر دان كه دائم ایرج میرزا15 49، 50 پیشه ی اول كجا از دل رود- 3 55 تاج از فرق فلك برداشتن فریدون مشیری 5 53 تا در طلب گوهر كانی كانی- 2 107 تو راستی كن و با گردش زمانه بساز- 1 437 تویی آن دست پرور مرغ گستاخ- 2 139 جان شرع و جان تقوا عارف است مولوی 3 387جان شرع و جان تقوا عارف است مولوی 2 401 جهان چون خط و خال و چشم و ابروست- - 95 چو خواهد كه ملك تو ویران كندسعدی 1 436 چو خواهد كه ویران شود عالمی سعدی 1 436 چو صاحب سخن زنده باشد، سخن ملامطیع 4 425 حاجت موری به علم غیب بداند- 1 437 خم می گر شكند شیخ به ما عرضه كنیدناصرالدین شاه 1 426 داد معشوقه به عاشق پیغام ایرج میرزا18 50، 51 در اقصای عالم بگشتم بسی سعدی 2 454 در ایامی كه صاف و ساده بودم ایرج میرزا- 17 در شط حادثات برون آی از لباس اثیرالدین اخسیكتی 1 379، 411 دلا راه تو پر خار و خسك بی باباطاهر عریان 2 379 ذره ذره كاندرین ارض و سماست مولوی 1 174 رشته ای در گردنم افكنده دوست حافظ- 100 زان كه نیم علم آمد این سؤال مولوی 4 419 ز عریانی ننالد مرد باتقوا كه عریانی فرخی یزدی 1 379 زمستان پوستین افزود بر تن كدخدایان راشهریار8 20 ساز طرب عشق كه داند كه چه ساز است عراقی 6 129، 130 سخن درست بگویم نمی توانم دیدحافظ- 115 سخن گوهر شد و گوینده غوّاص نظامی گنجوی 1 424 سیر عارف هر دمی تا تخت شاه مولوی 3 387، 388، 402 شود آسان به عشق كاری چند- - 127 شیخ فارغ از جفا و از خلاف مولوی 2 410 طفل از غضب گاه به گاه مادردكتر شهریار2 49 عار نبود شیر را از سلسله مولوی 3 373، 374 عبادت به جز خدمت خلق نیست- 1 452 عشق تو در وجودم و مهر تو در دلم حافظ1 54 علمی كه ره به حق ننماید جهالت است سعدی- 420 غریبی گرت ماست پیش آوردسعدی 2 454 فلك به سینه ی دانا حواله می سازدملامطیع 3 425 قناعت كن ای نفس بر اندكی سعدی 1 380 كسی كو بر نظامی می برد رشك نظامی گنجوی 8 424كسی گفت حجّاج خونخواره ای است سعدی 1 438 گنج آزادگی و كنج قناعت ملكی است سعدی 1 380 كیست مادر، نقشه ی ایجاد مانظام وفا5 53، 54 گر اسیر خط و خالت شد دلم عیبم مكن بهار1 106 گفت موسی را به وحی دل خدا- 7 48، 49 گنجشك خرد گفت سحر با كبوتری پروین اعتصامی 14 52، 53 گنج صبر اختیار لقمان است- 1 436 . . . گوی سیمین گرفتن اندر است سلطان محمود- 426 گویند مرا چو زاد مادرایرج میرزا6 51، 52 محنت بادیه خریده به سیم- - 459 مرا در دكه ی تاریك عصّارسپنتا5 468 مرغ جایی می رود كانجاست آب و دانه ای بهار- 177 مسمار كوهسار به نطع زمین بدوخت- 1 436 مهر و رقت وصف انسانی بودمولوی 2 38، 75 مهر و رقت وصف انسانی بودمولوی 1 132 هركه در خردی اش ادب نكنند- 2 55 همه شب به بیداری اختر شمردسعدی 2 436، 437 یكی زایند آبستنان مادر طبع خاقانی 1 253 فهرست اسامی اشخاص آدلر: 99 آدم علیه السلام: 90، 254، 258، 260، 261 آریان پور: 248 آزرمی دخت: 288 آقابزرگ: 372 آقارضا عكاسباشی: 423 آقامحمّد اسماعیل بهبهانی: 382، 411 آل احمد (جلال) : 413 ابراهیم: 159 ابراهیم علیه السلام: 139، 422 ابسال: 467 ابن ابی الحدید (عزّالدّین عبدالحمید) : 64، 294 ابن ابی عمیر: 309، 364 ابن اثیر (ابوالسعادات مجدالدین مبارك) : 360 ابن ادریس: 25 ابن الجنید: 25، 162، 163 ابن الحجاج: 17 ابن جریر طبری: 380 ابن حمزه: 301 ابن حیان: 244 ابن زهره: 301ابن سینا (ابوعلی حسین بن عبداللّه) : 204، 284، 382، 383، 386، 389، 392، 402، 403، 410- 412 ابن عبّاس (عبداللّه) : 294 ابن قتیبه: 17 ابن ماجه (ابن الصائغ ابوعبداللّه محمّد بن یزید) :

244 ابن محبوب: 356 ابن هیثم: 298 ابوالفتح بستی: 445، 455، 466 ابو ایّوب انصاری: 354 ابوبكر بن ابی قحافه: 212 ابوحنیفه نعمان بن ثابت بن زوطی بن مرزبان:

307 ابوداود: 244 ابوسعیدی: 297 ابی الجارود: 418 ابی الربیع الشامی: 452 ابی الصلاح: 26 ابی المقدام: 304 ابی بصیر: 441 ابی خدیجه: 304 ابی طالب: 294 ابیقوری (اپیكور) : 171 ابینگ (كرافت) : 249 ابی هریره: 417 احمد بن ابی عبداللّه البرقی: 356 احمد بن حنبل: 306 احمد بن محمّد: 355، 418 احمد بن محمّد بن عیسی: 309 اخسیكتی (اثیرالدین) : 379، 411 اردلان (فریدون) : 316 ارسطو: 24، 176، 204، 428، 432 اسپنسر (هربرت) : 59، 327 اسكافی (محمّد بن حمران) : 301، 303 اسماعیل علیه السلام: 63 اسماء ذات النطاقین: 212 اسود: 249 اشرف الواعظین: 373 اعتصامی (پروین) : 45، 52، 70 اعشی: 423 افلاطون: 37، 44، 64، 74، 321، 322، 420 اقرع بن حابس: 17 اكاتیاس: 331 السباعی (مصطفی) : 327، 333 الیاسی: 372 الیسبیار: 170 امّ الصدیقه: 328 امام الحرمین: 58 امّ ایّوب انصاری: 342، 354 امرؤ القیس: 252، 423 امّ سلیم: 249 امّ سلمه: 210، 247 امّ فروه: 167 امّ هانی: 210، 294 اندرسون: 327 انس بن مالك: 167، 249 انصاری: 372 انگلس (فردریك) : 321، 322 انوری (اوحدالدین محمّد بن محمّد) : 444، 453، 465 انوشیروان: 330 اولبراخت (ایوان) : 248 اهرنفیل: 327 اهری: 372 ایرج میرزا (جلال الممالك) : 17، 49، 69، 70 اینشتین (آلبرت) : 196، 329 باباطاهر عریان همدانی: 379 باخرزی (سیف الدین) : 252 باقری: 372 بالزاك (اونوره دو) : 267، 323 بخاری (ابوعبداللّه محمّد بن اسماعیل) : 306 براون (ادوارد) : 15، 211، 331 برقی: 439بروجردی (حسین طباطبایی) : 58، 364 بروكلمان (كارل) : 329 بكایی: 372 بكر: 26 بلال حبشی: 408 بلقیس (ملكه ی سبا) : 290 بودا (سیدارته گوتمه) : 171، 397 بورقیبه (حبیب) : 369 بهار (ملك الشعرا، محمّدتقی) : 53، 70، 106، 177 بیرونی (ابوریحان محمّد بن احمد) : 455 بیهقی: 307 بیهم (محمّد جمیل) : 330 پرورش اصفهانی (اكبر) : 375، 398، 399 پرویز: 288 پریكلس: 170 پلوتارك: 351 پوران: 288 پورداوود (ابراهیم) : 16 پی یتر (آندره) : 80 تقی زاده: 18 تولستوی (لئون) : 432- 434 ثعلبة الخشنی: 417 جابر جعفی: 290، 304 جاحظ (عمرو بن بحر بن محبوب) : 168 جبیره: 210 جعفر بن بشیر: 355 جعفر بن محمّد، امام صادق علیه السلام: 40، 62، 112، 155، 157، 159، 163، 167، 226، 228، 229، 245، 296، 303، 309- 311، 313- 315، 343، 353- 356، 361، 364، 379، 383، 387، 391، 392، 409، 410، 422، 425، 439- 443، 446، 448- 450، 452 جمیل بن درّاج: 364 جیمز (ویلیام) : 238 حاجب بن زرارة: 17 حافظ شیرازی (خواجه شمس الدّین محمّد) :

16، 54، 70، 380، 436 حاكم: 244 حبابه: 325 حبیب اللّهی (نوید) : 53، 70 حجّاج بن یوسف ثقفی: 438، 439 حداد (نیكولا) : 41، 166، 167 حسن: 160 حسن بن الجهم: 287 حسن بن علی، امام عسكری علیه السلام: 299 حسن بن علی، امام مجتبی علیه السلام: 77، 114، 236، 242، 250، 355، 356، 446، 454 حسن بن علی بن شعبه: 155 حسن بن محمّد بن سماعه: 355 حسین بن ابی العلاء: 442 حسین بن المختار: 304 حسین بن سعید: 309 حسین بن علی، سیّدالشهدا علیه السلام: 108، 356 حسین (طه) : 17 حفصه بنت عمر: 152، 306 حلاّج (حسین بن منصور) : 399 حلبی: 56، 155، 157، 163، 301، 309 حلّی: 367 حلّی (علاّمه حسن بن یوسف بن علی بن مطهر) :

15، 301، 313، 314، 363 حماد: 309 حماد بن عمر: 304 حمورابی: 84، 85، 170 حمید بن زیاد: 355 حوّا: 254، 258، 260، 261 حیدریان: 285 خاقانی (افضل الدین بدیل ابراهیم) : 253 خانلری (زهرا) : 116، 122 خدری (ابوسعید) : 379 خدیجه بنت خویلد: 306 خذام الانصاری: 27 خسرو پرویز: 330خطاب بن سلمه: 355 خنساء: 27 خیام نیشابوری (ابوالفتح عمر بن ابراهیم) :

203، 436 داروین (چارلز رابرت) : 66 داود علیه السلام: 393، 405، 439 دربان: 372 دشتی: 94 دورانت (ویل) : 22- 24، 79، 140، 170، 171، 173، 203، 230، 235، 242، 248، 286، 312، 318، 319، 331 دو ورژه (موریس) : 124 دیلمی: 301، 379 دینوری: 211 رازی (محمّد بن زكریا) : 284 راسل (برتراند آرتور ویلیام) : 24، 30، 32، 37، 59، 75، 76، 116، 118، 124، 138، 178، 179، 208، 217، 243، 269، 319، 320، 326، 400 راغب اصفهانی (ابوالقاسم حسین بن محمّد) :

143، 212، 214، 231 رامین: 281 رستم: 288 روح بن عبدالرحیم: 364 روسو (ژان ژاك) : 139، 182 رومولوس: 351 ریك (پروفسور) : 26، 28، 267، 323 زبیر: 212 زراره: 17، 18 زرارة بن اعین: 18 زردشت: 18، 170 زرین كوب (عبدالحسین) : 251 زكریا علیه السلام: 45 زمخشری (ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمّد خوارزمی) : 231، 312، 361 زهیر: 423 زیدان (جرجی) : 326 زینب بنت امّ سلمه: 247 زینب بنت علی علیها السلام: 277، 291 ژاندارك: 134 ژرارد (آلن) : 295 ژوستی نین: 171، 330 سالم بن ابی الجعد: 166 سبزواری (حاج ملاّ هادی) : 423 سپنتا: 468 سدی: 159 سعدی شیرازی (مشرف الدّین مصلح بن عبداللّه) : 16، 280، 379، 380، 420، 436- 438، 446، 454، 455 سعید بن جبیر: 159 سعیدی: 113 سقراط: 170، 429، 434 سكونی: 155، 228، 439، 441، 449 سلامان: 467 سلطان محمود: 426 سلمان: 379 سموئل (اسمایلز) : 94 سنت آگوستین: 171، 326 سن توماس: 141، 171 سن (كریستین) : 307 سوده: 306 سیاووش: 426 سیّد مرتضی علم الهدی (ابوالقاسم علی بن حسین موسوی) : 25، 371 سیسرون: 351 شافعی (محمّد بن ادریس بن عباس) : 160، 306، 307، 328، 362، 438 شایگان (سیّدعلی) : 169، 236- 239، 344- 347 شرعی شیرازی: 373 شرمارك: 327 شریعتی (علی) : 18 شریفی: 372 شعبی: 159شعیب علیه السلام: 228 شفایی (محسن) : 222 شوپنهاور (آرتور) : 124، 129 شهاب بن عبد ربه: 441 شهریار: 20 شهریار (دكتر) : 49، 69 شهید اول (ابوعبداللّه شمس الدّین محمّد دمشقی عاملی) : 380 شهید ثانی (شیخ زین الدّین بن علی) : 25، 26، 164، 165 شیخ بهایی (بهاء الدین محمّد بن حسین عاملی) :

108، 250، 252، 273، 399 شیخ حرّ عاملی (محمّد بن حسن بن علی، صاحبوسائل) : 156، 309 شیخ صدوق (ابوجعفر محمّد بن علی) : 26، 245، 301، 437، 459 شیخ طوسی (ابوجعفر محمّد بن حسن) : 25، 26، 166، 195، 309، 310، 362، 364، 438 شیخ مفید (محمّد بن محمّد بن نعمان) : 25، 26، 301 شیرازی (آقامیرزا محمّدتقی) : 426 شیطان: 250، 254، 258 صاحب الزمانی (ناصرالدّین) : 113 صادقی: 19 صدر (حسن) : 468 صدری: 372 صنیع الدوله (محمّد حسن خان) : 423 ضحاك: 159 ضیاییان (شجاع الدّین) : 80 طالقانی (آقاشیخ مرتضی) : 72، 202 طباطبایی: 372 طباطبایی یزدی (سیّد محمّد كاظم) : 363، 364 طباطبایی (علاّمه سیّد محمّد حسین) : 81، 98، 99، 101، 124، 174، 201، 212، 213، 221 طبرسی (ابوعلی فضل بن حسن) : 310 طبرسی (حسن بن فضل) : 356 طلحة بن مطرف: 284 طویله: 304 ظاهری (داود بن علی) : 380 عاصم بن زیاد حارثی: 386، 411 عایشه بنت ابوبكر: 168، 210، 280، 306، 310، 311، 408، 447 عبدالرحمن بن اعین: 361 عبداللّه بن الفضل الهاشمی: 314 عبداللّه بن جعفر: 356 عبداللّه بن زبیر: 212 عبداللّه بن سنان: 355، 356 عبداللّه بن عمرو بن العاص: 404 عبدالمطّلب: 451 عبدالملك بن اعین: 440 عبدالملك بن عتبة الهاشمی: 156، 309 عبد صالح: 60 عبده (شیخ محمّد) : 328 عبید زاكانی (نظام الدّین عبداللّه) : 281 عبیده: 158، 166 عبیدة سلمانی: 160 عثمان بن حنیف انصاری: 386، 400، 402، 403 عثمان بن عفان: 410 عثمان بن مظعون: 377، 402، 407، 408 عدی بن حاتم: 391 عراقی (فخرالدّین) : 93، 111، 129 عروه: 310 عزیز مصر: 261 عطار نیشابوری (فریدالدین ابوحامد محمّد) :

398 عقبة بن خالد: 313 عكاشة بن محصن الاسدی: 417 علاء بن زیاد حارثی: 386، 391 علقمة بن عبده: 251 علی بن ابیطالب، امیرالمؤمنین علیه السلام: 57، 58، 64، 77، 158- 160، 163، 164، 166، 233، 236، 245، 263، 275، 278، 289، 293، 296، 299، 302، 304، 355، 356، 361، 381، 382، 385، 386، 391- 393، 400- 402، 408، 410- 412، 414، 417، 418، 424، 437، 443، 445، 446، 454، 465 علی بن الحسین، امام سجاد علیه السلام: 399، 438، 439، 443، 448، 449، 452 علی بن الحكم: 309 علی بن جهم سامی: 373 علی بن محمّد، امام هادی علیه السلام: 167 علی بن موسی، امام رضا علیه السلام: 57، 112، 156، 225، 228، 287، 303، 309، 355، 418، 421، 450 علی بن یقطین: 212 عمران: 261 عمر بن الخطاب: 151، 154، 168، 211، 231، 306 عمر بن امّ سلمه: 247 عمرو بن عثمان: 304 عمید: 169 عنبسه: 364 عیسی بن مریم، مسیح علیه السلام: 171، 247، 263، 330، 334، 393، 405 عیینة بن حصن: 168، 169 غزالی طوسی (ابوحامد محمّد بن محمّد) : 104، 421، 444، 446، 463، 465 غیلان بن سلمة الثقفی: 313 فارابی (ابونصر محمّد بن محمّد بن طرخان) :

433 فاروق: 106 فاضل: 372 فاطمة الزّهرا علیها السلام: 27، 206، 229، 233، 263، 277، 278، 291، 356، 385، 420 فاطمه بنت اسد علیها السلام: 263 فتح بن یزید: 212 فخر رازی (ابوعبداللّه محمّد بن عمر) : 230، 421 فرخ هرمز الآذری: 288 فرّخی یزدی (محمّد بن ابراهیم) : 379 فردوسی (حكیم ابوالقاسم) : 16، 98، 330 فروید (زیگموند) : 32، 201، 208، 248 فضل بن عمر: 443 فیض كاشانی (ملاّ محسن) : 331 قاسم زاده: 186، 188 قاضی (محمّد) : 248 قزوینی (محمّد) : 54 كئوپس: 470 كارل (آلكسیس) : 270، 427 كاشی اصفهانی (آخوند) : 72، 202 كاظم زاده ی ایرانشهر (حسین) : 433 كثیر: 304 كرسف: 247 كروبی (مهدی) : 372 كسائی: 312 كسروی (احمد) : 421 كلمب (كریستف) : 454 كلیودالسون: 141 كندی (جان فیتز جرالد) : 322 كنفوسیوس: 171 كوتوالی (عادل) : 220 كیخسرو: 426 كیزرلینك (كنت) : 23 كینزی (رابرت) : 22 گران تیپ: 170 گیبون (ادوارد) : 330 لبابه: 325 لقمان: 436، 442 لنین (ولادیمیر ایلیچ اولیانوف) : 322 لوبون (گوستاو) : 141، 171، 172، 248، 251، 296، 318، 319، 324، 326، 327، 329- 331 لینكلن (آبراهام) : 429، 434 لینه (كارل فن) : 66 مازندرانی (آیة اللّه) : 222مالك بن انس: 306، 307 ماله (آلبر) : 183، 185، 188 مانو: 171 مأمون عباسی: 87، 262 متوكل عباسی: 373 محدث زاده (محسن) : 372 محقق حلّی (نجم الدین ابوالقاسم جعفر) : 27 محقق قمی: 363 محققی: 43 محمّد بن اسماعیل بن بزیع: 355 محمّد بن الحسن: 309 محمّد بن الفضیل: 314 محمّد بن جعفر: 315 محمّد بن زیاد بن عیسی: 355 محمّد بن سنان: 112، 225، 303 محمّد بن سیرین: 158، 166 محمّد بن عبداللّه، رسول اكرم صلی الله علیه و آله: 16- 18، 26، 27، 57، 59- 63، 80، 82، 110، 114، 140، 141، 147، 151، 152، 154، 155، 157، 163، 167- 169، 202، 204، 206، 210، 213، 214، 229- 231، 233، 245، 246، 249، 250، 253، 268، 275، 280، 285، 287- 289، 299، 305، 306، 308، 310- 314، 328، 332، 353- 356، 359، 379، 385، 393، 402، 404- 408، 412، 417، 418، 420- 422، 437، 439- 441، 443، 446- 452، 456، 461، 465- 467، 471 محمّد بن علی، امام باقر علیه السلام: 57، 58، 114، 156، 158، 246، 251، 290، 304، 308، 353، 361، 418، 420، 440، 441، 449، 450، 459 محمّد بن علی، امام جواد علیه السلام: 167 محمّد بن میسر: 245 محی الدین (محمّد بن عبدالحمید) : 244، 305، 351، 368 مرتضوی: 372 مردوخ: 213 مریم عذرا علیها السلام: 247، 263 مزدك: 37 مزیّنی: 106، 118 مسعودی: 288، 373 مشكات: 467 مشكینی: 372 مشیری (فریدون) : 53، 70 مصباح یزدی (محمّدتقی) : 118 مصطفوی (رحمت) : 19 مطرزی (ابوالفتح ناصر بن ابوالمكارم) : 247 مطلب بن زیاد: 304 معاذ بن جبل: 16 معاذة: 311 معاویة القشیری: 245 معاویة بن ابی سفیان: 250 معرّی (ابوالعلاء) : 44، 203 معمّر بن خلاّد: 156، 450 مكارم شیرازی (ناصر) : 222 ملاّ مطیع (متخلّص به عرفات) : 425 منتسكیو (چارلز) : 316، 318، 320، 330، 349- 351، 378 منوچهریان (مهرانگیز) : 231، 232، 234 مورگان (لوریس) : 322 موسوی زنجانی: 221، 368 موسوی فضیلت: 372 موسی بن جعفر، امام كاظم علیه السلام: 107، 167، 212 موسی بن عمران علیه السلام: 48، 170، 228، 405 موسی چومبه: 326 مولوی بلخی (جلال الدّین محمّد) : 16، 38، 69، 75، 104، 132، 133، 173، 174، 250، 373، 401، 410 مونتاگو (اشلی) : 116، 123، 239، 240، 269، 320، 321، 333 مهاویرا: 398 مهدوی زنجانی (ابراهیم، نویسنده یچهل پیشنهاد) : 233، 234 نابغه: 423 ناس (جان) : 398 ناصح ناطق: 469 ناصرالدین شاه قاجار: 426 نباته: 304 نجف آبادی (آقا علی محمّد) : 72، 108، 149 نراقی (ملا احمد، صاحبمستند) : 300 نریمان: 106 نسائی: 244 نظام وفا: 53، 70 نظامی گنجوی (حكیم ابومحمّد الیاس بن یوسف) : 424 نفیسی: 325 نفیسی (سعید) : 170، 307، 331 نوشین: 383، 386 نوف البكالی: 392، 393 نوفل بن معاویه: 313 واحدی: 230 وثوق الدوله: 426 وحدت: 372 وحید بهبهانی (محمّد باقر بن محمّد) : 382، 411 وستر مارك: 327 وشا: 228 ویس: 281 هارون الرشید عباسی: 180، 221 هشام بن عروة: 310 هشترودی: 218، 249، 330 همایی (جلال الدین) : 16 همسر عزیز مصر: 261 همسر عمران: 261 هیكل (محمّد حسین) : 250، 324، 331 یحیی بن ابی العلاء: 355 یزدجرد: 288 یعقوب علیه السلام: 45 یغمایی (حبیب) : 31، 54، 70 یوسف: 247 یوسف علیه السلام: 112، 261، 280، 281، 398، 437 یونس نحوی: 423 فهرست اسامی كتب، نشریات و مقالات آزادی فرد و قدرت دولت: 25، 29، 47، 284 آناكارنینا: 434 آیا عوامل سعادت مادی است یا روحی (سخنرانی) : 435 آیا مرد فطرتاً خیانتكار است؟ (مقاله) : 22، 315، 323 ابن خلّكان: 380 احبار: 173 احكام القرآن: 307 اخبار ماللهند: 455 اخلاق محتشمی: 453، 456 ارث (رساله) : 169 ارشاد القلوب: 379 ازالة الشیوع (رساله) : 367 استبصار: 26، 221 اسفار اربعه: 433 اشارات و تنبیهات: 16، 386، 392، 402، 403، 410- 412، 426، 427 اصل الشیعة و اصولها: 221 اصول روانكاوی: 32، 248 اصول علم اقتصاد: 383 اصول علم الاجتماع: 327اطلاعات (روزنامه) : 30، 116، 129، 319، 322، 323، 334 اطلاعات بانوان (مجله) : 134 اعتماد به نفس: 94 الاحوال الشخصیه: 244، 305، 351، 363، 368 البیان و التبیین: 168 التنبیه و الاشراف: 288 الجزایر و مردان مجاهد: 468 الدر المنثور: 417 الزواج الامثل: 326 الكنی و الالقاب: 380 المحاسن و الاضداد: 250، 356، 455، 466 المرأة بین الفقه و القانون: 307، 315، 316، 325، 326، 331، 333، 364 المرأة فی حضارة العرب: 330 المغرب: 247 المكارم: 447 المنجد: 159، 214، 376، 413 النساء: 25 امالی: 437 امیدهای نو: 59 انتقاد قوانین اساسی و مدنی و كیفری ایران:

41، 82، 97، 176، 231، 232، 234، 285، 331، 360 انجیل: 86، 260 انسان موجود ناشناخته: 144، 149 انكارهای بیجا (گفتار رادیویی) : 420 ایران در زمان ساسانیان: 331 بامشاد (هفته نامه) : 344 بحارالانوار: 15، 18، 167، 206، 251، 382، 383، 386، 391، 392، 402، 407- 410، 421، 422 بحوث فقهیه: 362، 364 بدایة المجتهد: 305 بوستان: 436، 437 بیان السعادة: 433 پیدایش روانكاوی: 248 تاریخ آلبرماله: 183، 185، 188 تاریخ اجتماعی ایران پس از انقراض ساسانی تا انقراض امویان: 170، 307، 331 تاریخ ادبیات ایران: 15، 211، 331 تاریخ ادبیات عرب (اثر بروكلمان) : 329 تاریخ ادیان (جزوه) : 18 تاریخ ایران ساسانی: 307 تاریخ تمدن (دورانت) : 23، 79، 170، 171، 173، 230، 248، 284، 286، 312، 319، 331 تاریخ جامع ادیان: 398 تاریخ فلسفه: 24 تاریخ یعقوبی: 253 تاریكترین زندان: 248 تبیان: 25 تجرید الاعتقاد: 421 تحریم زناشویی با محارم: 113 تحف العقول: 155، 443 تحقیق ماللهند: 285 تدبیر منزل (رساله) : 209، 364 تذكرة الاولیاء: 398 تذكرة الفقهاء: 15، 313، 314 تعدد زوجات (مقاله) : 221 تفسیر المنار: 160 تفسیر المیزان: 79- 82، 91، 116، 118، 140، 212، 221، 250، 258، 263، 311، 331، 360، 417، 419، 420، 434 تفسیر روح البیان: 23، 247، 250 تفسیر صافی: 159، 299، 361، 417، 418، 425 تفسیر طنطاوی: 104، 331 تفسیر علی بن ابراهیم قمی: 408 تفسیر عیاشی: 158، 159، 165، 418 تفسیر فی ظلال القرآن: 16 تفسیر كبیر: 160، 230، 284 تفسیر كشّاف: 159، 168، 230، 231، 312، 361تفسیر مجمع البیان: 157، 158، 239، 251، 252، 268، 310- 312، 361، 417، 418 تفسیر منسوب به امام حسن عسكری علیه السلام:

299، 302، 305 تلمود: 171، 286 تمدن اسلام و عرب: 141، 171، 172، 248، 251، 296، 318، 319، 324، 329، 330، 331 تورات: 80، 86، 172، 258، 260، 263 تهذیب: 15، 222، 228، 286 تهذیب الاحكام: 26 ثواب الاعمال: 421 جامع السعادات: 453، 467 جامع الصّغیر: 250، 468 جامع ترمذی: 28، 222، 246 جبرهای اجتماعی و آزادی انسان: 18 جمهوریت: 321 جنس قوی (مقاله) : 123 جهانی كه من می شناسم: 248 چهل پیشنهاد (مقاله) : 233 حق طلاق (مجله) : 22 حقوق اساسی: 188 حقوق الزّوجیّه (رساله) : 367 حقوق بشر: 141، 297 خلاف: 15، 166، 305، 310، 362، 363، 438 خواندنیها (مجله) : 131 در تربیت: 59، 269، 326 دموكراسی در یونان (مقاله) : 469 دنیایی كه من می بینم: 329 دیوان ایرج میرزا: 281 دیوان حافظ: 54 دیوان خاقانی: 253 دیوان منسوب به امیرالمؤمنین علی علیه السلام: 445، 454، 465 رحله ی ابن بطوطه: 454 روابط عاشقانه ی جنجال برانگیز كندی: 322 روح القوانین: 21، 165، 316، 319، 320، 330- 332، 349- 351، 371، 377، 410 روضه ی كافی: 467 رهبر نژاد نو: 433 ریحانة الادب: 425 زادالمعاد: 212 زناشویی و اخلاق: 24، 30، 32، 76، 138، 208، 209، 215، 217، 230، 235، 243، 319، 320، 326، 329، 331، 333، 360 زن جنس برتر: 239، 321 زن جنس برتر (مقاله) : 285، 295، 321 زن در حقوق اسلامی (مقالات) : 22، 141، 168، 211، 319، 323، 344، 347 زن در سیاست و اجتماع: 116 زندگانی محمّد صلی الله علیه و آله: 250، 324، 331 زن روز (مجله) : 22، 26، 28، 80، 100، 141، 216، 218، 219، 222، 233، 239، 249، 269، 285، 288، 295، 296، 316، 319- 321، 323- 325، 330، 332، 333، 343، 344، 368 زن كرایه ای (مقاله) : 219 زن مسلمان و محدودیتهایش (مقاله) : 368 زن و آزادی: 131 زنی بر سر دوراهی زندگی (مقاله) : 28 سخن (مجله) : 116، 122، 123، 129، 321 سفرنامه ی ماركوپولو: 454 سفرنامه ی ناصرخسرو: 454 سفینة البحار: 60، 61، 63، 409، 421، 446، 452، 468 سنن ابوداود: 25، 26، 28، 154، 155، 166- 168، 222، 226، 246، 248، 285- 287، 294، 305، 306، 310، 311، 315، 353، 456 سیاست: 176 سیری در اندیشه ی سیاسی عرب: 468 سیری در نهج البلاغه (مقالات) : 376، 393، 394، 399سؤال و جواب (جزوه) : 19 شبهات حول الاسلام: 125 شرایع الاحكام: 161، 164 شرایع الاسلام: 27، 143، 295 شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه: 64، 379، 467 شرح ابن هیثم بر نهج البلاغه: 298 شرح احادیث مثنوی: 250 حقوق مدنی ایران: 169، 236- 239، 344- 347 شفا: 16، 364 صحیح بخاری: 27، 141، 168، 222، 229، 246، 249، 251، 286، 404 صحیح مسلم: 27، 222، 229، 246 صحیحه ی ابی خدیجه: 304 صحیحین: 304 ضحی الاسلام: 23 طلاق در آمریكا (مقاله) : 22، 332، 343، 344 ظهرالاسلام: 23 عروة الوثقی: 110، 364 عشق و ازدواج به سبك فرانسوی: 324 علل الشرایع: 112، 128، 225، 303 علم الاجتماع: 41، 166، 167 علم الیقین: 331 عیون الاخبار: 112، 128، 225 غررالحكم و دررالكلم: 371 غزالی نامه: 16 فجرالاسلام: 17 فرانس سوار (مجله) : 344 فروید و تحریم زناشویی با محارم: 321 فرویدیسم: 248 فهرست كتب اهدایی مشكات: 467 فیگارو (مجله) : 334 قرآن كریم: 15- 17، 37، 40، 41، 47، 48، 60، 61، 75، 80- 82، 87- 89، 97، 102، 110، 111، 120، 122، 125، 135، 145، 180، 181، 189، 201، 204، 209، 210، 214، 224- 226، 229، 233، 238، 247، 253- 255، 257- 263، 274، 277، 280، 281، 290، 328، 361، 389، 393، 407، 409، 411، 418، 419، 423، 434- 436، 445، 448، 452، 454، 460، 464 قرب الاسناد: 309 قواعد: 63، 363 قیام و انقلاب مهدی علیه السلام از دیدگاه فلسفه ی تاریخ: 414 كارنامه ی اسلام (مقاله) : 251 كافی: 15، 17، 25، 155، 195، 221، 228، 229، 230، 234، 236، 242، 247، 250، 267، 287، 313، 315، 332، 353- 355، 361، 363، 364، 382، 391، 418، 434، 441، 443، 446، 451- 453 كتابچه ی آقای پرورش: 375 كتاب سوم دخترانه: 61 كتاب مردوخ: 213 كشكول: 17، 252، 399 كلیات قانون: 62 كلیات نظامی: 424 كوریه (مجله) : 122، 124 كینزی راپورت: 22 كیهان (روزنامه) : 19، 121، 131، 333 گلستان: 280، 379 لذات فلسفه: 22، 23، 140، 144، 166، 169، 172، 173، 230، 235، 238، 242، 268، 295، 319، 323، 331، 333 مآخذ احادیث مثنوی: 250 مادرنامه: 49 ماركس و ماركسیسم: 80 مبانی فلسفه: 431 متعه: 222 متعه، ازدواج موقت (مقاله) : 212، 221 متعه و آثار حقوقی و اجتماعی آن: 222 متنبّی و سعدی: 250، 438، 455 مثنوی: 387، 401، 412، 419، 436مجله ی ماهانه و مصوّر یونسكو: 116، 122 محاضرات: 212 محجة البیضاء: 16، 438، 439، 444، 446، 447، 453، 463، 464، 466 محمّد صلی الله علیه و آله خاتم پیامبران: 251 مخلاة: 250 مرآة البلدان: 423 مروج الذهب: 373 مزامیر: 405 مسئله ی حجاب: 276 مسالك الافهام: 25، 143، 161، 162، 164، 165، 294، 305 مستمسك العروه: 41، 300، 304 مستند: 299- 302، 304، 305 مقالات تقی زاده: 18 مقاله ی آقای سعیدی: 113 مقاله ی آقای مصباح: 118 مقاله ی آقای موسوی زنجانی: 368 مقاله ی دكتر حیدریان: 285 مقاله ی دكتر رحمت مصطفوی: 19 مقنعه: 26 مكارم: 447 مكارم الاخلاق: 356 مكتب اسلام (مجله) : 221، 259، 393 مكتب تشیع (نشریه ی سالانه) : 118، 212، 213، 221 مكتب تشیع (نشریه ی ماهانه) : 113، 368 منشأ خانواده، مالكیت شخصی و دولت: 321، 322 من لایحضره الفقیه: 195، 221، 234، 245- 247، 251، 361، 438- 441، 453، 459، 465، 466 منیة المرید: 420 نشریه ی دانشكده ی ادبیات تبریز: 18 نشریه ی دانشكده ی حقوق: 285 نظام حقوق زن در اسلام: 318 نگاهی به تاریخ جهان: 329 نهایه: 26، 360 نهج البلاغه: 16، 250، 252، 274، 290، 293، 302، 380، 386، 391، 392، 402، 404، 406، 407، 409، 410، 422، 423 نیایش: 427، 428 نیوزویك (مجله) : 332 وحی و نبوت (مقاله) : 271 وسائل الشیعه: 17، 40، 41، 56، 60، 61، 112، 155- 157، 163، 165، 166، 168، 212، 221، 225، 226، 246، 294، 299، 302، 303، 305، 307- 311، 313، 314، 356، 439- 443، 447- 450، 453، 456 وفیات الاعیان: 58 یغما (مجله) : 17، 469

---