در اوایل سوره ی مائده این آیه آمده است:

اَلْیَوْمَ یَئِسَ اَلَّذِینَ كَفَرُوا مِنْ دِینِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اِخْشَوْنِ اَلْیَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِینَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْكُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَكُمُ اَلْإِسْلامَ دِیناً [1].

این دو قسمت كه هر دو با «الیوم» شروع می شوند، ضمن یك آیه هستند نه دو آیه، و قدر مسلّم این است كه هر دو هم مربوط به یك مطلب است نه دو مطلب. ترجمه ی این آیه را عرض می كنم بعد به شرح معنی آن از روی قرائن می پردازم.

كلمه ی «یوم» - یعنی روز- وقتی با «الف و لام» ذكر می شود (الف و لام عهد) گاهی به معنی آن روز است و گاهی به معنی امروز، در هر دو مورد به كار برده می شود. به معنی «آن روز» در جایی به كار می رود كه قبلا یك روزی را نام برده اند بعد می گویند در آن روز. ولی اگر بگوییم فلان كس الیوم وارد شد یعنی همین امروز وارد شد. «اَلْیَوْمَ یَئِسَ اَلَّذِینَ كَفَرُوا مِنْ دِینِكُمْ» (حالا ما نمی گوییم مقصود آن روز است یا امروز، شرحش را بعد می دهیم. ) در آن روز (یا امروز) كافران از دین شما مأیوس شدند «فَلا تَخْشَوْهُمْ» پس، از آنها دیگر بیم نداشته باشید. یعنی چه آنها از دین شما مأیوس شدند؟ یعنی آنها دیگر مأیوس شدند كه بر دین شما پیروز و فائق شوند و آن را از میان ببرند. چون مأیوس شدند دست از كار و فعالیت و آن روشی كه قبلا علیه اسلام داشتند برداشتند.

از آنها دیگر بیم نداشته باشید. جمله ی بعد خیلی عجیب است، می فرماید: «وَ اِخْشَوْنِ» اما از من بترسید. صحبت این است كه امروز از ناحیه ی آنها بیم نداشته باشید ولی از ناحیه ی من بیم داشته باشید، با توجه به اینكه بحث درباره ی خود دین است. بیم از آنها این بود كه از ناحیه ی آنان به این دین آسیب برسد. می فرماید نترسید، دیگر آنها نمی توانند آسیبی برسانند «وَ اِخْشَوْنِ» از من بترسید. قهرا معنایش این است كه اگر آسیبی به این دین برسد، از طرف من می رسد. حال این چه مفهومی می تواند داشته باشد كه بعد از این از كفار نترسید بر دین خودتان، از من بترسید، بعد عرض می كنیم كه مقصود چیست.

[در ادامه ی آیه می فرماید: ] «اَلْیَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِینَكُمْ» آن روز (یا امروز) دین شما را كامل كردم، به حد كمال رساندم «وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْكُمْ نِعْمَتِی» و نعمت خودم را به پایان رساندم. در اینجا دو كلمه ی نزدیك به هم ذكر شده است: اكمال و اتمام. این دو كلمه خیلی به هم نزدیكند: كامل كردم یا تمام كردم.

---