آنچه به عنوان ایراد بر شفاعت گفته شده و یا می توان گفت از این قرار است:
1. شفاعت با توحید در عبادت منافات دارد و اعتقاد به آن نوعی شرك است.
این همان اشكالی است كه وهّابیها مطرح می كنند و جمعی وهّابی مسلك در میان شیعه
نیز فریفته ی آن شده اند
[1].
مجموعه آثار شهید مطهری . ج1، ص: 244
2. شفاعت نه تنها با توحید در پرستش نمی سازد، بلكه با توحید ذاتی نیز
ناسازگار است زیرا لازمه ی اعتقاد به شفاعت این است كه رحمت و شفقت شفیع،
بیشتر و وسیعتر از رحمت خدا دانسته شود؛ چه، مفروض این است كه اگر شفاعت
نباشد خدا گناهكار را عذاب می كند.
3. اعتقاد به شفاعت موجب تجرّی نفوس مایل به گناه، بلكه موجب تشویق آنها
به ارتكاب گناه است.
4. قرآن كریم شفاعت را باطل شناخته و مردود دانسته است. قرآن روز
رستاخیز را چنین معرفی می كند: در آن روز هیچ كس از دیگری دفاع نمی كند و
شفاعتی هم در كار نیست
[2].
5. شفاعت با اصلی كه قرآن كریم تأسیس فرموده و سعادت هر كسی را وابسته
به عمل خودش دانسته و فرموده:
وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاّ ما سَعی [3]منافات دارد.
6. لازمه ی صحت شفاعت این است كه معتقد شویم خدا تحت تأثیر شفیع قرار
می گیرد و خشمش تبدیل به رحمت می گردد، در حالی كه خدا انفعال پذیر نیست، تغییر
حالت بر او راه ندارد و هیچ عاملی نمی تواند در او اثر بگذارد؛ تغییرپذیری مخالف با
وجوب ذاتی ذات الهی است.
7. شفاعت یك نوع استثناء قائل شدن و تبعیض و بی عدالتی است، در حالی كه
در دستگاه خدا، بی عدالتی وجود ندارد. به تعبیری دیگر: شفاعت، استثناء در قانون
خداست و حال آنكه قانونهای خدا كلّی و لا یتغیّر و استثناءناپذیر است:
وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ
اَللّهِ تَبْدِیلاً [4].
این اشكال است كه بحث شفاعت را با عدل الهی مرتبط می سازد، و از همین
نظر است كه مسأله ی شفاعت، یكی از مباحث كتاب حاضر قرار داده شد.
توضیح اشكال این است كه: مسلّما شفاعت، شامل همه ی مرتكبین جرم نمی گردد
زیرا در این صورت دیگر نه قانون معنی خواهد داشت و نه شفاعت. طبیعت شفاعت
ملازم با تبعیض و استثناء است، ایراد هم از همین راه است كه چگونه رواست كه
{TZ- و خواجه نصیر و صدر المتألّهین در میان آنها ظهور كرده و مسائل توحیدی را در عالی ترین شكل خود غور و
بررسی نموده اند امروز افرادی یافت می شوند كه تازه می خواهند درس توحید را از امثال ابن تیمیّه و محمد بن
عبد الوهّاب فراگیرند. T}
مجموعه آثار شهید مطهری . ج1، ص: 245
مجرمین به دو گروه تقسیم گردند، یك عده به خاطر اینكه پارتی دارند از چنگال كیفر
بگریزند و عده ای دیگر به جرم اینكه پارتی ندارند گرفتار كیفر گردند؟
ما در میان جوامع بشری جامعه هایی را كه قانون در آن دستخوش پارتی بازی
است فاسد و منحط و فاقد عدالت می شمریم؛ چگونه ممكن است در دستگاه الهی
معتقد به پارتی بازی شویم؟ ! در هر جامعه ای كه شفاعت هست عدالت نیست.
[1] . عجبا در كشوری مانند ایران كه كلمات نهج البلاغه در میان آنها كم و بیش مطرح است و فیلسوفانی مانند بو علی