حدیثی هست كه شیعه و سنی روایت كرده اند [1]و مكرر شنیده اید: اصحاب صفّه افراد برجسته ای بودند كه از خارج مدینه آمده بودند و زن و زندگی هم نداشتند و پیغمبر، مركزی را برای آنها قرار داده بود و خودش رسیدگی می كرد. یك روز بین الطلوعین پیغمبر اكرم بعد از نماز صبح می روند سراغ اینها- نوشته اند- در حالی كه هوا تاریك روشن بود. چشمش به یكی از اینها به نام حارثه (به نقل از كافی) می افتد می بیند به اصطلاح تلوتلو می خورد (نوشته اند: «یخفق و یهوی» ) . وقتی درست دقت كرد دید چشمهایش در كاسه ی سرش فرو رفته است و حالی مثل آدم غیر عادی دارد. به او فرمود: «كیف اصبحت یا حارثة» (یا: «یا زید» آنهایی كه گفته اند اسمش زید بوده است) حالت چطور است؟ گفت: «اصبحت موقنا» یعنی صبح كردم در حالی كه اهل یقین هستم. فرمود: «ما علامة یقینك» علامت یقینت چیست، چه نشانه ای از این یقین در وجود تو هست؟ گفت: «انّ یقینی اسهر لیلی و اظمأ هواجری» یقین من اثرش این است كه شب خواب را از من گرفته است و روزها مرا به گرسنگی وادار كرده است، یعنی شب زنده دارم و روز روزه دار. فرمود: این مقدار كافی نیست، بیشتر بگو، چه نشانه های دیگری داری؟ گفت یا رسول الله من الآن كه اینجا هستم آنچنان در حال یقین هستم كه گویا نغمه های بهشت و ضجه های جهنم را با گوش خود می شنوم و با چشم خود می بینم. بعد گفت: یا رسول الله! اگر اجازه بدهید من الآن اصحاب شما را معرفی كنم كه كی بهشتی است و كی جهنمی، كه فرمود: سكوت كن:

گفت پیغمبر صباحی زید را*كیف اصبحت ای رفیق با وفا گفت عبدا موقنا باز اوش گفت*كو نشان از باغ ایمان گر شكفت گفت تشنه بوده ام من روزها*شب نخفتستم ز عشق و سوزها گفت از این ره كو ره آوردی بیار*در خور فهم و عقول این دیار گفت خلقان چون ببینند آسمان*من ببینم عرش را با عرشیان هفت دوزخ هست جنت پیش من*هست پیدا همچو بت پیش شمن هین بگویم یا فرو بندم نفس*لب گزیدش مصطفی یعنی كه بس حساب حساب یك نفر نیست، حساب، این است كه پیغمبران كه می آیند [2]، یك عشق به وجود می آورند نه فقط یك فلسفه خشك و خالی كه علة العللی در دنیا وجود دارد.

«قُلْ إِنْ كانَ آباؤُكُمْ وَ أَبْناؤُكُمْ وَ إِخْوانُكُمْ وَ أَزْواجُكُمْ وَ عَشِیرَتُكُمْ وَ أَمْوالٌ اِقْتَرَفْتُمُوها وَ تِجارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسادَها وَ مَساكِنُ تَرْضَوْنَها أَحَبَّ إِلَیْكُمْ مِنَ اَللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهادٍ فِی سَبِیلِهِ فَتَرَبَّصُوا» [3]به این كسانی كه مدعی ایمان هستند بگو اگر پدرانتان، فرزندانتان، برادرانتان، همسرانتان، ثروتتان، مسكن و خانه تان، هر چه كه دارید، اگر اینها محبوبتر از خدا در نزد شما باشد پس بروید دنبال كارتان.

محبت به وجود می آورد، و این امری نبوده كه بگوییم تقلیدی باشد، از كی و از كدام مكتب می خواست تقلید كند.

---