مرحله سوم- كه این مرحله امروز مورد بحث ماست- این مسأله است كه خود این شرور و چیزهایی كه ما آنها را نیستیها و فقدانات می نامیم و می گوییم از خیرات لا ینفك هستند، اینها هم صد در صد شر نیستند، یعنی این طور نیست كه همین چیزهایی كه ما آنها را شر می نامیم، صد در صد نیستیهایی بلا اثر باشند، بلكه همین نیستیها در هستیها مؤثرند، كه اگر این نیستیها و فقدانات و شرور نبودند- اگر ما فرض كنیم این یك امر ممكنی باشد كه خیرات را از آنچه كه ما شرور می نامیم، جدا كنیم و شرور را یك دفعه از عالم برداریم- دستگاه عالم اختلال پیدا می كرد، یعنی آن چیزهایی كه ما آنها را خیرات می نامیم، آنها هم دیگر امكان وجود پیدا نمی كردند. البته این یك ادعاست كه باید درباره ی آن توضیح بدهیم. پس باز آنچه كه ما شر می نامیم، از نظر یك شخص و یك شی ء جزئی شر است، ولی از نظر نظام جملی و كلی، خود همان شر هم خیر است. خیر بودن خیرات بستگی دارد به شر بودن این شرور و پیدایش خیرات بستگی دارد به اینكه همین نیستیها، همین گودالها- كه در عالم توهّم، ما آنها را یك سلسله گودالها در هستیها فرض می كنیم- همین خلأها حتما باشد تا آن هستیها صورت تحقق به خود بگیرد. این اصل فرضیه ی مرحله ی سوم است.

به نظر می رسد كه در این بحث، ما باید بدیها را به سه قسم تقسیم كنیم. البته این یك مطلب صد در صد حساب شده ای نیست كه بگویم حتما همین سه قسم است و طور دیگری نمی شود تقسیم كرد، این تقسیمی است كه اخیرا در ذهن خودم آمد و بعد ممكن است بیشتر بشود، یعنی چیزی نیست كه روی آن كار و بررسی كامل شده باشد، به نظر می رسد كه از این سه قسم خارج نباشد، گواینكه بعضی از خود اقسام هم با همدیگر تداخل پیدا می كنند.