و الی مدین اخاهم شعیباً قال یا قوم اعبدوا اللّه ما لكم من اله غیره قد جائتكم بینة من ربكم فاوفوا الكیل و المیزان و لاتبخسوا الناس اشیائهم و لاتفسدوا فی الارض بعد اصلاحها ذلكم خیر لكم ان كنتم مؤمنین. و لاتقعدوا بكل صراط توعدون و تصدون عن سبیل اللّه من امن به و تبغونها عوجاً و اذكروا اذ كنتم قلیلاً فكثركم و انظروا كیف كان عاقبة المفسدین.

ج. بقره، 220:

. . . و یسئلونك عن الیتامی قل اصلاح لهم خیر و ان تخالطوهم فاخوانكم و اللّه یعلم المفسد من المصلح و لو شاء اللّه لاعنتكم ان اللّه عزیز حكیم.

د. بقره، 11:

و اذا قیل لهم لاتفسدوا فی الارض قالوا انما نحن مصلحون. . .

هـ. سوره ی هود، 88، از زبان شعیب:

قال یا قوم أ رأیتم ان كنت علی بینة من ربی و رزقنی منه رزقاً حسناً و ما ارید ان اخالفكم الی ما انهیكم عنه ان ارید الاّ الاصلاح ما استطعت و ما توفیقی الاّ باللّه علیه توكلت و الیه انیب.

و. هود، 117:

جلد هفتم . ج7، ص: 93

و ما كان ربك لیهلك القری بظلم و اهلها مصلحون.

ز. اعراف، 170:

و الذین یمسكون بالكتاب و اقاموا الصلوة انا لانضیع اجر المصلحین.

ح. قصص، 19، داستان موسی و قبطی:

. . . ان ترید الاّ ان تكون جباراً فی الارض و ما ترید ان تكون من المصلحین.

3. نهج البلاغه، خطبه ی 129:

. . . اللّهم انك تعلم انه لم یكن الذی كان منا منافسة فی سلطان و لا التماس شی ء من فضول الحطام ولكن لنرد المعالم من دینك و نظهر الاصلاح فی بلادك فیأمن المظلومون من عبادك و تقام المعطلة من حدودك.

به نهج البلاغه برای عبارات دیگر مراجعه شود.

4. وصیت امام حسین به محمد بن حنفیه:

. . . انی ما خرجت اشراً و لا بطراً و لا مفسداً و لا ظالماً و انما خرجت لطلب الاصلاح فی امة جدی. . .

5. در ورقه های موعود اسلام و در كتاب قیام و انقلاب مهدی علیه السلام راجع به ماهیت مهدویت [گفته ایم ] كه جز اصلاح نیست (جنبه ی انتقامی یا ارتجاعی یا نژادی و غیره ندارد) و ثابت كرده ایم كه

جلد هفتم . ج7، ص: 94

از نظر عملی و فلسفی ماهیت انفجاری ندارد، بلكه آخرین حلقه و كلی ترین و نهایی ترین حلقه های اصلاحات است و بالاخره از قانون «ان اللّه لایغیر ما بقوم. . . » و از اصل «ان تنصروا اللّه ینصركم» و مصداق جمله ی مولی: «. . . فلما رأی اللّه منا الصبر انزل علینا النصر» خارج نیست.

پس حركات اصلاحی ضمناً خدمت به تسریع آن پدیده ی كلی اجتماعی جهانی است.