شكی نیست كه كفر بر دو نوع است: یكی كفر از روی لجبازی و عناد كه كفر جحود نامیده می شود و دیگر كفر از روی جهالت و نادانی و آشنا نبودن به حقیقت. در مورد اول، دلائل قطعی و عقل و نقل گویاست كه شخصی كه دانسته و شناخته، با حق، عناد می ورزد و در صدد انكار برمی آید مستحقّ عقوبت است. ولی در مورد دوم باید گفت اگر جهالت و نادانی از روی تقصیركاری شخص نباشد مورد عفو و بخشش پروردگار قرار می گیرد.

برای توضیح این مسأله لازم است قدری درباره ی تسلیم و عناد بحث كنیم. قرآن كریم می فرماید:

یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ `إِلاّ مَنْ أَتَی اَللّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ [1].

---