در اینجا این موضوع را مخصوصاً توجه بفرمایید که همین مسأله ی عنایت و
حکمت و شر از مسائل فوق العاده مهم در الهیات است و از آن جاهایی است که
برخورد خیلی شدیدی میان فلسفه ی قدیم و فلسفه ی جدید هست، یعنی از آن جاهایی
است که [راهها کاملاً مختلف است. ] راهی که آنها رفته اند و بحث کرده اند به کلی با
راهی که اینها می روند مغایر و مباین است. این را باید کاملاً توجه داشت و آن حلقه ی
اتصال و ارتباط را پیدا کرد.
این بحث در اینجا از جنبه ی موضوع «شر» آمده است، یعنی از جنبه ی یک اشکال که
در اینجا مطرح شده که شرور چگونه با عنایت الهی سازگارند.
یک مسأله دیگری هم هست که اینجا فقط به آن اشاره کرده اند و از آن گذشته اند
و زیادتر بحث نکرده اند. این مسأله تنها به شرور مربوط نمی شود، یعنی جنبه ی منفی
ندارد که ما از جنبه ی اشکال شرور بخواهیم قضیه را مطرح کنیم. این مسأله در فلسفه ی
جدید خیلی مطرح شده است و هنوز هم که هست دنیای اروپا تحت تأثیر این فکر
است، همان فکر معروفی که از هیوم به این طرف پیدا شده است. آن اشکال چنین
است: