تعلیم و تربیت در گذشته انگیزه ی دینی و مذهبی داشته است. انگیزه ی مذهبی در گذشته یار و یاور معلّمان و پدران و مادران بوده است. این مورد از مواردی است كه تكامل شعور اجتماعی، نیاز به انگیزه ی مذهبی را رفع كرده است.