ما حتی استناد نمی كنیم به آن تقلیدهایی كه بعضی اشخاص خواسته اند بكنند كه آن قدر مفتضح و رسواست كه برخی قائل به صرف شده اند یعنی می گویند چون اینها خواسته اند با قرآن معارضه كنند خداوند اینها را مجازات كرده است كه اینها بیایند آن قدر [سطح پایین ] بگویند كه اصلا رسوا و مفتضح شوند، یعنی وقتی خواسته اند با قرآن معارضه كنند، آن قدر از سطح عادی هم پایین تر گفته اند كه عده ای این را به نوعی مجازات الهی دانسته اند. به آنها ما استناد نمی كنیم، ممكن است شما بگویید آنها را ما قبول نداریم. قرآن مخالف زیاد داشته است. در عرب، نه تنها در صدر اسلام، در قرون بعدی هم مخالف زیاد داشته آن هم مخالفینی كه در زمان خودشان در طراز اول فصاحت و بلاغت و زبان آوری بوده اند. در قرن دوم هجری عده ای از زنادقه پیدا شده بودند كه رسما ضد اسلام و ضد قرآن بودند، مثل ابن ابی العوجاء و بشّار بن برد و حتی ابن مقفّع را هم بعضی در ردیف اینها شمرده اند ولی بعید است كه او را در ردیف اینها بشماریم، اینها با او بوده اند ولی او معلوم نیست كه در این فكرها با آنها همراه بوده است و بلكه دلایلی هست كه او اینها را از این راه منع می كرده و معتقد بوده است كه راهتان غلط است و نمی توانید چنین راهی را پیش بروید. یا ابو العلای معرّی كه یك عرب خالص و یك اعجوبه یعنی جزء نوابغ است. اشعار و افكارش و مخصوصا به قول امروزیها حریت فكرش (آزادی فكرش) به این معنا كه پایبند به هیچ چیز نبوده [معروف است ] . شعرهایش نشان می دهد كه ادیان را به طور كلی مسخره می كرده، به اسم نام می برد، اسلام را مسخره می كند، مسیحیت را مسخره می كند، یهودی گری را مسخره می كند و زردشتی گری را مسخره می كند. اشعاری دارد كه می گوید من تعجب می كنم از حماقت این بشر، یكی می آید مدعی می شود كه یك بشر بچه ی خداست، یك كسی می آید گاو را چنین می پرستد، یك كسی می آید صورتش را با بول گاو می شوید (زردشتیها را می گوید) و یك عده دیگر می روند به یك سنگ متوسل می شوند (مسلمین را می گوید) . كفریاتش زیاد است، و فوق العاده مرد بلیغ و سخنور و زبان آوری است و حتی از او قسمتهایی را نقل كرده اند كه خواسته با قرآن معارضه كند.

اخیرا مصریها كتابی به نام معارضات القرآن نوشته اند و در آن جمع كرده اند تمام كسانی را كه به معارضه و مبارزه قرآن آمده اند و سخنانی در این زمینه گفته اند ولی متأسفانه من این كتاب را ندارم. زیاد [به معارضه قرآن ] آمده اند ولی این سبك تقلید نشده است و اصلا امكان تقلید نیست. قبلا عرض كردم وقتی كه ما یك آیه قرآن را در لابلای سخن هر كس می بینیم، هر كه می خواهد باشد، می بینیم درست حكم یك ستاره درخشان را پیدا می كند در یك شب تاریك. این است كه می گوییم سبك قرآن نه سابقه داشته است و نه لاحقه. آنچه كه می گویند سهل و ممتنع، همین است. هر چه آدم نگاه می كند به آن، كه آن جهتی كه نمی شود مثلش را آورد چیست، می بیند نمی تواند توصیف كند ولی وقتی می خواهد مثلش را بیاورد بازهم نمی تواند، كما اینكه می گویند مقتدرترین شعرا كسانی هستند كه سبكشان سهل و ممتنع است، مثل سعدی، یعنی آن پیچ و تاب هایی كه مثلا منوچهری دارد سعدی ابدا ندارد. خیلی صاف و ساده می گوید «أیها الناس جهان جای تن آسانی نیست» خیلی ساده است ولی همین ساده را دیگران نتوانستند مثلش را بگویند.