بحث ما در مسائل مربوط به معجزات بود و همان طوری كه عرض كردیم درباره ی مسائلی است كه در واقع پایه و مبنایی برای معجزات ذكر می كند تا آن حدودی كه لااقل از استبعاد انسان بكاهد. و البته ما این مسائل را از طرفی با توجه به آنچه كه بشر در این زمینه ها كشف كرده است می گوییم و از طرف دیگر با توجه به بیانی كه آورندگان معجزات خودشان داشته اند، و مخصوصا توجه مان به قرآن كریم است.

داستان معروفی است از غزالی؛ در شرح حالش هست كه از طوس آمد به نیشابور و چند سال آنجا مانده بود و تحصیل می كرد و خیلی هم جدی بود و طبق معمول طلاب درسهای خودش را یادداشت می كرد و می نوشت. وقتی برگشتن، جزوه های درسی اش در یك بقچه داخل اثاثش بود. در بین راه دزد به اینها برخورد می كند و هرچه دارند می برند. وقتی سراغ آن بقچه می روند او خیلی اضطراب نشان می دهد و می گوید هرچه می خواهید ببرید همین یكی را نبرید. اینها خیال می كنند كه لا بد در آن یك كالای خیلی نفیس قیمتی هست، بیشتر حریص می شوند كه آن را بگیرند و ببرند به پول برسانند. وقتی بقچه را باز می كنند می بینند بجز كاغذهای سیاه شده چیز دیگری نیست. دزد می گوید اینها چیست، اینها كه به درد نمی خورد.

می گوید این محصول زحماتی است كه من در طول چند سال كشیده ام و من یك طلبه هستم و درس می خوانم و هرچه یاد گرفته ام همه را در اینجا ضبط كرده ام و اگر شما این را ببرید تمام زحمتهای چند ساله ی من هدر رفته است. دزد آن را به او می دهد ولی می گوید من یك حرف هم می خواهم به تو بزنم و آن این است كه علمی كه جایش در بقچه باشد و با بردن دزد از تو گرفته شود علم نیست. غزالی می گوید همین حرف دزد در من خیلی اثر بخشید.

حالا نظیر این داستان برای من پیش آمده و آن این است كه یادداشتها و جزوه هایی كه در طول این چند جلسه ای كه درباره ی نبوت و معجزه بحث می كردیم داشتم از دو هفته پیش گم كرده ام و خلاصه معلومات ما از دست رفت.

مطلبی را كه اول گفتیم و تكرار كردیم باز می خواهم امروز تكرار كنم كه در باب معجزات یك وقت كسی می گوید معجزه كار خداست؛ دیگر درباره ی آن بحث ندارد كه بخواهد تقریب كند، راه علمی ذكر كند، بلكه معجزه مثل اصل خلقت است، همین طوری كه خداوند عالم را آفریده است و ما نمی دانیم چگونه آفریده است معجزات را هم او به دست انبیاء جاری می كند و معجزه كار مستقیم خداست و قابل بحث نیست. اگر كسی این جور فكر كند ما هم نمی توانیم با او بحثی بكنیم. ولی بحث ما بر این اساس است و گفتیم از قرآن كریم هم كاملا استفاده می شود كه معجزه فعل آورنده ی معجزه است، كار اوست ولی با نیروی خاصی كه خدا به او داده است. آورنده ی معجزه مؤیّد من عند الله است، تأییدشده ی من عند الله است و به اراده ی خودش این كار را می كند و اراده ی اوست كه این عمل را انجام می دهد ولی البته او یك قوّه و یك قدرت و یك تأییدی از ناحیه ی خداوند گرفته است. روی این جهت است كه ما عرض می كنیم كه باید ببینیم كه در بشر چه خاصیتهایی در این زمینه ها وجود دارد كه احیانا در یك راه خاصش منجر به این می شود كه كسی بتواند عمل اعجازآمیزی انجام بدهد.