یكی دیگر از بحثهای مقدماتی منطق بحث «كلّی و جزئی» است. این بحث اولاً و بالذات مربوط به تصورات است و ثانیاً و بالعرض مربوط به تصدیقات؛ یعنی تصدیقات- چنانكه بعداً خواهد آمد- به تبع تصورات، متّصف به كلّیّت و جزئیّت می گردند.

تصوراتی كه از اشیاء داریم و با لغات و الفاظ خود، آنها را بیان می كنیم دو گونه است: تصورات جزئی و تصورات كلّی.

تصورات جزئی، یك سلسله صورتهاست كه جز بر شخص واحد قابل انطباق نیست. در مورد مصداق این تصورات كلماتی از قبیل «چند تا» ، «كدامیك» معنی ندارد؛ مانند تصور ما از افراد و اشخاص معیّن انسانها مانند حسن، احمد، محمود. این صور ذهنی ما فقط بر فرد خاص صدق می كند نه بیشتر. نامهایی كه روی این گونه افراد گذاشته می شود مثل حسن، احمد، «اسم خاص» نامیده می شود. همچنین ما تصوری از شهر تهران و تصوری از كشور ایران و تصوری از كوه دماوند و تصوری از مسجد شاه اصفهان داریم. همه ی این تصورات، جزئی می باشند.

ذهن ما علاوه بر این تصورات، یك سلسله تصورات دیگر هم دارد و یك سلسله نامهای دیگر برای نشان دادن آن معانی و تصورات وجود دارد مانند تصوری كه ازانسان و از آتش و از شهر و كوه و امثال اینها داریم و برای فهماندن این معانی و تصورات نامهای مزبور را به كار می بریم كه «اسم عام» خوانده می شوند. این سلسله معانی و مفاهیم و تصورات را «كلّی» می نامیم زیرا قابل انطباق بر افراد فراوانی می باشند و حتی قابلیت انطباق بر افراد غیر متناهی دارند.

معمولاً در كارهای عادی خود سر و كار ما با جزئیات است؛ می گوییم: «حسن آمد» ، «حسن رفت» ، «شهر تهران شلوغ است» ، «كوه دماوند مرتفع ترین كوههای ایران است» . اما آنجا كه وارد مسائل علمی می شویم سروكارمان با كلّیات است؛ می گوییم: مثلث چنین است، دایره چنان است، انسان دارای فلان غریزه است، كوه چه نقشی دارد، شهر باید چنین و چنان باشد.

ادراك «كلّی» علامت رشد و تكامل انسان در میان جانداران است. راز موفقیت انسان- بر خلاف حیوانات- به درك قوانین جهان و استخدام آن قوانین و ایجاد صنایع و تشكیل فرهنگ و تمدن، همه در ادراك كلیات نهفته است. منطق كه ابزار صحیح فكر كردن است، هم با جزئی سر و كار دارد هم با كلّی، ولی بیشتر سر و كارش با كلیات است.