آنچه را اصول مبرهنه ی گذشته اقتضا می كند این است كه با فرض مادی نبودن علوم و ادراكات، از «زایش طبیعی» نمی توان دم زد و طبعاً در این صورت تبعیتهای حكمی میان ماده و ادراكات از میان بر می خیزد و آنچه بحثهای فلسفی در مورد نسبت وجودی در میان موجودات غیر مادی نتیجه گرفته، با حفظ موافقت آن در مورد ادراكات، باید گفت انسان در موقع حصول یك سلسله آثار مادیه با شرایط مخصوص، این پدیده های غیر مادی برایش ظهور می كند كه با ماده مطابقت مخصوصی دارند جز اینكه ماده همیشه ناقص و متحول و آن پدیده های غیر مادی تام و ثابت می باشند؛ و اینكه ما در میان سخنان خود در مورد این پدیده ها نام «زایش» و «توالد» و «استنتاج» و «تكّون» به زبان می آوریم در اثر محیط بحث و انس با ماده و مادیات بوده و جز تجوّز و تسامح صورتی ندارد.