این هیچ توجیهی ندارد جز اینكه باید ما قبول كنیم كه راه علم [1] منحصر به آنچه كه انسان از طریق حس و فكر و فشار آوردن روی مغز [كسب می كند] نیست، احیانا از یك افق دیگری هم القائاتی می شود. همان طوری كه موضوع اشراق و الهام آنچنانی مورد تأیید قرآن است، این [القائات ] هم مورد تأیید قرآن است. در قرآن كلمه ی «اضغاث احلام» هست، یعنی خوابهایی كه از این نظر تعبیری ندارند. ولی در قرآن بعضی از خوابها هست كه به صورت تأیید خواب ذكر شده است، مثل خواب حضرت یوسف وقتی در كودكی به پدرش می گوید: «إِنِّی رَأَیْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَباً وَ اَلشَّمْسَ وَ اَلْقَمَرَ رَأَیْتُهُمْ لِی ساجِدِینَ» [2] یازده ستاره و ماه و خورشید را دیدم كه در مقابل من سجده می كنند. بعد پدرش تعبیر كرد كه به مقام بزرگی می رسی كه تمام برادران و پدر و مادر، ما دون تو قرار می گیرند. یا خوابی كه [قرآن ] از فرعون مصر نقل می كند: «إِنِّی أَری سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ یَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ یابِساتٍ» [3] هفت گاو چاق و هفت گاو لاغر را خواب دید كه گاوهای لاغر گاوهای چاق را خوردند، و هفت سنبله ی تر و تازه و هفت سنبله ی خشك. همه در ماندند از اینكه چه تعبیری بكنند. بعد یوسف را كه یك سابقه ی تعبیر خوابی در زندان داشت خواستند. گفت: «هفت سال فراوانی خواهد آمد، بعد هفت سال سخت خواهد آمد كه هر چه ذخیره و تهیه كرده اید همه از میان می رود» . یا همان كه دو نفر آمدند به یوسف گفتند ما خواب دیده ایم، یك نفر گفت: «إِنِّی أَرانِی أَعْصِرُ خَمْراً» [4] من در خواب می بینم كه دارم خمر می فشارم. یوسف گفت: تو آزاد می شوی و بعد هم ساقی پادشاه خواهی شد. دیگری گفت: من خواب دیدم كه مرغها روی سر من نشسته اند. یوسف گفت: تو را به دار می كشند. آن كسی كه این را گفته بود، وحشت كرد و گفت: نه، من دروغ گفتم. یوسف گفت: دیگر قضیه تمام شد(قُضِیَ اَلْأَمْرُ اَلَّذِی فِیهِ تَسْتَفْتِیانِ) [5]. [یا] : «لَقَدْ صَدَقَ اَللّهُ رَسُولَهُ اَلرُّؤْیا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ اَلْمَسْجِدَ اَلْحَرامَ» [6] حالا آن خواب پیغمبر است. یا: «وَ ما جَعَلْنَا اَلرُّؤْیَا اَلَّتِی أَرَیْناكَ إِلاّ فِتْنَةً لِلنّاسِ وَ اَلشَّجَرَةَ اَلْمَلْعُونَةَ فِی اَلْقُرْآنِ» [7] كه پیغمبر اكرم (ص) در خواب دید یك عده بوزینه بر منبرش بالا و پایین می روند و مردم در حالی كه رویشان به منبر است، به قهقرا عقب عقب بر می گردند. وقتی از خواب بیدار شد، از این خواب خیلی ناراحت بود. بعد بر او وحی شد و تفسیر شد كه بعد از تو عده ای از بنی امیه بر مردم حكومت خواهند كرد و به جای تو خواهند نشست و در عین اینكه مردم به ظاهر مسلمانند و رویشان به طرف اسلام است، در واقع آنها مردم را از اسلام دور می كنند. در اخبار ما و اهل تسنن- هر دو- وارد شده است كه پیغمبر اكرم (ص) قبل از آنكه به رسالت برسد خوابهای عجیب می دید و حتی تعبیر این است كه: «یأتیه مثل قلق الصّبح» خواب می دید مثل این فلق صبح، یعنی مثل همین شكاف صبح، روشن و واضح خواب می دید، بعد برای او تعبیر می شد.

---