خود قرآن هم این قضیه را تعلیل به یك نوع علم می كند كه مسلّم آن علم از این نوع علم نیست كه [شخص ] قاعده و قانونی را بداند و بعد بخواهد روی آن عمل كند، ولی به هر حال [ناشی از] یك نوع علم و ایمان می داند. قرآن كریم در داستان آن مردی كه تخت ملكه ی سبا را در طرفة العینی از یمن آورد به فلسطین، اینطور نقل می كند كه سلیمان به كسانی كه اطرافش بودند از جن و انس گفت: «أَیُّكُمْ یَأْتِینِی بِعَرْشِها قَبْلَ أَنْ یَأْتُونِی مُسْلِمِینَ» چه كسی قبل از اینكه خود آنها بیایند و تسلیم ما بشوند تخت او را اینجا حاضر می كند؟ «قالَ عِفْرِیتٌ مِنَ اَلْجِنِّ أَنَا آتِیكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ مِنْ مَقامِكَ» [پلیدی از جن ] گفت من آورنده ی آن هستم پیش از آنكه این مجلس به هم بخورد؛ یعنی در ظرف یكی دو ساعت. این برای سلیمان چیزی نبود و اهمیتی نداشت: «قالَ اَلَّذِی عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ اَلْكِتابِ أَنَا آتِیكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ یَرْتَدَّ إِلَیْكَ طَرْفُكَ» آن كسی كه نوعی علم از كتاب محفوظ و از لوح محفوظ داشت، نوعی علم كه قابل تعریف برای شما نیست، گفت: پیش از یك چشم به هم زدن حاضرش می كنم. «فَلَمّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِنْدَهُ قالَ هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی» [1] سلیمان نگاه كرد دید حاضر است.

این آیه هم دلیل بر این است كه این نیروی خارق العاده در انسان وجود پیدا می كند به موجب علمی كه انسان پیدا می كند نه آنطوری كه بعضی اشخاص می گویند كه انسان هیچ كاره است، خدا اینجا یك كاری را می كند؛ آن انسانی كه معجزه به دستش ظاهر می شود با ما در عمل معجزه هیچ فرقی ندارد، فقط به دست او [انجام می شود] ، مثل یك خیمه شب بازی است و یك ظاهر است. پس خود قرآن هم این مسأله را تعلیل و توجیه می كند به نحوی از علم.

غرض ما این است كه مسأله ی درمانهای روانی و مسأله ی خواب مصنوعی و مخصوصا مسأله ی كشف شعور باطن كه اصلا معلوم شد دستگاه دیگری ما وراء دستگاه اندیشه ی ظاهری در بشر هست- كه این را دیگر هیچ كس انكار نمی كند- كه در خواب مصنوعی فردی را تلقین می كنند بعد بیدار می شود یادش نیست كه چنین حرفی را كسی به او گفته است ولی تمام دستورها را بی چون و چرا سر وقت انجام می دهد [اینها توجیه معجزه را آسان می كند] .

---