---

علل مفیضه و موجده ی خود دارند و هر نقصان و حدّ و اندازه ای كه دارند از ناحیه ی شرایط قابلی است. پس قدر و اندازه از شرایط قابلی پدید می آید. و از طرفی قبلاً گفتیم كه شرایط قابلی و مادی، بعضی جانشین بعضی دیگر می گردند. پس آنچه تغییر می پذیرد قدر اشیاء است نه قضای آنها كه حتمی و لا یتخلّف است.

در روایت آمده است كه:

این روایت به همین مطلب دلالت می كند.

اما مسأله ی انتساب یا عدم انتساب شرور به ذات باری تعالی در گذشته درباره اش در سه فصل بحث كرده ایم:

یكی اینكه شر امر عدمی است. دیگر اینكه این اعدام كه «شرور» نامیده می شوند از لوازم ضروری و لا ینفكّ جهان طبیعت اند. سوم فوائد و آثار شرور.

---

آنچه در اینجا بحث شده در دو جهت است: یكی عدمی بودن شرور و اینكه چون عدمی می باشند و به جنبه های قدری اشیاء مربوط می شوند پس منتسب به ذات باری تعالی نمی باشند. دیگر اینكه عالم طبیعت از این اعدام و شرور منفك نیست. و ما در گذشته درباره ی هر دو جهت بحث كرده ایم.

---