- می گوید نظریّه ی دیگری مذهب را ناشی از ضعف و زبونی انسان می شمارد.

- كه همان مسأله ی ترس است و شاید كسی كه بیشترین تأكید را دارد راسل باشد كه خوب است چند نقل قول از او را بخوانم.

كتاب برگزیده ی افكار راسل از كتاب تعلیم و تربیت و نظم اجتماعی او چنین نقل می كند:

«اعتقاد به خدا و زندگی پس از مرگ این امكان را به ما می دهد كه زندگی را با شهامت پرهیزكارانه ی كمتری بالنسبه به شكّاكیّون ادامه دهیم؛ یعنی اینكه اعتقاد به دین، ما را كم شهامت تر می كند. گروه بسیار زیادی از مردم ایمان خود را به این احكام مذهبی در سنینی كه یأس و نومیدی زود بر انسان چیره می شود از دست می دهند و بنابراین نسبت به افرادی كه هرگز پرورش مذهبی نداشته اند باید با ناكامیهای بسیار سخت تری مقابله كنند. مسیحیّت دلائلی ارائه می دهد كه از مرگ و یا كائنات نترسیم ولی برای حصول بدین منظور در تعلیم مكفی صفت شهامت موفّق نمی شود در حالی كه اشتیاق به اعتقاد مذهبی به مقدار معتنابهی محصول ترس آدمی است. طرفداران مذهب به این فكر كه «بعضی از انواع ترس را نباید به حساب آورد» ابراز تمایل می كنند. به نظر من ایشان از این بابت سخت در اشتباه اند. اینكه بگذاریم كسی جهت اجتناب از ترسها به اعتقادات دل خوش كننده تمسّك جوید هرگز زندگی كردن به بهترین راه ممكن نامیده نمی شود. تا مادامی كه مذهب به ترس پناه می برد از ارزش و مقام انسانی خواهد كاست. » [1]

«فكر می كنم انسانی كه نتواند وجود مهلكه های زندگی را بدون قبول افسانه های تسلّی بخش تحمّل كند وجودی ضعیف و قابل تهدید است. چنین انسانی قطعاً در بخشی از وجود خود بدین حقیقت معترف است كه آنچه را او قبول كرده جز افسانه و اسطوره نیست و قبول آنها صرفاً به خاطر آرامشی است كه به وجود می آورند امّا هرگز جرأت روبرو شدن با چنین افكاری را ندارد. حتّی می توان گفت كه او چون به غیر منطقی بودن افكارش داناست پس بنابراین نسبت به آنها تعصّب می ورزد و از بحث و مباحثه پیرامونشان گریزان است.

تشریح مطلب این است كه انسان پدیده هایی را می دیده و می ترسیده و در ترس از اینها احتیاج داشته كه این اضطراب و نگرانی درون خودش را به یك صورتی به آرامش مبدّل كند. نمی توانسته با علم و با شناخت واقعی پدیده ها كه بعد منجر به پیدا كردن یك راه حلّ مناسبی برایش می شود این آرامش را كسب كند، ناگزیر می آمده به جای علاج واقعی به مسكّن پناه می برده و می آمده یك دل خوش كنكی برای خودش ایجاد می كرده، مثلاً با اعتقاد به قضا و قدر، ناملایمات زندگی را برای خودش حل می كرده، با اعتقاد به بهشت و اعتقاد به اینكه اگر اینجا ما ناراحتی می كشیم در عوض بهشتی است، ناملایمات را برای خودش آسان می كرده، و از این قبیل. . . » [2]